Νάρκη στα θεμέλια του θεσμού των λαϊκών αγορών, την πιο ουσιαστική απευθείας σχέση μεταξύ παραγωγών αγροτικών προϊόντων και καταναλωτών, που στηρίζουν τα νοικοκυριά παρέχοντας ποικιλία φρέσκων, ποιοτικών και φθηνών προϊόντων διατροφής, επιχειρούν να βάλουν οι προωθούμενες παρεμβάσεις της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας με ένα σχέδιο νόμου που εδώ και εβδομάδες... πηγαινοέρχεται εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων των φορέων παραγωγών και πωλητών και όχι μόνο.
Εκτός από το πλήγμα, όμως, που συνιστά για τους παραγωγικούς κλάδους η μετατροπή των λαϊκών σε αγορές του μεγάλου λιανεμπορίου, αναμένεται να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις και στους καταναλωτές, σε επίπεδο ποιότητας τροφίμων αλλά και τιμών.
Η πλειονότητα των παραγωγών, αλλά και των πωλητών -χωρίς να λείπουν τα... ρήγματα- των λαϊκών αγορών, όπως και κόμματα της αντιπολίτευσης και εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, βρίσκονται απέναντι από το νομοσχέδιο, που αναμένεται εδώ και καιρό να υποβάλει το υπουργείο Ανάπτυξης προς διαβούλευση (σ.σ.: τουλάχιστον έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε δημοσιοποιηθεί το τελικό κείμενο), καθώς, με το πρόσχημα του εκσυγχρονισμού και της αναβάθμισής των λαϊκών, παραμορφώνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και την κοινωνική τους διάσταση και καταλύει τη μοναδική απευθείας σχέση παραγωγού - καταναλωτή χωρίς ενδιάμεσους.
Τσίπρας: Η κυβέρνηση καταδιώκει τον αγρότη παραγωγό
Την περασμένη Τετάρτη εννέα ομοσπονδίες του κλάδου σε όλη την επικράτεια προχώρησαν σε κινητοποίηση με «κλείσιμο» των λαϊκών αγορών, αλλά παραμονή, με τους πάγκους τους και διάθεση δωρεάν προϊόντων στο κοινό, με μαύρες σημαίες και πανό, καθώς και συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο Σύνταγμα έξω από το υπουργείο Ανάπτυξης, αντιδρώντας στις προθέσεις της κυβέρνησης.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι, στη σύντομη συνάντηση που έγινε στο υπουργείο, στα πρώτα λίγα λεπτά αποχώρησε αγανακτισμένος εκπρόσωπος ομοσπονδίας, που μάλιστα πολιτικά πρόσκειται στη Ν.Δ.
Σε σχετική τηλεδιάσκεψη που είχε την Παρασκευή με εκπροσώπους του κλάδου και με τη συμμετοχή και των τομεαρχών Αγροτικής Ανάπτυξης Σταύρου Αραχωβίτη και Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αλέξη Χαρίτση, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. Αλέξης Τσίπρας δήλωσε χαρακτηριστικά ότι το νομοσχέδιο, από την αρχή έως το τέλος, “στην πραγματικότητα καταδιώκει τον αγρότη παραγωγό. Θέλει να τον βγάλει έξω από αυτόν τον θεσμό, που από τη δική του πλάτη στήθηκε όλα αυτά τα χρόνια”.
Εξέφρασε τη στήριξή του στις κινητοποιήσεις του κλάδου και κάλεσε την κυβέρνηση να αποσύρει τις νομοθετικές ρυθμίσεις και να υπεισέλθει σε μια πολύ ουσιαστική διαδικασία διαλόγου για να αλλάξει αυτές τις διατάξεις, που ουσιαστικά αλλάζουν την έννοια του θεσμού.
Απαντώντας, την ίδια ημέρα, ο αρμόδιος υπουργός Άδωνις Γεωργιάδης διαβεβαίωσε άπαντες ότι “όταν τελικά ψηφιστεί το νομοσχέδιο, θα διαπιστώσουν: πρώτον, ότι όσοι σήμερα αντιδρούν, οι λίγοι, αντιδρούν χωρίς λόγο και, δεύτερον, όσοι σήμερα το επικροτούν, που είναι η μεγάλη πλειονότητα, το επικροτούν ορθώς”. Μίλησε για εξαντλητικό διάλογο και για πάρα πολλές συναντήσεις με όλους τους θεσμικούς φορείς, ενώ ανήγγειλε, εντός ωρών, την έναρξη επίσημης διαβούλευσης.
Πάντως, εκπρόσωποι των φορέων, όπως ο πρόεδρος της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Συλλόγων Παραγωγών Αγροτικών Προϊόντων Πωλητών Λαϊκών Αγορών Παντελής Μόσχος και ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωματείων Επαγγελματικών Παραγωγών Πωλητών Λαϊκών Αγορών Μακεδονίας - Θεσσαλίας - Θράκης Άγγελος Δερετζής, μιλώντας στην ΑΥΓΗ της Κυριακής, χαρακτήρισαν προσχηματικό τον διάλογο που επικαλείται ο υπουργός.
Στα περί “λίγων που αντιδρούν” και “πολλών που επικροτούν” απάντησαν “δείχνοντας” τις κλειστές λαϊκές την περασμένη Τετάρτη, πανελλαδικά και τη συμμετοχή του κλάδου στη συγκεκριμένη κινητοποίηση, που ήταν σχεδόν καθολική στην περιφέρεια. Πλέον αναμένεται το επίσημο, τελικό κείμενο του νομοσχεδίου -που ήταν πιθανόν να δημοσιοποιηθεί ακόμη και αργά το βράδυ της Παρασκευής- ώστε οι φορείς να καθορίσουν την περαιτέρω στάση τους.
Τα επίδικα
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά στα προσχέδια και σχέδια νόμου που το τελευταίο διάστημα γράφονται και σβήνονται “μετρώντας” αντιδράσεις, προβλέπονται διατάξεις που αφορούν την είσοδο ιδιωτών στις λαϊκές, την παύση έκδοσης νέων παραγωγικών αδειών, την απώλεια άδειας εάν δεν πωληθεί συγκεκριμένο ποσοστό της παραγωγής, τη μετατροπή των παραγωγών σε εμπόρους. Ειδικότερα στις επίμαχες ρυθμίσεις, που προκάλεσαν τις εντονότερες αντιδράσεις, περιλαμβάνονται:
* Είσοδος εταιρειών, νομικών προσώπων στις λαϊκές αγορές με ίδιο Κωδικό Αριθμό Δραστηριοποίησης.
* Παύση της έκδοσης νέων παραγωγικών αδειών και θεσμοθέτηση προκηρύξεων και διαγωνισμών.
* Απώλεια και μη ανανέωση άδειας αν δεν πωληθεί τουλάχιστον το 70% (ήταν αρχικά 90% και πλέον φαίνεται πως τείνει στο 60%) της δηλωθείσας ποσότητας αγροτικών προϊόντων με βάση τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο ΟΣΔΕ.
* Οι υφιστάμενοι αδειούχοι, οι επαγγελματίες σε 5 χρόνια και οι παραγωγοί σε 3 χρόνια, χάνουν τις θέσεις τους υποχρεωτικά και θα συμμετάσχουν σε προκήρυξη Θέσης Δραστηριοποίησης για να συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στις λαϊκές αγορές. Η προκήρυξη θα συνοδεύεται και από πλειοδοσία της θέσης με οικονομικά και άλλα (π.χ. τίτλους σπουδών) κριτήρια.
* Καταχώρηση στο πληροφοριακό σύστημα των ποσοτήτων για την τιμή εκκίνησης ανά προϊόν. Σε αντίθετη περίπτωση επιβάλλεται πρόστιμο 500 ευρώ. Κάθε μήνα οι παραγωγοί πρέπει να ενημερώνουν το σύστημα με αντίστοιχη δήλωση για τις πωλούμενες ποσότητες ανά προϊόν.
* Δυνατότητα στους παραγωγούς να μετατρέψουν την άδειά τους σε εμπορική. Σήμερα η ποσόστωση που υπάρχει για συμμετοχή στις λαϊκές αγορές είναι 50% παραγωγοί, 50% επαγγελματίες πωλητές οπωρολαχανικών και βιομηχανικών ειδών.
* Οι παραγωγοί ανθέων και οι επαγγελματίες βιομηχανικών ειδών μπορούν να συμμετέχουν σε ποσοστό 5% των θέσεων σε παζάρια, εφόσον δραστηριοποιούνται έως 4 ημέρες σε λαϊκές αγορές.
Μια σχέση εκατό χρόνων κινδυνεύει να διαρραγεί
Του Σταύρου Αραχωβίτη*
Το νομοσχέδιο που φέρνει το υπουργείο Ανάπτυξης εισάγει διατάξεις που αλλάζουν τη φυσιογνωμία των λαϊκών αγορών έτσι όπως την ξέραμε, αντιστρατεύεται τον κοινωνικό χαρακτήρα τους και υπονομεύει τη δυνατότητα των πραγματικών παραγωγών να διαθέτουν απευθείας και χωρίς μεσάζοντες τα προϊόντα τους στον καταναλωτή.
Οι παραγωγοί μετατρέπονται ουσιαστικά σε επιχειρηματίες και οι καταναλωτές σε πελάτες. Μπροστά στην καταφανή εξυπηρέτηση συγκεκριμένων πολύ μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και τη δημιουργία περιορισμένων ολιγοπωλίων που επιχειρεί η κυβέρνηση με τις ιδεοληψίες της, οι παραγωγοί, όπως και οι μικροπωλητές, πλήττονται βάναυσα, ενώ πολύ σοβαρές θα είναι οι συνέπειες και στην ποιότητα, αλλά και στις τιμές των προϊόντων που καταναλώνουν οι πολίτες, ιδιαίτερα των μεγάλων αστικών κέντρων.
Μολονότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς βρίσκονται με μαύρες σημαίες αντίθεσης απέναντι στο νομοσχέδιο, το υπουργείο προχωρά ακάθεκτο. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, μέσα από έναν εξαντλητικό διάλογο για πάνω από έναν χρόνο, δημιούργησε ένα νομικό πλαίσιο που μπορεί να μην έλυσε όλα τα προβλήματα, αλλά το αποτέλεσμα ήταν σίγουρα υπέρ των καταναλωτών και των πωλητών.
Οι λαϊκές αγορές σφυρηλατούν σχέσεις αμεσότητας μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών, συμβάλλουν στη συγκράτηση των τιμών επ' ωφελεία και των δύο μερών, προάγουν την αμοιβαία εμπιστοσύνη και την κοινωνική συνοχή. Αυτά τα χαρακτηριστικά δεν θα επιτρέψουμε, μαζί με τους καταναλωτές, τους παραγωγούς, τους μικροπωλητές, να εξαφανιστούν με ένα κατευθυνόμενο νομοθέτημα.
* Ο Σταύρος Αραχωβίτης είναι τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης, βουλευτής Λακωνίας ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.
Οι λαϊκές αγορές θα μετατραπούν σε υπαίθρια σούπερ μάρκετ
Του Παντελή Μόσχου*
Ο διάλογος στον οποίο αναφέρεται συνεχώς ο υπουργός Ανάπτυξης ήταν προσχηματικός για όλες τις ομοσπονδίες της χώρας, αφού τα βασικά μας αιτήματα ούτε εισακούστηκαν ούτε έγιναν αποδεκτά. Με τις διατάξεις που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο αλλοιώνεται η φυσιογνωμία των λαϊκών αγορών, ενώ στην ουσία απαγορεύει την απρόσκοπτη δραστηριοποίηση των παραγωγών σε όλες τις λαϊκές της χώρας.
Θέλω να τονίσω πως οι κινητοποιήσεις μας, η απεργία που πραγματοποιήσαμε την περασμένη Τετάρτη, ήταν επιτυχείς, καθώς από την Κρήτη έως τον Έβρο, σε όλες τις μεγάλες πόλεις και ακόμη περισσότερο στις Περιφέρειες της χώρας, υπήρχε μεγάλη συμμετοχή και αναδείξαμε -τόσο στην κυβέρνηση όσο και στα κόμματα της αντιπολίτευσης και στους καταναλωτές- το ότι οι λαϊκές αγορές, αν το νομοσχέδιο αυτό ψηφιστεί, θα γίνουν υπαίθρια σούπερ μάρκετ.
* Ο Παντελής Μόσχος είναι πρόεδρος της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Συλλόγων Παραγωγών Αγροτικών Προϊόντων Πωλητών Λαϊκών Αγορών
Πετάνε έξω παραγωγούς και μικροπωλητές
Του Φάνη Κουρεμπέ*
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. μπορεί να είναι... ερωτευμένη με τις αγορές, όμως, από ό,τι φαίνεται, αντιπαθεί τις λαϊκές αγορές... Το νομοσχέδιο που συζητείται ότι έρχεται προς διαβούλευση αποκλείει στην ουσία τους παραγωγούς, τους μικρούς επαγγελματίες, τους πωλητές βιομηχανικών ειδών από έναν θεσμό ο οποίος δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και καταργείται μέσα σε μια νέα οικονομική κρίση που έχει ονοματεπώνυμο: άσχημη διαχείριση από την κυβέρνηση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και ταυτόχρονα ξεπούλημα των οικονομικών δραστηριοτήτων στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.
Όλα τα παραπάνω γίνονται φανερά από τις αντιδράσεις σχεδόν του συνόλου του αγροτικού τομέα, ακόμα και των μικροπωλητών λαϊκών αγορών, και σε αυτό το πλαίσιο ο ΣΥΡΙΖΑ τάσσεται στο πλευρό των χειμαζόμενων από τις πολιτικές της Δεξιάς κλάδων.
* Ο Φάνης Κουρεμπές είναι συντονιστής του Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.
