Πριν την οικονομική κρίση του 2008, οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας στη χώρας μας είχαν μεγαλύτερο κατώτατο μισθό σε σχέση με τις αντίστοιχες απολαβές των συναδέλφων τους στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Σχεδόν 14 χρόνια μετά, και μετά την έξοδο των χωρών από τα Μνημόνια, οι απολαβές των εργαζομένων που μπαίνουν στην αγορά εργασίας για πρώτη φορά είναι από μεγαλύτερες έως και διπλάσιες στις άλλες χώρες του Νότου σε σχέση με την Ελλάδα.
Ο κατώτατος μισθός φτάνει πλέον σε μεικτές αποδοχές τα 1.125 ευρώ στην Ισπανία και τα 705 ευρώ στην Πορτογαλία, ενώ στη χώρα μας, με την αναιμική αύξηση του 2% που θα ισχύσει από την 1.1.2022, οι κατώτατες αποδοχές για περίπου 600.000 εργαζόμενους θα διαμορφωθούν μόλις στα 663 ευρώ μεικτά.
Διαδοχικές αυξήσεις
Η πρόσφατη αύξηση του κατώτατου μισθού στην Πορτογαλία κατά 6% (ή 40 ευρώ τον μήνα) ήταν η τρίτη κατά σειρά ενίσχυση τα τελευταία πέντε χρόνια και αφορά 800.000 άτομα ή το 16% του συνολικού εργατικού δυναμικού της χώρας.
Αντίστοιχα η αύξηση κατά 15 ευρώ τον μήνα (1,6%) στην Ισπανία, που εφαρμόζεται αναδρομικά από την 1η Σεπτεμβρίου 2021, διαμορφώνει τον κατώτατο μισθό στα 1.125 ευρώ μηνιαίως μεικτά. Ωστόσο η συμφωνία στην Ισπανία περιλαμβάνει νέες ενισχύσεις στις κατώτατες αμοιβές για το 2022 και το 2023 ώστε να τηρηθεί ο στόχος να φτάσει ο ελάχιστος μισθός στο 60% του μέσου μισθού. Να σημειωθεί ότι από το 2019 η κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ είχε αυξήσει τον ελάχιστο μισθό κατά 22%, στα 1.050 ευρώ μεικτά, ενώ ακολούθησε δεύτερη αύξηση κατά 5,5% τον Ιανουάριο 2020.
Στη χώρα μας, μετά τη λήξη του τρίτου προγράμματος το 2019, ο κατώτατος μισθός για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 9 χρόνια αυξήθηκε κατά 11% (και κατά 27,4% για τους νέους έως 25 ετών) φτάνοντας τα 650 ευρώ μεικτά, υπολειπόμενος βέβαια των 751 ευρώ όπως είχε διαμορφωθεί το 2010.
Υπερβολική και σωρευτική αύξηση του 2019
Το 2020 και το 2021, σε αντίθεση με όλες τις άλλες χώρες της Ευρώπης, η Ελλάδα κράτησε παγωμένες τις κατώτατες αποδοχές αποτελώντας ακραία (νεοφιλελεύθερη) παραφωνία, εν μέσω πανδημίας, όταν οι περισσότερες χώρες προχώρησαν σε ενίσχυση των αποδοχών των εργαζομένων. Πέρα από την πρωθυπουργική διαπίστωση, της εξάρτησης μεγάλου μέρους της κοινωνίας από μισθούς και συντάξεις, ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας σε ανύποπτο χρόνο (και πριν την έλευση της πανδημίας) είχε χαρακτηρίσει την αύξηση κατά 11% του κατώτατου μισθού το 2019 υπερβολική και σωρευτική!
"...Η προηγούμενη κυβέρνηση έφερε ξαφνικά, μήνα Φεβρουάριο, αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 11%. Ουσιαστικά ενσωμάτωνε την αύξηση του κατώτατου μισθού που θα έπρεπε να γίνει σε βάθος τριετίας ή τετραετίας με βάση τους ρυθμούς μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας" είχε αναφέρει, προϊδεάζοντας για το τι θα επακολουθούσε από το 2019 μέχρι σήμερα.
1,5 εκατ. φτωχοί εργαζόμενοι
Η ουσία είναι ότι οι μισθωτοί στον ιδιωτικό τομέα καλούνται να αντιμετωπίσουν τον δυσκολότερο χειμώνα των τελευταίων χρόνων με καθηλωμένους μισθούς μέσα σε ένα πρωτόγνωρο κύμα ακρίβειας σε βασικά είδη διατροφής. Η αύξηση κατά 2% στον βασικό μισθό έχει εξανεμισθεί, η αγοραστική δύναμη έχει υποχωρήσει πάνω από 10%, μια πιθανή δεύτερη αύξηση (κατά 2% ή 3% το δεύτερο εξάμηνο) ελάχιστα θα βελτιώσει τα εισοδήματα. Και αυτό καθώς, πέρα από τους περίπου 600.000 που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, υπάρχουν άλλοι 812.000 εργαζόμενοι που εργάζονται με μερική απασχόληση και οι μηνιαίες απολαβές τους δεν ξεπερνούν τα 459 ευρώ (μεικτές αποδοχές), σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΕΦΚΑ (Νοέμβριος 2021).
Οι τριετίες σε δικαστική εκκρεμότητα
Όσοι αμείβονται πάνω από τα όρια του κατώτατου μισθού (έχουν δηλαδή προϋπηρεσία - τριετίες) θα έχουν μεγαλύτερο όφελος από την αύξηση του 2% που θα ισχύσει από τον νέο χρόνο, ωστόσο οι (μελλοντικές) απολαβές τους θα εξαρτηθούν από την τελεσίδικη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που εκκρεμεί από το καλοκαίρι του 2019.
Στο ΣτΕ είχαν προσφύγει οι Βιομήχανοι -με εκπρόσωπο τον υφυπουργό Επικρατείας Άκη Σκέρτσο, διευθυντή τότε του ΣΕΒ- ζητώντας τη (μνημονιακή) μονιμοποίηση του παγώματος των τριετιών για όλους τους εργαζόμενους. Στην περίπτωση που το Ανώτατο Δικαστήριο δεχθεί το αίτημα των βιομηχάνων, ο μέσος μεικτός μισθός των 1.157,03 ευρώ μεικτά (όπως διαμορφώθηκε από την αύξηση του 2019) θα κατρακυλήσει στα κατώτατα επίπεδα, επιφέροντας μισθολογική ισοπέδωση για τη μεγάλη πλειοψηφία των 2.243.727 μισθωτών του ιδιωτικού τομέα.
