Σε μεγάλη μείωση εισοδήματος αναμένεται να οδηγηθούν φέτος χιλιάδες νοικοκυριά, καθότι το «ράλι» της αύξησης των τιμών αναμένεται να συνεχιστεί μέσα στους επόμενους μήνες, κάτι το οποίο παραδέχεται πλέον και η κυβέρνηση. Ωστόσο, αν και ο Δεκέμβριος έκλεισε με ρεκόρ 11 ετών στον πληθωρισμό, κάτι το οποίο αναμένεται να «σπάσει» τον Ιανουάριο (οι αναλυτές κάνουν λόγο για πάνω από 6%), εντούτοις η κυβέρνηση δεν έχει λάβει το παραμικρό μέτρο για την ανάσχεση της ακρίβειας, την ώρα που και ο αποκαλούμενος εισαγόμενος πληθωρισμός (Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία) κινήθηκε πάνω από 20% για 8 μήνες (από τους καταγεγραμμένους 11) του 2021.
Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε νέο τσουνάμι αυξήσεων σε σειρά από βασικά προϊόντα, το οποίο αναμένεται να ξεπεράσει και το 20% σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι το τέλος του Ιανουαρίου, ροκανίζοντας το εισόδημα των πολιτών.
Ενδεικτικό της απροθυμίας λήψης μέτρων στήριξης από την πλευρά της κυβέρνησης είναι το αλαλούμ που προκλήθηκε κατά τις προηγούμενες ημέρες μεταξύ Σταϊκούρα και Γεωργιάδη για τη μείωση του ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων, ούτως ώστε να ελαφρυνθεί το καλάθι του νοικοκυριού. Ως φαίνεται, η κυβέρνηση απορρίπτει ένα τέτοιο σενάριο επικαλούμενη δημοσιονομικούς λόγους, όταν ούτε φέτος ισχύει το Σύμφωνο Σταθερότητας. Και μάλιστα όταν η Κομισιόν περιλαμβάνει στην «εργαλειοθήκη» της για την ανάσχεση της ακρίβειας το μέτρο της μείωσης έμμεσων φόρων.
Η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ, η μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στην ενέργεια στα κατώτερα επιτρεπτά ευρωπαϊκά επίπεδα και η ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους της πανδημίας με κούρεμα της βασικής οφειλής, αποτελούν βασικές προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τις οποίες απορρίπτει μετ' επιτάσεως το κυβερνών κόμμα, κάτι το οποίο αναμένεται να οδηγήσει στη φτωχοποίηση των πολιτών και στη διεύρυνση των ανισοτήτων.
Μεγάλη χασούρα λόγω φοροδιαφυγής
Το παραπάνω αποτυπώνεται και σε σχετική μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, το οποίο φαίνεται να στηρίζει εν γένει την κυβερνητική πολιτική. Σύμφωνα με αυτήν, στο επίπεδο των κρατών - μελών της Ανατολικής Ευρώπης κινούνται οι δείκτες ανισότητας στην Ελλάδα, όπως καταγράφεται στην πέμπτη Ανάλυση Επικαιρότητας του ΚΕΠΕ για το 2021 με τίτλο «Πρόσφατες εμπειρίες και εξελίξεις για την εισοδηματική ανισότητα στην Ελλάδα». Για την ανάσχεση, μάλιστα, της έντονα αρνητικής αυτής κατάστασης το ΚΕΠΕ προτείνει αλλαγές (ω! του θαύματος) στους έμμεσους φόρους, αλλά και στο καθεστώς των τεκμηρίων.
Όπως αναφέρει το ΚΕΠΕ, «η διαχείριση της εισοδηματικής ενίσχυσης των ευάλωτων στρωμάτων μπορεί να γίνει και έμμεσα, από την αναδιάταξη του επιπέδου ΦΠΑ στις διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών.
Με άλλα λόγια, καθώς μεταβαίνουμε από την πλευρά του εισοδήματος σε εκείνη της κατανάλωσης, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι οι νέοι έμμεσοι φόροι επιβλήθηκαν με τρόπο που ενέτεινε την ανισότητα. Σύμφωνα με τη μέθοδο που αναπτύσσεται στο κεφάλαιο 5 της έκθεσης, η κατανομή του αυξημένου ΦΠΑ, κατά μέσον όρο, επιβάρυνε δυσανάλογα τα χαμηλά κλιμάκια του πληθυσμού»!
Μια επανεκτίμηση των ποσοστών και των ειδών κατανάλωσης που περιλαμβάνονται σε καθεμία εκ των κατηγοριών που εμπεριέχονται στο «καλάθι» των τριών πρώτων εισοδηματικών δεκατημορίων θα μπορούσε να συμβάλει στην τόνωση της αγοραστικής τους δύναμης. Κατ’ επέκταση, γίνεται κατανοητό ότι τα όρια μεταξύ κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής είναι ορισμένες φορές δυσδιάκριτα και ότι αυτοί οι δύο χώροι παρέμβασης θα πρέπει να βρίσκονται σε στενή συνεργασία, καταλήγει το ΚΕΠΕ.
Η κυβέρνηση και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας διατείνονται ότι ανησυχούν μήπως χαθούν έσοδα από ενδεχόμενη μείωση του ΦΠΑ. Ωστόσο, όπως αποκαλύπτει σχετική έκθεση του ΟΟΣΑ, αν η κυβέρνηση πλησίαζε τον δείκτη αποδοτικότητας ΦΠΑ (από 0,37) στον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (πάνω από 0,55), η Ελλάδα θα εξασφάλιζε ετησίως φορολογικά έσοδα από την πηγή αυτή πάνω από 6 δισ. ευρώ!
