Ολοένα και αυξάνονται οι απώλειες εισοδήματος για τους πολίτες, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με την τεράστια ακρίβεια, ιδίως στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επεξεργάστηκε η ΑΥΓΗ της Κυριακής δείχνουν ότι οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 30% ακριβώς από τον Μάιο του 2021 μέχρι και τον Νοέμβριο του 2023, δείγμα της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα, με την κυβέρνηση της Ν.Δ. να αφήνει τα πράγματα στην τύχη τους τη φετινή χρονιά, καθότι δεν λαμβάνει ουσιαστικά μέτρα ενίσχυσης. Παράλληλα, ο γενικός δείκτης, ήτοι ο πληθωρισμός, έχει αυξηθεί κατά 16%, κάτι που σημαίνει ότι οι ανατιμήσεις εκτείνονται σε όλο το φάσμα της δραστηριότητας. Γι’ αυτό και οι πολίτες αναγκάζονται να... σπάσουν τον κουμπαρά τους προκειμένου να ανταποκριθούν στοιχειωδώς στις υποχρεώσεις που προκύπτουν.
Η μείωση αποταμίευσης και καταθέσεων
Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος δείχνουν μείωση των καταθέσεων το δίμηνο Οκτώβριος-Νοέμβριος 2023 κατά 3 δισ. ευρώ και πλέον για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η τάση μείωσης των καταθέσεων είχε φανεί εδώ και καιρό. Χαρακτηριστικά είναι τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, τα οποία έδειξαν ότι ο μέσος Γερμανός κατάφερε να αποταμιεύσει 19,91%, σε αντίθεση με τον μέσο Έλληνα, που όχι μόνο δεν αποταμίευσε, αλλά το -4% υποδηλώνει πως ξόδεψε πέραν του μισθού. Σε κάθε 100 ευρώ εισοδήματος ο μέσος Ευρωπαίος ξόδεψε 87,30 ευρώ, ο Γερμανός 81,09 ευρώ, ο Ολλανδός 81,56 ευρώ και ο κάτοικος του πριγκιπάτου του Λουξεμβούργου 81,86 ευρώ. Στον αντίποδα, ο μέσος Πολωνός ξόδεψε 100,08 ευρώ και ο μέσος Έλληνας 104 ευρώ, δηλαδή κάθε μήνα που περνά είτε ξοδεύουν από τα έτοιμα είτε δανείζονται.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη Eurostat, το 2022 οι άνθρωποι στην Ε.Ε. εξοικονόμησαν κατά μέσο όρο το 12,7% του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Το ποσοστό ήταν σημαντικά χαμηλότερο από το 2021 (16,4%) και πιο κοντά στις τιμές πριν από την πανδημία Covid-19. Δώδεκα μέλη της Ε.Ε. κατέγραψαν ποσοστά αποταμίευσης κάτω του 10,0% το 2022 και δύο, η Πολωνία και η Ελλάδα, είχαν αρνητικά ποσοστά -0,8% και -4,0% αντίστοιχα. Σύμφωνα με τη Eurostat, «αυτό δείχνει ότι τα νοικοκυριά ξόδευαν περισσότερα από το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημά τους και επομένως είτε χρησιμοποιούσαν συσσωρευμένες αποταμιεύσεις από προηγούμενες περιόδους είτε δανείζονταν για να χρηματοδοτήσουν τις δαπάνες τους».
Κόβουν δαπάνες
Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι και η συνεπακόλουθη περικοπή στις δαπάνες βασικών προϊόντων. Την αρνητική επίδραση του πληθωρισμού στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών δείχνει πρόσφατα μια πανελλήνια έρευνα καταναλωτικών τάσεων, διαψεύδοντας το αφήγημα της κυβέρνησης ότι τα χειρότερα με τον πληθωρισμό βρίσκονται πίσω μας.
Η μελέτη του Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ) δείχνει μικρή επιδείνωση στο καταναλωτικό κλίμα, με χαμηλές προσδοκίες για τους καταναλωτές το επόμενο εξάμηνο. Τα αποτελέσματα καταγράφουν ένα καταναλωτικό κοινό πιεσμένο και σε μεταβατικό στάδιο, με βασική ανησυχία τις πληθωριστικές πιέσεις σε προϊόντα στην αγορά της λιανικής στην Ελλάδα. Ειδικότερα:
- 1 στους 2 καταναλωτές θα μειώσει τις δαπάνες για αγορά προϊόντων το επόμενο εξάμηνο.
- Οι πληρωμές λογαριασμών και οι αγορές προϊόντων αποτελούν πλέον τις δύο μεγαλύτερες δαπάνες ως ποσοστό του μηνιαίου εισοδήματος.
Ο δείκτης καταναλωτικού κλίματος λιανικής τον Δεκέμβριο του 2023 διαμορφώθηκε στο -52, πολύ χαμηλότερα σε σχέση με τον μήνα βάσης, τον Οκτώβριο του 2019, μειωμένος σε σχέση με τη μέτρηση του Ιουνίου του 2023 κατά 3 μονάδες. Η συγκεκριμένη εξέλιξη έχει να κάνει τόσο με τις μέχρι σήμερα χαμηλές προσδοκίες των καταναλωτών για το προσεχές διάστημα όσο και με την επιβαρυμένη οικονομική κατάσταση των καταναλωτών, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια της φετινής χρονιάς.
