Του Πάνου Τριγάζη
Από επιτυχία στέφτηκε η εκδήλωση μνήμης Μπάμπη Πρωτοπαπά, που οργανώθηκε τη Δευτέρα 15 Ιουνίου 2015 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Δεν επρόκειτο για μνημόσυνο, αλλά για πολιτική εκδήλωση από την οποία προέκυψαν ισχυρά πολιτικά και ιδεολογικά μηνύματα. Συμμετείχαν ως ομιλητές ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΝ Νίκος Κωνσταντόπουλος, ο αντιπρόεδρος της Βουλής Γιάννης Μπαλάφας, ο Σταύρος Παπανικολάου, πρώην μέλος του ΠΓ του ΚΟΔΗΣΟ, η Βούλα Γιαννουδάκη στενή συνεργάτης του τιμώμενου και ο Θόδωρος Παπαθεοδώρου, πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, με συντονιστή τον υπογράφοντα.
Προσωπικά, γνώρισα τον Μπάμπη Πρωτοπαπά και συνεργάστηκα μαζί του από την ίδρυση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, το 1989. Ο Μπάμπης ήταν τότε πρόεδρος του ΚΟΔΗΣΟ και με την ιδιότητά του αυτή συμμετείχε στο ενωτικό εγχείρημα. Είχα τότε αναλάβει από την Κ.Ε. του ΚΚΕ μαζί με τον Σπύρο Κάζο από την ΕΑΡ τις δημόσιες σχέσεις του ΣΥΝ, που τότε στεγαζόταν στο παλαιό ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος» στην Ομόνοια, έχοντας ως καθήκον και την υποδοχή των ομάδων ή ατόμων που ήθελαν να προσχωρήσουν στον Συνασπισμό. Με τον Μπάμπη Πρωτοπαπά είχαμε εύκολη δουλειά, αφού ήταν άνθρωπος χωρίς «τουπέ», ήπιων τόνων και απόλυτα συνεργάσιμος.
Πρώτη φορά στην μακρόχρονη πολιτική διαδρομή του ο Μπάμπης Πρωτοπαπάς συνεργαζόταν με το ΚΚΕ, στη βάση του κοινού πορίσματος ΚΚΕ-ΕΑΡ, το οποίο είχε συμφωνηθεί σε συνθήκες που οι πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας απαιτούσαν την υπέρβαση του δικομματισμού, ενώ και στο διεθνή χώρο, με την περεστρόικα σε εξέλιξη στη Σοβιετική Ένωση, γινόταν λόγος για την υπέρβαση του ιστορικού σχίσματος στο διεθνές σοσιαλιστικό κίνημα.
Το 1991, τέτοιες μέρες, είχαμε τη διάσπαση του ενιαίου Συνασπισμού με την αποχώρηση του ΚΚΕ. Όλες οι άλλες συνιστώσες (του ΚΟΔΗΣΟ συμπεριλαμβανομένου) συναποφάσισαν την εμμονή στο ενωτικό και ανανεωτικό εγχείρημα της αριστεράς και την μετεξέλιξή του, αρχές του 1992, σε ενιαίο κόμμα, η διαδρομή του οποίου αποδείχθηκε δύσκολη και ταραχώδης, με αποτέλεσμα να μείνει εκτός Βουλής, τον Οκτώβρη 1993, υπολειπόμενο του 3% κατά 0,6%. Παραιτήθηκε τότε από πρόεδρος η Μαρία Δαμανάκη, και ύστερα από έκτακτο συνέδριο τον Δεκέμβρη του 1993, εκλέχθηκε στη θέση της ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, τον οποίον ο Μπάμπης υποστήριξε. Ακολούθησε γρήγορα η οργανωτική ανασυγκρότηση και η εκλογική ανάκαμψη του ΣΥΝ.
Ο Μπάμπης Πρωτοπαπάς υπήρξε εξ αρχής μέλος της Π.Γ. και επί πολλά χρόνια μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΝ. Όταν βρέθηκε εκτός κεντρικών οργάνων, συμμετείχε ενεργά στο Τμήμα Εξωτερικής Πολιτικής, όπου είχε την ευθύνη για την αμυντική πολιτική, καθώς και στο Τμήμα Ευρωπαϊκής πολιτικής. Οραματιζόταν μια πραγματικά ενωμένη Ευρώπη, όχι την ΕΕ, όπως είναι σήμερα με την κυριαρχία του ακραίου νεοφιλελευθερισμού και των zombie economics, σύμφωνα με μια έκφραση του Πολ Κρούγκμαν.
Όσο για την αμυντική πολιτική της Ελλάδας, ο Χαράλαμπος Πρωτοπαπάς υποστήριζε σταθερά την ανάγκη αμοιβαίας και ισόρροπης μείωσης των στρατιωτικών δαπανών και εξοπλισμών της Ελλάδας και της Τουρκίας, προς όφελος των δύο λαών και της υπόθεσης της ειρήνης. Σε συνεργασία μαζί του, είχα αναλάβει να παρουσιάσω την πρόταση του ΣΥΝ για την αμυντική πολιτική, με τίτλο «Η άλλη πρόταση για την άμυνα της χώρας», στην πορεία προς τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1996. Ήταν 8 μήνες μετά την κρίση των Ιμίων και η τότε κυβέρνηση Σημίτη (η οποία είχε «πατήσει την πεπονόφλουδα» της έντασης) είχε αποφασίσει ένα πρόγραμμα εξοπλισμών ύψους τριών τρισεκατομμυρίων δραχμών. Στη δική μας πρόταση υποστηρίζαμε ότι μπορούσε να υπάρξει «καλύτερη άμυνα με λιγότερες δαπάνες και λιγότερο εξωτερικό χρέος», λέγαμε ότι «δεν είναι μονόδρομος οι υπερεξοπλισμοί ύψους τριών τρις δραχμών, και προτείναμε «αμυντική πολιτική στο πλαίσιο μιας νέας εθνικής στρατηγικής αναβάθμισης της διεθνούς θέσης της χώρας μας». Θεωρώ ότι οι κατοπινές εξελίξεις μας δικαίωσαν.
Στα τμήματα του ΣΥΝ που προανέφερα, συμμετείχαν τότε ως απλά μέλη, πέραν του Μπάμπη Πρωτοπαπά, και οι Λεωνίδας Κύρκος, Κώστας Φιλίνης, Αλέξανδρος Ξύδης και Σοφιανός Χρυσοστομίδης, δηλαδή πολλοί βετεράνοι του αριστερού και δημοκρατικού κινήματος, οι οποίοι ήταν και οι πλέον συνεπείς στις συνεδριάσεις, καταθέτοντας – συχνά εγγράφως – ιδέες και προτάσεις. Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή που συνεργάστηκα και συμπορεύτηκα με όλους αυτούς τους αγωνιστές και οραματιστές της αναγέννησης της Αριστεράς.
Θέλω να προσθέσω, κλείνοντας, ότι ο Μπάμπης Πρωτοπαπάς είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό, αρθρογραφώντας συχνά για τα θέματα αυτά. Αν ζούσε σήμερα, θα χαιρόταν με την ανάδειξη του Μουσταφά Ακιντζί ως ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας, εκλογή που γεννά νέες ελπίδες για την επίλυση του χρόνιου αυτού διεθνούς προβλήματος. Όσο για την Ευρώπη, ως παλαίμαχος ευρωπαϊστής, ο Μπάμπης Πρωτοπαπάς θα θλιβόταν για τη σημερινή της εξέλιξη υπό την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού αλλά θα επέμενε κιόλας ότι «μια άλλη Ευρώπη είναι εφικτή».
Ο Πάνος Τριγάζης είναι συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ
