Μεγάλη αβεβαιότητα στην ελληνική οικονομία έρχονται να προσθέσουν οι εξελίξεις με την παραλλαγή Όμικρον του κορωνοϊού, που απειλούν να τινάξουν στον «αέρα» την ελληνική οικονομία, αλλά και τον προϋπολογισμό που κατάρτισε η κυβέρνηση της Ν.Δ.
Η κατάσταση καθίσταται ακόμη χειρότερη, καθότι η κυβέρνηση επέλεξε να μην προβλέψει δημοσιονομικό χώρο για μέτρα υπέρ των κοινωνικών στρωμάτων που το έχουν ανάγκη, την ώρα που οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό γίνονται ολοένα και δυσμενέστερες, απειλώντας, πέραν του νέου κύματος της πανδημίας, με μια νέα έκρηξη ανατιμήσεων, η οποία μέσα στον τρέχοντα μήνα ενδέχεται να φτάσει σε διψήφιο ποσοστό σε μια σειρά βασικά προϊόντα.
Ιλιγγιώδεις αυξήσεις τιμών και το 2022
Η πρόσφατη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) για την πορεία του γενικού επιπέδου των τιμών τον Νοέμβριο του 2021 επιβεβαίωσε τις ανησυχίες για επιταχυνόμενο πληθωρισμό στην Ελλάδα και τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης. Ειδικότερα ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή εκτιμάται στο 4,3% τον Νοέμβριο 2021 (4,9% στην Ευρωζώνη) από 2,8% τον Οκτώβριο 2021 (4,1% στην Ευρωζώνη).
Σε αυτά τα αποτελέσματα προστίθεται η ανακοίνωση της εξαμηνιαίας έκθεσης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD Economic Outlook), σύμφωνα με την οποία ο πληθωρισμός στην Ελλάδα προβλέπεται στο 3,1% και 1,5% το 2022 και το 2023 αντίστοιχα. Η εκτίμηση για το 2022 είναι αρκετά υψηλότερη σε σύγκριση με τις αντίστοιχες προβλέψεις στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2022 (0,8%) και στις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (1,0%).
Εν ολίγοις το κύμα ακρίβειας είναι εδώ για την Ελλάδα και αναμένεται να δυναμώσει το επόμενο χρονικό διάστημα. Τους επόμενους μήνες αναμένεται κορύφωση του φαινομένου με διατήρηση σχετικά υψηλών τιμών το πρώτο εξάμηνο του 2022 (κυρίως το πρώτο τρίμηνο του 2022) και στη συνέχεια σταδιακή αποκλιμάκωση, σύμφωνα με σχετική ανάλυση της Eurobank.
«Μαύρες» προβλέψεις
Παράλληλα οι μέχρι στιγμής εκτιμήσεις των ειδικών κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικές είναι για την παραλλαγή Όμικρον σε ό,τι αφορά τόσο την επανανόσηση όσο και το εύρος της προστασίας των υπαρχόντων εμβολίων, κάτι το οποίο ενδέχεται να έχει πολύ μεγάλες οικονομικές συνέπειες, ενώ πολλοί αναλυτές (όπως η Citigroup και η Capital Economics) εκτιμούν ότι ενδεχόμενοι περιορισμοί δεν θα οδηγήσουν -αυτή τη φορά- σε μείωση του επιπέδου τιμών, αλλά ενδεχομένως θα φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα με νέα αύξηση τιμών.
Έως και 3 δισ. ευρώ ανά μήνα θα μπορούσε να στοιχίσει στην Ελλάδα ένα ενδεχόμενο «σκληρό» lockdown της οικονομίας, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, με πολύ μεγάλες συνέπιες για την ανάκαμψη της οικονομίας. Μπορεί η κυβέρνηση να διατείνεται ότι δεν υπάρχει κανέναν τέτοιο ενδεχόμενο, προκειμένου να περιοριστεί η πανδημία, μετά και την ανησυχία που προκαλεί η παραλλαγή Όμικρον, ωστόσο μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες βρίσκονται κοντά στο να λάβουν νέα σκληρότερα μέτρα.
Από εκεί και πέρα, σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο του προϋπολογισμού, η μείωση του ονομαστικού ρυθμού μεγέθυνσης κατά 1% το 2022 στο 3,5% συνεπάγεται ότι το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί σε 185,5 δισ. ευρώ από 177,6 δισ. ευρώ το 2021, έναντι ονομαστικού ΑΕΠ ύψους 187,3 δισ. ευρώ το 2022 που είναι το βασικό σενάριο.
Μία τέτοια μεταβολή του επιπέδου του ονομαστικού ΑΕΠ θα οδηγούσε σε επιδείνωση του δημοσιονομικού αποτελέσματος κατά 0,5% του ΑΕΠ σε σχέση με το σενάριο του προϋπολογισμού 2022, κάτι το οποίο φαίνεται πιθανό αυτή τη στιγμή. Και μάλιστα την ώρα που το δημόσιο χρέος κινείται πέριξ του 200%, ενώ το έλλειμμα κοντά στα 10 δισ. ευρώ.
