Πλήρως ανυπεράσπιστοι απέναντι στα κύματα ακρίβειας είναι οι καταναλωτές, καθώς δεν φτάνει που συνεχίζονται οι μεγάλες αυξήσεις στα τρόφιμα, προκύπτουν πλέον πολύ περισσότερες ανατιμήσεις και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, στα οποία έχουν στραφεί οι πολίτες προκειμένου να αντεπεξέλθουν στη γενικευμένη ακρίβεια που αδειάζει τις τσέπες τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μεσοσταθμική αύξηση της τιμής των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας άγγιξε το 16,4% κατά το πρώτο τετράμηνο του 2023, ήταν δηλαδή υπερδιπλάσια από την αύξηση των τιμών των επώνυμων προϊόντων, που μεσοσταθμικά κινήθηκε στο 6%.
Παράδειγμα
Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι για ένα καλάθι με 50 προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που πριν 4 μήνες κόστιζε 100 ευρώ, ο καταναλωτής θα έπρεπε να πληρώσει στα τέλη του περασμένου Απριλίου 116,4 ευρώ. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο ποσό είναι σίγουρα χαμηλότερο από το καλάθι που περιλαμβάνει μόνο επώνυμα προϊόντα. Ωστόσο, το ζήτημα είναι ότι προκύπτουν νέες επιβαρύνσεις. Ποια είναι όμως η εξήγηση; Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, εκμεταλλευόμενες τη διαφορά τιμής με τα επώνυμα προϊόντα αλλά και τη στροφή των καταναλωτών στη συγκεκριμένη κατηγορία, προσπαθούν να αποκομίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα κέρδη, με την κυβέρνηση της Ν.Δ. να αφήνει όλο το προηγούμενο διάστημα να περνάει χωρίς ουσιαστικούς ελέγχους.
Κέρδη
Σε ό,τι αφορά την κατανάλωση, με βάση τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της NielsenIQ, οι πωλήσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο αυξήθηκαν κατά 9,1%, ωστόσο η ανάπτυξη αυτή εξακολουθεί να είναι πληθωριστική, με τους όγκους να υποχωρούν γύρω στο 3,5%. Σε επίπεδο κατηγοριών, την ανάπτυξη αυτή οδήγησαν τα τρόφιμα και ποτά, τόσο τα φρέσκα (+8,9%) όσο και τα τυποποιημένα (+9,3%), κυρίως λόγω της σημαντικής συνεισφοράς τους στο μέσο καλάθι του ελληνικού νοικοκυριού σε σχέση με τις κατηγορίες του μη τροφίμου. Παράλληλα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο τζίρος στον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων διαμορφώθηκε το 2022 στο επίπεδο των περίπου 12 δισ. ευρώ, ενώ κάποιοι παράγοντες της αγοράς δεν αποκλείουν να υπάρξει νέα άνοδος το 2023.
«Βουτιά» λόγω πτώσης της κατανάλωσης
Πάντως, οι καταναλωτές φαίνεται πως προχωρούν σε περικοπές προκειμένου να μπορέσουν να αντέξουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλη «βουτιά» σημείωσαν οι πωλήσεις στο λιανικό εμπόριο τον Μάρτιο, με τον σχετικό δείκτη του όγκου να καταγράφει υποχώρηση κατά 7,6% σε σχέση με τον Φεβρουάριο. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η μείωση που εμφάνισε ο δείκτης των πωλήσεων σε όγκο σε ετήσια βάση, καθώς διαμορφώθηκε στο -8,7%. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, ο Γενικός Δείκτης Κύκλου Εργασιών κατά τον μήνα Μάρτιο 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2022, παρουσίασε μείωση 0,3% και σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2023 μείωση 4,2%.
«Πρωταθλήτρια» στην πτώση αναδείχθηκε η κατηγορία των φαρμακευτικών και καλλυντικών προϊόντων, ενώ ακολούθησαν τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων.
Στον αντίποδα, έπιπλα, ηλεκτρικά είδη και οικιακός εξοπλισμός ήταν η κατηγορία που σημείωσε τη μεγαλύτερη άνοδο.
Ανησυχία
Οι καταναλωτές είναι σε απόγνωση και δηλώνουν σε ποσοστό 68% ότι θα κόψουν τις περιττές δαπάνες και τις πολυτέλειες και θα αγοράζουν μόνο τα βασικά, ενώ ταυτόχρονα 1 στους 3 δηλώνει ότι θα επιλέγει πλέον φθηνότερες μάρκες.
Τις παραπάνω δηλώσεις φαίνεται να επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία πωλήσεων της NielsenIQ, καθώς καταγράφεται μείωση των πωλήσεων σε κατηγορίες δευτερεύουσας σημασίας, όπως είναι, για παράδειγμα, τα στοματικά διαλύματα (-8,2%) ή τα προϊόντα φροντίδας για τα έπιπλα (-5,1%).
