Για σοβαρούς κίνδυνους στην οικονομία προειδοποιεί το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή με την έκθεσή του για το πρώτο τρίμηνο του έτους. Κάνει λόγο για μακροοικονομικές αβεβαιότητες που μεταφέρονται και στα δημόσια οικονομικά, καθώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις που αδυνατούν να επιστρέψουν στα προηγούμενα επίπεδα εισοδήματος είναι αναμενόμενο να μην μπορούν να αποπληρώσουν τις τρέχουσες και τις συσσωρευμένες φορολογικές και ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, οπότε ίσως απαιτηθεί να τους παρέχει ο δημόσιος τομέας πρόσθετη οικονομική στήριξη, αφενός για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, αφετέρου για να διευκολύνει τη μετάβασή τους σε πιο παραγωγικούς κλάδους και δραστηριότητες.
Αυτό σημαίνει ότι υφίστανται σημαντικοί κίνδυνοι στη διαδικασία αποκατάστασης της δημοσιονομικής ισορροπίας, τόσο από την πλευρά των εσόδων όσο και από την πλευρά των δαπανών, οι οποίοι θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά.
Κίνδυνος από τις ανισότητες
Επιπλέον επισημαίνει ότι οι απώλειες που προκάλεσε η πανδημία και το κόστος των παρεμβάσεων για τον περιορισμό των επιπτώσεων δεν θα εξαφανιστούν μόλις τελειώσει η πανδημία. Η επαναφορά στην ανάκαμψη δεν αρκεί να ιδωθεί μόνο μέσα από τα συνολικά μεγέθη και τους μέσους όρους, αλλά πρέπει να λάβει υπόψη και τις έντονες ασυμμετρίες μεταξύ κλάδων, νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Το ΓΠΚΒ σημειώνει, εν προκειμένω, ότι «το ζήτημα των ανισοτήτων δεν έχει λάβει τη δέουσα προσοχή και ενδέχεται να αποδειχθεί σημαντικότερο στα επόμενα χρόνια» και ότι, καθώς οι πανδημίες επηρεάζουν αρνητικά την οικονομική μεγέθυνση και εντείνουν την ανισότητα, διαμορφώνονται συνθήκες που οξύνουν τις κοινωνικές εντάσεις που προκαλούν πρόσθετες μειώσεις στην οικονομική μεγέθυνση, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. «Το πρόβλημα μπορεί να εκδηλωθεί εντονότερα σε χώρες με σχετικά αδύναμο θεσμικό πλαίσιο και μηχανισμούς κοινωνικής προστασίας, όπως η Ελλάδα, και να δημιουργήσει περισσότερες αβεβαιότητες για την επόμενη μέρα» αναφέρεται στη έκθεση.
Αναφερόμενοι οι συντάκτες της έκθεσης στην πρόβλεψη που περιέχεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, ότι η άρση των έκτακτων μέτρων θα προκαλέσει δημοσιονομική βελτίωση κατά 7 περίπου μονάδες ΑΕΠ (από -7,2% το 2021 σε -0,3% το 2022), σχολιάζουν ότι η πραγματοποίηση αυτής της πρόβλεψης εξαρτάται από την ομαλή επαναφορά της οικονομικής δραστηριότητας.
Κάτι που δεν είναι δεδομένο, λόγω της προαναφερθείσας αδυναμίας που έχουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, που αδυνατούν να επιστρέψουν στα προηγούμενα επίπεδα εισοδήματος και δεν θα μπορούν να αποπληρώσουν τις τρέχουσες και τις συσσωρευμένες φορολογικές και ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις.
Στην έκθεσή του για το α΄ τρίμηνο του 2021, το Γραφείο επισημαίνει ότι η πορεία της πανδημίας και του τουρισμού αναμένεται να κρίνουν σε σημαντικό βαθμό την πορεία της οικονομίας, ενώ για τον κατώτατο μισθό και την πιθανή αναθεώρησή του, πηγές του Γραφείου σημείωναν ότι δεν πρέπει να μείνει στα ίδια επίπεδα.
Η έκθεση προβλέπει ετήσια μεγέθυνση της οικονομίας 2,7% στο βασικό σενάριο (2,7%) και στο θετικό σενάριο μεταξύ 3,6% και 4,8%.
Κίνδυνοι μετά τα μέτρα
Σύμφωνα με την έκθεση, προκύπτουν αβεβαιότητες με την άρση των έκτακτων μέτρων στήριξης για τις επιχειρήσεις. Η παρατεταμένη διακοπή της παραγωγικής λειτουργίας ενδέχεται να έχει προκαλέσει μόνιμες απώλειες.
Με δεδομένο ότι η δημοσιονομική επέκταση δεν ήταν δυνατόν να αντισταθμίσει πλήρως τις απώλειες της πανδημίας, θα υπάρχουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά με συσσωρευμένα χρέη, που θα χρειαστούν πρόσθετη ρευστότητα για να τα εξυπηρετήσουν.
