Παρά τους κυβερνητικούς παιάνες για τη δυναμική του ελληνικού τουρισμού, τα πρόσφατα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος δείχνουν ότι η μέση δαπάνη ανά ταξίδι το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2024 κατέγραψε χαμηλό εξαετίας στα 583,9 ευρώ. Το 2018 το αντίστοιχο ποσό είχε διαμορφωθεί στα 522,5 ευρώ, αλλά από τότε μέχρι σήμερα έχει υπάρξει μια πληθωριστική έκρηξη που ξεπερνά κατά πολύ το 20%, άρα τα σημερινά 583 ευρώ αντιστοιχούν σε τιμές 2018, σε επίπεδα χαμηλότερα των 522,5 ευρώ. Αντιστοίχως, η μέση δαπάνη διατηρήθηκε σε χαμηλά επίπεδα και σε μηνιαία βάση στα 608 ευρώ τον Ιούλιο, έναν από τους μήνες αιχμής του καλοκαιριού, παραπέμποντας στον Ιούλιο του 2018, όταν η μέση δαπάνη είχε διαμορφωθεί στα 579,4 ευρώ.
Γιατί συνέβη αυτό όταν μάλιστα υπάρχει κρεσέντο τουριστικών επενδύσεων σε πολυτελή πεντάστερα ξενοδοχεία ή εξαγορές και πολυτελείς ανακαινίσεις υφιστάμενων καταλυμάτων; Είναι χαρακτηριστικό ότι δεκάδες παλαιά κτήρια-πολυκατοικίες στην Αθήνα «σουλουπώθηκαν» και μετατράπηκαν σε τετράστερα κατά κανόνα, αλλά και σε πεντάστερα ξενοδοχεία. Εξαγορές και νέα επενδυτικά projects βρίσκονται σε εξέλιξη όπου υπάρχει ελληνική παραλία σε νησιά ή σε ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Γιατί συμβαίνει κάτι τέτοιο; Όταν μάλιστα οι τιμές των εκατοντάδων χιλιάδων πεντάστερων ή τετράστερων κλινών είναι στα ύψη και δηλώνονται πληρότητες 80%-90%;
Airbnb, ξενοδόχοι και κυβέρνηση
Κάποιοι αναλυτές, αλλά και οι σύνδεσμοι των ξενοδόχων έσπευσαν να αποδώσουν τις αιτίες στο Airbnb, το οποίο αισίως έφτασε την περίοδο της αιχμής να διαθέτει στην Ελλάδα 1 εκατ. κλίνες, νούμερο… διαστημικό για τα ελληνικά δεδομένα και το οποίο δεν πρόκειται να υποχωρήσει, καθώς τα μέτρα που εξήγγειλαν ως κίνητρα οι Μητσοτάκης-Χατζηδάκης πολύ δύσκολα θα «μετατοπίσουν» βραχυχρόνιες σε μακροχρόνιες μισθώσεις. Η απάντηση στο γιατί θα συμβεί αυτό βρίσκεται στα ίδια τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν. Για να τύχει ιδιοκτήτης των φορολογικών ευεργετημάτων και επιδοτήσεων λόγω μακροχρόνιας μίσθωσης θα πρέπει να έχει το σπίτι κλειστό κατά τα τρία προηγούμενα χρόνια. Και αυτό ίσως είναι κίνητρο για κάποιους που έχουν παλιά ακίνητα για να τα ανακαινίσουν και να τα μισθώσουν. Όμως ποιος «τρελός» θα κλείσει το Aibnb ακίνητό του επί τρία χρόνια για να πάρει τις επιδοτήσεις Χατζηδάκη τον τέταρτο χρόνο; Με εξαίρεση την απαγόρευση της επέκτασης του Airbnb σε ελάχιστες περιοχές της Αθήνας, όλα τα υπόλοιπα θα είναι μηδενικού αποτελέσματος. Έτσι τα κατά πολύ φθηνότερα καταλύματα που προσφέρονται μέσα από τις διαδικτυακές πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν.
Υφεσιακά φαινόμενα στην Ευρώπη
Υπάρχει, όμως, και ένας πιο σοβαρός λόγος, που γίνεται αντιληπτός με μια προσεκτική ανάγνωση των πινάκων της Τραπέζης της Ελλάδος που δημοσίευσε η ΑΥΓΗ της Κυριακής. Προκύπτει, λοιπόν, ότι οι προερχόμενοι από χώρες της Ευρώπης που αποτελούν παραδοσιακά τις δεξαμενές τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα μείωσαν κάθετα τις δαπάνες τους στα ταξίδια τους στην Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία και Γαλλία, που επί δεκαετίες είναι τροφοδότες του ελληνικού τουρισμού, το φετινό καλοκαίρι περιόρισαν κατά πολύ τις δαπάνες τους. Τεράστια μείωση της δαπάνης, που αγγίζει το 40% εν σχέσει με πέρυσι, καταγράφει η Τράπεζα της Ελλάδος για τους Γάλλους, οι οποίοι μείωσαν ανά επισκέπτη τα έξοδά τους σε ετήσια βάση, δαπανώντας μόλις 591 ευρώ ανά ταξίδι, έναντι 937 ευρώ τον αντίστοιχο περσινό μήνα! Αλλά και οι Γερμανοί έριξαν την ανά ταξίδι δαπάνη τους στην Ελλάδα κατά 20% (!) εν σχέσει με τον περσινό Ιούλιο. Με βάση τα στοιχεία, η μέση δαπάνη τους συρρικνώθηκε στα 644 ευρώ, από 803 ευρώ το 2023! Μικρότερη ποσοστιαία μείωση, στο 9%, για τους προερχόμενους από τη Βρετανία, στα 805 ευρώ έναντι 887 ευρώ το 2023.
Οι προαναφερθείσες περιπτώσεις και κατά κύριο λόγο για τους Γάλλους και τους Γερμανούς έχουν ιδιαίτερη σημασία. Αποδεικνύουν ότι αυτό που προ δύο εβδομάδων σημειώναμε για την ευρωπαϊκή και κυρίως τη γερμανική οικονομία, οι οποίες αντιμετωπίζουν ήδη έντονα υφεσιακά φαινόμενα, αργά ή γρήγορα θα επηρεάσει αρνητικά και τη δημοσιονομική εικόνα της Ελλάδας, αποδεικνύοντας ότι οι κυβερνητικοί υπολογισμοί είναι αποτέλεσμα… επιθυμίας παρά ψυχρής εκτίμησης της πραγματικότητας. Επισημαίναμε ότι ήδη το 2ο τρίμηνο του 2024 υπήρξε ελαφρά συρρίκνωση της γερμανικής οικονομίας, ενώ «ψαλιδίστηκαν» οι εκτιμήσεις για το ΑΕΠ.
Η διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών της Ελλάδας ήταν το πρώτο δείγμα των συνεπειών όσων συμβαίνουν σε πολλές χώρες της Ε.Ε. Τώρα το πρόβλημα αγγίζει και τη «βαριά βιομηχανία» της χώρας, τον τουρισμό. Και ενώ τα στοιχεία που ήδη παραθέσαμε αφορούν μόνο τον Ιούλιο, η μείωση της τουριστικής δαπάνης αφορά όλο το 2024 μέχρι σήμερα.
Στο επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου
Το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου τη μεγαλύτερη ποσοστιαία πτώση, άνω του 24%, σημείωσαν οι δαπάνες των Ρώσων, με τη μέση δαπάνη να πέφτει στα 929 ευρώ, από 1.225 ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023, ενώ μεγάλη ήταν και μείωση των αφίξεων λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων. Ακολουθούν οι Γάλλοι με μείωση 18% και μέση δαπάνη στα 634 ευρώ, έναντι 774 ευρώ το 2023. Πτώση άνω του 10% σημείωσαν και οι δαπάνες των Γερμανών, που διαμορφώθηκαν στα 677 ευρώ, από 755 ευρώ το 2023.
Πτωτικά 9% κινήθηκαν και οι δαπάνες των Αμερικανών, τα έξοδα των οποίων έπεσαν κάτω από τα 1.000 ευρώ. Η μέση δαπάνη των Αμερικανών ανήλθε στα 963 ευρώ ανά ταξίδι, όταν το αντίστοιχο περσινό διάστημα είχαν δαπανήσει 1.062 ευρώ.