Βαρύ τίμημα πληρώνουν οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα, ενώ εκτιμούν πως τα δύσκολα είναι μπροστά, κάτι το οποίο οφείλεται στην κρίση τιμών αλλά και στα ανεπαρκή μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση της Ν.Δ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πάνω από δύο χρόνια απαιτούνται για την επιστροφή τέτοιων επιχειρήσεων στα δεδομένα του 2019, όπως εκτιμά το 41% των εμπορικών επιχειρήσεων, με ένα 14,6% να εκτιμά πως απαιτείται τουλάχιστον ένας χρόνος, ενώ ένα 4,7% ή περίπου 10.400 εμπορικές επιχειρήσεις εκτιμούν πως η αγορά δεν θα ανακάμψει ποτέ.
Πρόκειται για το 60% της αγοράς (πάνω από 133.000 επιχειρήσεις) που προβλέπει να επιστρέφει στα προ κορωνοϊού επίπεδα σε ένα, δύο, τρία χρόνια ή και ποτέ, καθώς ο πληθωρισμός και η ενεργειακή κρίση επιβραδύνουν την ανάκαμψη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης για το εμπόριο το 2022 της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), καταγράφεται και ένα υψηλό ποσοστό, της τάξης του 22,2%, που δεν έχει απάντηση ή δεν μπορεί να προβλέψει το διάστημα που θα χρειαστεί για να επανέλθει η αγορά στην προ Covid-19 κατάσταση. Με βάση τα παραπάνω, πάνω από 8 στις 10 εμπορικές επιχειρήσεις λειτουργούν σε καθεστώς αβεβαιότητας.
Η φτωχοποίηση των πολιτών
Την ίδια στιγμή, με βάση την ίδια έκθεση, θα πρέπει να εκτιμηθεί η «φτωχοποίηση» των καταναλωτών, με χαρακτηριστική τη σημαντική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών λόγω των επάλληλων κρίσεων. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η κατανομή του αριθμού των νοικοκυριών ανά εισοδηματική κατηγορία μεταβάλλεται σημαντικά μεταξύ 2008 και 2021, με τους πιο «πλούσιους» καταναλωτές -εισοδηματικές κατηγορίες 2.800-3.500 ευρώ μηνιαία και 3.500 ευρώ και πάνω- να μειώνουν αισθητά το μερίδιό τους, από το 35% το 2008, σε 18,5% το 2021. Αντίστοιχα, οι χαμηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες -μέχρι τα 750 ευρώ μηνιαία- αυξάνουν σημαντικά το μερίδιό τους, από 37,8% το 2018, σε 53,5% το 2021.
Η πτώση της δαπάνης μεταξύ του 2008 και του 2021 ανέρχεται περίπου στο -33% (-32,9%), ενώ αξίζει να επισημανθεί ότι η μείωση διαχέεται σε όλες οι εισοδηματικές κατηγορίες ανεξαιρέτως.
Πόσο επηρεάζει ο πληθωρισμός
Οπως διαπιστώνεται, ο πληθωρισμός επηρεάζει τον κλάδο του εμπορίου με πολλούς τρόπους:
* Με τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, της αγοραστικής δύναμης και άρα της κατανάλωσης.
* Με τη διόγκωση του λειτουργικού κόστους λόγω της αύξησης των τιμών, ειδικά στην ενέργεια, του κόστους προμηθειών και του κόστους δανεισμού και τη συνεπακόλουθη αύξηση των τιμών στα τελικά προϊόντα και υπηρεσίες.
* Με την αύξηση του κόστους δανεισμού και εξυπηρέτησης υφιστάμενων δανείων.
* Με την επιδείνωση των προσδοκιών καταναλωτών και επιχειρηματιών και την αναβολή ή ακύρωση επενδύσεων λόγω της αβεβαιότητας που αναδύεται από τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και τις γενικότερες γεωπολιτικές εντάσεις.
* Με τις επιπτώσεις των ανατιμήσεων του κόστους ενέργειας στο λιανικό εμπόριο.
Επηρεάζεται αρνητικά ο τζίρος
Ο κύκλος εργασιών του 83,6% των εμπορικών επιχειρήσεων έχει επηρεαστεί αρνητικά από τις ανατιμήσεις στο κόστος ενέργειας και εξαιτίας του ενεργειακού κόστους το 76,7% των επιχειρήσεων εξωθήθηκε να αυξήσει τις τιμές των προϊόντων του.
Πιο αναλυτικά:
* Το 25% των εμπορικών επιχειρήσεων υπολογίζει ότι η αρνητική επίδραση του ενεργειακού κόστους στον κύκλο εργασιών του θα κυμανθεί μεταξύ 21% και 30%.
* Το 30% των εμπορικών επιχειρήσεων αντιμετωπίζει αυξήσεις της τάξης 31% έως και 50% στους λογαριασμούς ρεύματος.
* Το 40% των εμπορικών επιχειρήσεων καλείται να πληρώσει αυξημένες τιμές (11% έως 20%) στους προμηθευτές.
Οι κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εμπορικές επιχειρήσεις εν μέσω «πολυκρίσεων» είναι: α) οι οικονομικές υποχρεώσεις (42,8%), β) η διαχείριση των ανατιμήσεων (25%) και γ) η ρευστότητα (23,6%).
Οι «πολυκρίσεις» καθιστούν τις εμπορικές επιχειρήσεις «παθητικούς αποδέκτες» των mega-trends, καθώς μόλις το 1,8% θεωρεί ως βασική πρόκληση το κόστος του «ψηφιακού μετασχηματισμού» και μόλις το 0,3% το κόστος της «πράσινης μετάβασης».
Η «ενεργειακή κρίση» επιβραδύνει την επιστροφή της αγοράς στα προ Covid-19 επίπεδά της, καθώς 4 στις 10 εμπορικές επιχειρήσεις εκτιμούν πως θα χρειαστούν περισσότερα από δύο χρόνια για την ουσιαστική επιστροφή της αγοράς στα δεδομένα του 2019.
