Live τώρα    
7°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
7 °C
4.8°C7.6°C
2 BF 57%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αραιές νεφώσεις
5 °C
3.2°C6.1°C
2 BF 70%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
9 °C
8.2°C9.4°C
4 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Αραιές νεφώσεις
9 °C
6.5°C9.8°C
4 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αραιές νεφώσεις
4 °C
3.9°C4.1°C
0 BF 93%
Ανάκαμψη σχήματος Κ / Η ανισοκατανομή του οφέλους της ανάπτυξης επί Μητσοτάκη - Αποκαλυπτικά στοιχεία
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ανάκαμψη σχήματος Κ / Η ανισοκατανομή του οφέλους της ανάπτυξης επί Μητσοτάκη - Αποκαλυπτικά στοιχεία

135332020a.jpg

Θα μπορούσε -κατά δυστυχή σύμπτωση για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό της- να διατυπωθεί ο ισχυρισμός ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται στη φάση του (Κ)υριάκου, μιας και στην παγκόσμια οικονομική βιβλιογραφία μετά την ύφεση που προκάλεσε η Covid-19 εμφανίστηκε ως ορολογία -για την οικονομία στις ΗΠΑ αλλά και άλλες δυτικές χώρες- ανάπτυξη σε σχήμα Κ. Σε αντίθεση με άλλες περιγραφές υφέσεων και ανακάμψεων σε σχήμα γραμμάτων (όπως σχήμα L, V, U ή W), οι οποίες περιγράφουν την πορεία συνολικών μακροοικονομικών μεταβλητών, όπως το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) ή τη συνολική απασχόληση, μια ανάκαμψη σε σχήμα Κ περιγράφει την πορεία οικονομικών μεταβλητών, όπως το εισόδημα σε διάφορα κοινωνικά στρώματα ή η απασχόληση και τη σχέση μεταξύ τους.

Αυτή η μορφή ανάκαμψης ονομάζεται ανάκαμψη σε σχήμα Κ επειδή η πορεία των διαφορετικών τμημάτων της οικονομίας, όταν καταγράφεται σε διάγραμμα, μπορεί να αποκλίνει, θυμίζοντας τους δύο βραχίονες του γράμματος Κ. Ο ένας βραχίονας ανεβαίνει και ο άλλος κατακρημνίζεται.

Ανισοκατανομή του οφέλους της ανάπτυξης

Συμβαίνει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα του Κυριάκου Μητσοτάκη; Μόνο μια σύγκριση ίσως θα αρκούσε:

* Η πραγματική μείωση (σε μονάδες αγοραστικής δύναμης) του μέσου μισθού έφτασε το 35,93% το 2024 εν σχέσει με το 2009.

* Η πραγματική μείωση των συντάξεων έφτασε το 21,46%.

Εν αντιθέσει:

* Τα κέρδη των μεγάλων εισηγμένων στο χρηματιστήριο αυξήθηκαν κατά 218% την περίοδοο 2023-2024, σπάζοντας το ρεκόρ της προ κρίσης περιόδου 2006-2007.

Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα στοιχεία που πείθουν διά του λόγου το αληθές για το είδος της ανάπτυξης που συντελείται στην Ελλάδα σήμερα:

* Τουρισμός: Αύξηση εσόδων κατά 23% (2023, ΙΝΣΕΤΕ).

* Τεχνολογία & Ψηφιακές Υπηρεσίες: Αύξηση κύκλου εργασιών κατά 12% (2023, ΙΟΒΕ).

* Λιανικό Εμπόριο: Μείωση πωλήσεων κατά 5% (2023, ΕΛΣΤΑΤ).

* Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις: Μείωση εσόδων κατά 15% (2023, ΙΟΒΕ).

Και επιπλέον:

* Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPS) ήταν 68% του μέσου όρου της Ε.Ε. το 2023 (Eurostat).

Το 2022 η Ελλάδα κατέγραψε το χαμηλότερο διάμεσο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα στην Ε.Ε., με 10.841 PPS (Eurostat).

Υπάρχουν δεκάδες αντιθετικά δίπολα που θα μπορούσαν να παρατεθούν. Κάποιοι (οι λίγοι) ανεβαίνουν, οι άλλοι (οι πολλοί) πέφτουν. Αυτή ακριβώς είναι η ουσία της οικονομίας τύπου Κ. Η ανισοκατανομή του οφέλους της ανάπτυξης και μάλιστα με τρομακτικές διαφοροποιήσεις.

Το μέλλον μιας οικονομίας τύπου Κ

Η θριαμβολογία για το είδος της ανάπτυξης που επιτυγχάνεται στην Ελλάδα μπορεί να αντανακλά τις ανάγκες της κυβερνητικής παράταξης στο μέτωπο της πολιτικής επιβεβαίωσης. Σημαίνει αυτό κάτι για το πολιτικό της μέλλον;

Θα καταφύγουμε σε ένα άρθρο του γνωστού οικονομολόγου Mohamed El-Erian, που σήμερα είναι πρόεδρος στο Queens College του Cambridge και σύμβουλος στις επιχειρήσεις Allianz και Gramercy, και παλαιότερος πρόεδρος της Pimco, της μεγαλύτερης εταιρείας διαχείρισης ομολόγων στον κόσμο. Γράφει για την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ στους Financial Times, αναφερόμενος στην ανισοκατανομή του παραγόμενου πλούτου επί κυβέρνησης Μπάιντεν στις ΗΠΑ:

«Η προκύπτουσα οικονομία σχήματος Κ, με τις διαφορετικές εκβάσεις για τα πλουσιότερα και τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού, σημαίνει επίσης ότι ο νέος Πρόεδρος (ο Τραμπ) κληρονομεί ιδιαίτερα προβληματικές καταστάσεις στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα των νοικοκυριών» (σ.σ.: είναι γνωστό ότι ο Τραμπ κέρδισε επειδή προσεταιρίστηκε την ψήφο της εργατικής τάξης στις τελευταίες εκλογές λευκών, Αφροαμερικανών και Λατίνων ακριβώς επειδή έταξε δουλειές και βελτίωση μισθών).

Και συνεχίζει ο El-Erian:

«Η οικονομική ανασφάλεια -που ενισχύεται από την εξάντληση των αποταμιεύσεων της πανδημίας, το υψηλότερο χρέος και τις υπερφορτωμένες πιστωτικές κάρτες (σ.σ.: σας θυμίζει κάτι από Ελλάδα;)- θα χρειαστεί χρόνο για να ξεπεραστεί μέσω του τρέχοντος ρυθμού αύξησης των μισθών και των ευκαιριών απασχόλησης.

Και αν επιδεινωθεί, δεν υπονομεύει μόνο τον κοινωνικό ιστό, αλλά κινδυνεύει να απειλήσει την κατανάλωση, τον πιο σημαντικό μοχλό ανάπτυξης των ΗΠΑ».

Η ιδιωτική κατανάλωση στην Ελλάδα συμμετέχει κατά 70% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ. Και δεν έχει μόνο τα όσα περιγράφει ο El-Erian ως υπερχρέωση των νοικοκυριών η Ελλάδα.

* Στις αποταμιεύσεις μπορεί να υπάρχει άνοδος, αλλά αυτή αφορά μόνο το 15% του ενεργού πληθυσμού. Το 75% δεν αποταμιεύει παρά την αύξηση του ΑΕΠ.

* Η υπερχρέωση δεν αφορά μόνο τις κάρτες και τα στεγαστικά, αλλά και την εφορία και τον ΕΦΚΑ. Περισσότεροι από το 50% των Ελλήνων έχουν μη εξυπηρετούμενα φορολογικά χρέη λόγω οικονομικής αδυναμίας, ενώ πάνω από 1,2 εκατομμύρια οικογένειες έχουν υποστεί αναγκαστικά μέτρα (κατασχέσεις κ.ά.) από τις φορολογικές Αρχές.

Το κυριότερο συμπέρασμα όμως είναι ότι με τη συνεχή -λόγω πληθωρισμού- συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης (προτελευταίοι στην Ε.Ε.) είναι το πλέον πιθανό ότι θα υπονομευθεί η ανάπτυξη ακόμη και γι’ αυτά τα οικονομικά στρώματα που έχουν ευνοηθεί. Και αυτό έχει όχι μόνον οικονομική, αλλά τεράστια κοινωνική και πολιτική σημασία.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL