Μπορεί να έχεις κέρδη δισεκατομμυρίων και να «κλαψουρίζεις» ότι «μπαίνεις μέσα» ζητώντας αυξήσεις που ξεπερνούν το 15% όταν ο επίσημος πληθωρισμός είναι 3% με 4%; Μπορείς να έχεις έσοδα 5-6 δισ. τον χρόνο και να απαιτείς αύξηση των ασφαλίστρων 15%-20% όταν ο πληθωρισμός είναι μονοψήφιος; Βεβαίως, όταν είσαι ασφαλιστική εταιρεία στην Ελλάδα.
Η συνολική παραγωγή ασφαλίστρων του 2024 αυξήθηκε κατά 8,7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ανερχόμενη στα 5,68 δισ. ευρώ σύμφωνα με την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Κι όλα αυτά ενώ οι περισσότερες είναι ξένες και δείχνουν τη… στοργή τους προς τη χώρα όπου κερδίζουν επενδύοντας τα τεράστια διαθέσιμά τους εκτός Ελλάδας. Έτσι, το 2024, από τα 18,6 δισ. των αποθεματικών τους (δηλαδή τα ασφάλιστρα των Ελλήνων ασφαλισμένων), σχεδόν τα 13 δισ. ήταν επενδυμένα στο εξωτερικό σε ξένες μετοχές και κυρίως σε αλλοδαπά ομόλογα και μόλις 5,6 δισ. στην Ελλάδα. Μάλιστα, από το 2019, που είχαν το 56% στο εξωτερικό και το 44% στην Ελλάδα, προφανώς σε ένδειξη… εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση Μητσοτάκη έστειλαν περισσότερα λεφτά έξω και το 56% έγινε 69,80%. Επί της ουσίας, χρησιμοποιούνται σαν δίαυλος μεταβίβασης σημαντικής ρευστότητας από την Ελλάδα προς τις μητρικές τους, αποστερώντας σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια από την ελληνική κεφαλαιαγορά μιας και οι ασφαλιστικές είναι ο μεγαλύτερος θεσμικός επενδυτής στην Ελλάδα διαθέτοντας ρευστότητα ίση με 9-10 μονάδες του ελληνικού ΑΕΠ (συνολικά περί τα 19 δισεκατομμύρια ευρώ).
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι το 2024 τα ασφάλιστρα του κλάδου ζημιών (περιλαμβάνουν και τις ασφαλίσεις των τροχοφόρων) αυξήθηκαν κατά 9,4%, φτάνοντας τα 2,95 δισ. ευρώ, και τα ασφάλιστρα του κλάδου ζωής (περιλαμβάνουν και τα ασφαλιστήρια νοσοκομειακής περίθαλψης και παροχών Υγείας) αυξήθηκαν κατά 7,9%, φτάνοντας τα 2,73 δισ. ευρώ. Αλλά η γκρίνια γκρίνια…
Κάνουν όμως κάτι που κοινωνικά είναι πολύ χειρότερο οι ασφαλιστικές, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν…
Κυβέρνηση ποιούσα την ανάγκη φιλοτιμία
Δεν έχει ακόμη καταλαγιάσει ο θόρυβος που σήκωσαν οι ασφαλιστικές εταιρείες με την απαίτησή τους να επιβάλουν από την 1η Ιανουαρίου 2025 ποσοστό αύξησης στα ασφάλιστρα που πλησίαζε ή και υπερέβαινε το 15%. Η θύελλα των αντιδράσεων που υπήρξε ανάγκασε ουσιαστικά την κυβέρνηση να πάρει πίσω αυτό που είχε ψηφίσει στη Βουλή με εισήγηση Γεωργιάδη, δηλαδή τη νομιμοποίηση του λεγόμενου δείκτη «ιατρικού πληθωρισμού» του ΙΟΒΕ, τον οποίο μονομερώς και αυθαιρέτως εφάρμοζαν οι ασφαλιστικές και ο οποίος την περίοδο 2012-2019 του μηδενικού ή και αρνητικού γενικού πληθωρισμού οδήγησε τα ασφάλιστρα στα συμβόλαια υγείας σε αθροιστική αύξηση 75% (βλ. και πίνακα). Έτσι, αντί του διψήφιου ποσοστού αύξησης, οι ασφαλιστικές «έμειναν» με αύξηση 7%-8% (δηλαδή 200% πάνω από τον γενικό πληθωρισμό και 300% από την «αύξηση» που πήραν οι συνταξιούχοι, μια λεπτομέρεια με σημασία για κάποια μερίδα εξ αυτών) με εισήγηση Θεοδωρικάκου.
Βεβαίως η κυβέρνηση πριμοδοτεί συνεχώς τις ασφαλιστικές είτε με τα κίνητρα για ασφάλιση κατοικιών είτε με τις συνεχείς απειλές για υπέρογκα πρόστιμα και διασταυρώσεις εντοπισμού ανασφάλιστων οχημάτων. Υπάρχουν κλάδοι που η ασφάλιση είναι υποχρεωτική εκ του νόμου (π.χ., αυτοκίνητα), ενώ παράλληλα η συνεχής υποβάθμιση του ΕΣΥ αναγκάζει εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες να ασφαλίζονται για νοσοκομειακή κυρίως περίθαλψη. Το 2023 περίπου 1,2 εκατομμύρια άτομα στην Ελλάδα είχαν ιδιωτική ασφάλιση υγείας με 1 εκατομμύριο περίπου ατομικά ή ομαδικά συμβόλαια.
Υπερκέρδη και θεσμοθέτηση του δείκτη των υπεραυξήσεων
Κέρδη 3,75 δισ. ευρώ κατέγραψαν βάσει των δημοσιευμένων ισολογισμών τους οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία 2014-2023. Από αυτά τα 1,187 δισ. προέρχονταν από τον λεγόμενο κλάδο ασφαλειών ζωής, που περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο και τα προγράμματα ασφαλειών υγείας (νοσοκομειακή περίθαλψη κ.λπ.). Πιο εντυπωσιακά ήταν τα κέρδη στον κλάδο γενικών ασφαλειών, που περιλαμβάνει την κάλυψη πάσης φύσεως ζημιών, από κατοικίες μέχρι επιχειρήσεις και αυτοκίνητα.
Οπως ήδη προαναφέρθηκε, ο ανεπίσημος δείκτης του ΙΟΒΕ την περίοδο 2012-2019 είχε οδηγήσει σε μεσοσταθμικές αυξήσεις 75% στα ασφάλιστρα υγείας, τα οποία αφορούσαν τότε περισσότερους από 1,2 δισ. ασφαλισμένους. Την περίοδο 2020-2021 (πανδημία Covid) τα κέρδη αυξήθηκαν, καθώς μειώθηκαν οι αποζημιώσεις για ατυχήματα (μακρά περίοδος περιορισμών στην κυκλοφορία Ι.Χ. τις νυχτερινές ώρες που ελαχιστοποίησαν τα τροχαία) αλλά και για νοσοκομειακή περίθαλψη (οι περισσότεροι απέφευγαν τα νοσοκομεία, ενώ τα ιδιωτικά νοσοκομεία δεν κάλυψαν περιστατικά κορωνοϊού). Εν μέσω όλων αυτών, με πρωτοβουλία Γεωργιάδη ο δείκτης «ιατρικού πληθωρισμού του ΙΟΒΕ» αναγνωρίστηκε από την Πολιτεία το 2022 με Προεδρικό Διάταγμα.
Σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν
Δείκτη μέγιστης αναλγησίας αποτελεί το γεγονός της συμπεριφοράς των ασφαλιστικών προς τους ηλικιωμένους παλαιούς ασφαλισμένους, κυρίως μέσω των λεγομένων «ισόβιων προγραμμάτων». Τα προγράμματα αυτά προσφέρθηκαν έναντι υψηλών ασφαλίστρων τη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της μετά το 2000 εποχής.
Τα ισόβια προγράμματα σημαίνουν μεταξύ των άλλων ότι οι ασφαλιστικές δεν έχουν το δικαίωμα μονομερούς διακοπής των σχετικών συμβολαίων. Αντιθέτως, όλα τα άλλα ασφαλιστικά προγράμματα είναι ετήσιας ανανέωσης, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στην ασφαλιστική αν κάποιο πρόγραμμα είναι σε μια χρήση του ζημιογόνο για το σύνολο των ασφαλισμένων, να το διακόψει μονομερώς και να προτείνει άλλο πρόγραμμα στους ασφαλισμένους της ομάδας συνήθως με πολύ χαμηλότερες καλύψεις και πιο ευνοϊκούς όρους για την ίδια ή να τους αναγκάσει να το παρατήσουν.
Και επειδή οι 35άρηδες της δεκαετίας του 1990 που ασφαλίστηκαν με ισόβια προγράμματα (ίσως και περισσότερες από 500.000 οικογένειες) είναι πλέον 70άρηδες και με αυξημένα προβλήματα υγείας, υφίστανται εδώ και περίπου μια δεκαετία ένα ιδιόμορφο «μπούλινγκ» ασύμμετρης αύξησης των ασφαλίστρων τους με στόχο να αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τα προγράμματα «οικεία θελήσει». Ένα πρόγραμμα ισόβιας και απεριόριστης κάλυψης που μπορεί το 2002 να κόστιζε σε τετραμελή οικογένεια 3.500 ευρώ τον χρόνο σήμερα κοστίζει πολύ περισσότερο από 10.000 ευρώ ετησίως. Αν μάλιστα συγκριθεί με το δραχμικό κόστος της δεκαετίας του 1990, τότε η αύξηση είναι τρομακτική. Επιπλέον, εδώ και μια πενταετία οι ασφαλιστικές όχι μόνο κλιμάκωσαν τις αυξήσεις, αλλά αρνούνται να καλύψουν στην πλειονότητα των περιπτώσεων ρομποτικές χειρουργικές εξετάσεις και έκοψαν την κάλυψη δαπανηρών εξετάσεων όπως οι κολονοσκοπήσεις (τις αποζημιώνουν μόνο αν υπάρχουν ευρήματα) ή προεγχειρητικών ελέγχων όπως το stress echo.
Αποτέλεσμα, μόνο κατά την περίοδο 2019-2023 οι ασφαλισμένοι με ισόβια κάλυψη λόγω των ακραίων ανατιμήσεων μειώθηκαν από 442.119 σε 324.310 (μείωση 26,7%). Αν βέβαια η σύγκριση γίνει με το 2000, η μείωση των ασφαλισμένων της συγκεκριμένης κατηγορίας πιθανότατα ξεπερνάει τα 400.000 άτομα. Αντιθέτως, οι καλυπτόμενοι από φθηνότερα (αλλά ακριβά…) ετήσια συμβόλαια αυξήθηκαν κατά την περίοδο 2019-2023 από 542.000 σε 879.000 άτομα.
