Την κατάσταση στα χέρια τους παίρνουν οι καταναλωτές, που εδώ και τουλάχιστον οκτώ μήνες έχουν αφεθεί ως βορά στην αγορά, καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα τεράστιο κύμα δυσβάσταχτων ανατιμήσεων στο ρεύμα, αλλά και με καταχρηστικές και αυθαίρετες πρακτικές προμηθευτών, η κυβέρνηση είναι ανύπαρκτη και οι αρμόδιες αρχές καθυστερούν ή/και αποδεικνύονται κατώτερες των περιστάσεων.
Ηδη με τη συνδρομή της καταναλωτικής ένωσης ΕΚΠΟΙΖΩ έχει κατατεθεί συλλογική αγωγή από τον Μάιο 2021 κατά εναλλακτικού προμηθευτή, προκειμένου να κριθεί η καταχρηστικότητα ορισμένων όρων και ιδίως της ρήτρας αναπροσαρμογής σε σύμβαση, η οποία εκδικάζεται στις 18 Μαΐου. Η εκδίκαση καθυστέρησε εν αναμονή διαβουλεύσεων της ΡΑΕ, που κατά την ΕΚΠΟΙΖΩ κατέληξαν σε μία χαμηλής αποτελεσματικότητας απόφαση και δεν ελήφθησαν υπόψη σοβαρές παρατηρήσεις και προτάσεις της.
Σύμφωνα με δηλώσεις του Β. Τσιαφούτη, νομικού συμβούλου της ένωσης, “μια συλλογική αγωγή δεν αφορά 5-10 ή 100 καταναλωτές, αφορά το σύνολο των καταναλωτών. Επομένως, αν μια απόφαση σε αγωγή ένωσης καταναλωτών που έχει συλλογικό χαρακτήρα καταστεί αμετάκλητη, τότε ισχύει για όλους τους καταναλωτές. Δηλαδή συλλήβδην οι ρήτρες οι οποίες θα είναι οι ίδιες με τη συγκεκριμένη υπόθεση δεν θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από τους προμηθευτές, και μάλιστα μπορεί να εκδοθεί και υπουργική απόφαση που θα απαγορεύει τη χρήση τέτοιων ρητρών”.
Μια άλλη, νέα, περίπτωση είναι η αυθαίρετη τροποποίηση σταθερών τιμολογίων σε κυμαινόμενα, κάτι που δεν προβλέπεται σε καμία περίπτωση από τη νομοθεσία και αν υπάρχει στη σύμβαση η πρόβλεψη αυτή είναι καταχρηστική. Η ΕΚΠΟΙΖΩ μελετά αυτή την περίοδο την άσκηση συλλογικής αγωγής και σε αυτή την κατεύθυνση, τόσο ως προς την αποζημίωση των οφειλετών που χρεώνονται τη ρήτρα αναπροσαρμογής ενώ δεν θα έπρεπε όσο και σχετικά με την απαγόρευση τέτοιων ρητρών. Παράλληλα, θα κατατεθεί και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, προκειμένου να μην κόβεται το ρεύμα σε όσους καταναλωτές δεν πληρώνουν τη ρήτρα αναπροσαρμογής, αλλά μόνο το σταθερό τιμολόγιο, όπως προβλέπεται στη σύμβασή τους.
Νέα γενιά χρεών
Σχηματίζεται μια νέα γενιά χρεών, στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, “όπως είχαμε παλαιότερα και έχουμε ακόμα, χρέη στις τράπεζες, κάτι ανάλογο δημιουργείται τώρα στους λογαριασμούς ενέργειας και πρέπει εγκαίρως να εφαρμοστεί μια πολιτική τόσο από τους προμηθευτές όσο και από την κυβέρνηση, ώστε σε κανέναν να μην διακοπεί το ρεύμα και η αποπληρωμή των λογαριασμών να συσχετιστεί με το μηνιαίο εισόδημα” τόνισε η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ, Π. Καλαποθαράκου. Δεν μπορεί, συνέχισε, ο λογαριασμός ηλεκτρικής ενέργειας να καταλαμβάνει το 50%, 60% ή και 80% του μηνιαίου εισοδήματος, είναι αδιανόητο: “Μιλάμε για φτωχοποίηση, ενεργειακή φτώχεια, περιθωριοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων νοικοκυριών αν συνεχίσουμε έτσι και δεν προλάβουμε τις καταστάσεις”.
Μιλώντας σε εκδήλωση-συζήτηση που διοργάνωσαν το INZEB και η Electra Energy σε συνεργασία με το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ και την ΕΚΠΟΙΖΩ, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Energy Democracy Dialogues, τόνισε ότι πρέπει άμεσα να ληφθούν μέτρα:
- Καταρχάς, πρέπει να μπει πλαφόν στη ρήτρα αναπροσαρμογής, αντίθετα δίνονται περιθώρια για αναπροσαρμογές και πάνω από 100%.
- Να μπει πλαφόν και στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, δεν είναι δυνατόν να ισχύουν όλα αυτά.
- Να αποσχιστούν ή να καταργηθούν έμμεσοι φόροι και χρεώσεις οι οποίες ενυπάρχουν στους λογαριασμούς (π.χ. ΥΚΩ, ΕΤΜΕΑΡ, ΕΡΤ, δήμοι κ.λπ.).
Δηλαδή, σημείωσε, το 40%-50% ενός φυσιολογικού λογαριασμού πριν από ένα με δύο χρόνια αφορά άσχετες ή εν μέρει σχετικές χρεώσεις με το ηλεκτρικό ρεύμα.
“Υπάρχει μια στρέβλωση στην αγορά ενέργειας σε όλα τα επίπεδα. Πρέπει να αντιμετωπιστούν όλα τα ζητήματα, να εξορθολογιστούν οι λογαριασμοί, αν θέλουμε να βοηθήσουμε τους καταναλωτές, και πρέπει να το πράξουμε, δεν έχουμε άλλα περιθώρια” κατέληξε.
