Επιστροφή στο μακρινό 1994 προβλέπεται να σημάνουν οι επερχόμενες ανακοινώσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής στις 10 Μαΐου σχετικά με τον πληθωρισμό, ο οποίος αναμένεται να καταγράψει διψήφιο ποσοστό. Για πρώτη φορά μετά από 28 χρόνια η Ελλάδα πρόκειται να καταγράψει ποσοστό άνω του 10% (10,7% το 1994) και μάλιστα σε μια συγκυρία χαμηλών μισθών και εντεινόμενης ακρίβειας σε όλο το φάσμα της οικονομίας.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση λαμβάνει ανεπαρκή μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, η οποία μαστίζει χιλιάδες νοικοκυριά σε όλη την Ελλάδα «καταπίνοντας» τα εισοδήματα των πολιτών, ενώ παράλληλα δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας.
Εκρηκτική η συνέχεια
Το παραπάνω στοιχείο σε συνάρτηση με τις διεθνείς εξελίξεις και την πρόταση της Κομισιόν για εμπάργκο στο ρωσικό αργό πετρέλαιο δημιουργούν ένα ακόμη πιο «εκρηκτικό μείγμα για τη συνέχεια, με αποτέλεσμα να υπάρχουν προβλέψεις για χειροτέρευση της κατάστασης».
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή σκαρφάλωσε στο 9,4%, έναντι επίδοσης -1,1% τον αντίστοιχο μήνα του 2021.
Τον Μάρτιο του 2022 δε ο αντίστοιχος δείκτης είχε διαμορφωθεί στο 8%, ενώ ο δείκτης τιμών καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ είχε καθοριστεί στο 8,9%. Αυτό σημαίνει ότι τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Απρίλιο θα κινηθούν σε διψήφιο ποσοστό σύμφωνα με έγκυρους οικονομικούς αναλυτές.
Μαύρες εκτιμήσεις
Ήδη, το υπουργείο Οικονομικών «ανέβασε» την πρόβλεψή του για φέτος στο 5,6% (από πρόβλεψη 0,8% στον προϋπολογισμό), όπως προβλέπεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας το οποίο κατέθεσε στην Κομισιόν.
Ωστόσο, έχουν δει το φως της δημοσιότητας και πιο «μαύρες» εκτιμήσεις. Στο βασικό σενάριο της ΤτΕ ο πληθωρισμός είναι στο 5,2% και στο δυσμενές στο 7%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν καταγραφεί εκτιμήσεις για το 2022 ακόμα και έως 11%. Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, στο βασικό σενάριο ο πληθωρισμός θα ανέλθει στο 6,99% το 2022 και η ανάπτυξη στο 3,58%. Βάσει του ήπιου σεναρίου, η ανάπτυξη θα φτάσει στο 2,75% και πληθωρισμός στο 7,43%. Στο ακραίο σενάριο η ανάπτυξη αγγίζει το 2,21% με 11,01% πληθωρισμό.
Καθηλωμένες αμοιβές και κατώτατος
Πέραν της συνεχιζόμενης ακρίβειας, μεγάλο πρόβλημα αποτελεί το ζήτημα των χαμηλών μισθών για τους πολίτες, οι οποίοι πλέον δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Είναι ενδεικτικό ότι ο 2021 το 49% των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα λάμβανε μεικτές αποδοχές μέχρι 1.100 ευρώ τον μήνα (περίπου 780 ευρώ καθαρά). Αναλυτικότερα, το 15% λάμβανε μηνιαίες μεικτές αποδοχές μέχρι 800 ευρώ, το 21% μεταξύ 800 και 1.000 ευρώ, το 13% μεταξύ 1.000 και 1.100 ευρώ, το 12% μεταξύ 1.100 και 1.200 ευρώ, το 11% 1.200 με 1.300 ευρώ, το 16% 1.300 με 1.600 ευρώ μεικτά και το 12% πάνω από 1.600 ευρώ μεικτές μηνιαίες αποδοχές σύμφωνα με έρευνα του ΙΝΕ ΓΣΕΕ, με τον μέσο όρο των αποδοχών να υπολογίζεται μηνιαίως στα 1.170 ευρώ (μεικτά). Λαμβάνοντας υπόψη την κατανομή των αποδοχών στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, η αύξηση του κατώτατου μισθού ουσιαστικά θα επιφέρει μια αύξηση στον γενικό μέσο όρο του επιπέδου των μισθών του ιδιωτικού τομέα της τάξης του 2,5% ή στα 1.198 ευρώ μεικτά.
Αυξήθηκε ο κίνδυνος φτώχειας το 2022
Ωστόσο, η άνοδος αυτή δεν αρκεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι το όριο της φτώχειας, σύμφωνα με τη Eurostat (Eurostat 2021), ορίζεται ως το 60% του διάμεσου μισθού. Έτσι, πριν την αύξηση του κατώτατου μισθού το όριο της φτώχειας ήταν 701 ευρώ (μεικτά) και μετά την αύξηση (1.5.2022) του κατώτατου μισθού είναι 719 ευρώ. Όμως, λόγω του πληθωρισμού, το πρώτο τετράμηνο του 2022 σε πραγματικές τιμές το όριο της φτώχειας ήταν 672 ευρώ, γεγονός που αποδεικνύει ότι οι καθαρές αποδοχές (663 ευρώ) του κατώτατου μισθού συνεχίζουν στην Ελλάδα να βρίσκονται κάτω από το όριο φτώχειας σύμφωνα με ανάλυση του καθηγητή Σάββα Ρομπόλη και του δρ του Παντείου Πανεπιστημίου Βασίλη Μπέτση.
Στις συνθήκες αυτές, σύμφωνα με την ίδια έρευνα της Eurostat, το ποσοστό 27,5% του πληθυσμού της Ελλάδας που ήταν αντιμέτωπο με τον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, με βάση τα νέα δεδομένα, δηλαδή την αύξηση του κατώτατου μισθού και την παράλληλη εκρηκτική αύξηση του πληθωρισμού κατά το πρώτο τετράμηνο του 2022, είναι πιθανό να αυξήθηκε. Συνεπώς, η κατάσταση για τους πολίτες αναμένεται να γίνει ακόμη χειρότερη κατά το επόμενο διάστημα εξαιτίας τόσο της συνεχόμενης ανόδου του πληθωρισμού όσο των καθηλωμένων στα τάρταρα εισοδημάτων, τα οποία δεν επαρκούν.
