Η παρατεταμένη ύφεση της οικονομικής δραστηριότητας, η οποία εξελίσσεται τμηματικά εδώ και 10 περίπου μήνες, δημιουργεί ολοένα και περισσότερο δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα στις ελληνικές επιχειρήσεις και ιδίως στις μικρομεσαίες, απειλώντας την ίδια τους την ύπαρξη. Η πολιτική αντιμετώπισης αυτής της κρίσης, εκφραζόμενη με σειρά κατάλληλων μέτρων, όπως αυτά που προτείνονται από επαγγελματικούς φορείς και συνδικαλιστικές οργανώσεις, είναι η μόνη που μπορεί να βοηθήσει στην ουσιαστική στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στην οικονομική τους επιβίωση.
Η πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στους μήνες της πανδημίας, δοκιμάστηκε από τη συσσώρευση των χρεών και την έλλειψη ρευστότητας (Αχτσιόγλου, 2020). Τα δάνεια που εδόθησαν για την απευθείας στήριξη των επιχειρήσεων δεν έκαναν τίποτε άλλο παρά να μεταφέρουν το πρόβλημα στο μέλλον. Αντί για τα δάνεια αυτά, θα μπορούσαν να δοθούν ενισχύσεις στις επιχειρήσεις, επιδότηση της εργασίας με αναπλήρωση του μισθού και ενίσχυση των χαμηλών και μεσαίων οικονομικά νοικοκυριών.
Οι πολιτικές εξαγγελίες και οι υλοποιηθείσες πολιτικές κινήθηκαν στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της λειτουργίας των μεγάλων επιχειρήσεων έναντι των μικρομεσαίων, όταν η λειτουργία των επιχειρήσεων ακόμη επιτρεπόταν. Η επιχειρούμενη θεσμοθέτηση του ανοίγματος των καταστημάτων σε όλες τις περιοχές της χώρας όλες τις μέρες της εβδομάδας, ακόμη και τον χειμώνα, δεν θα προκαλούσε τίποτα άλλο παρά μόνο βάρη στη χειμαζόμενη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα (Τμήμα ΜμΕ ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ., 2020). Τα μόνα κυβερνητικά μέτρα που ελήφθησαν για τη στήριξη της οικονομίας και των επιχειρήσεων ήταν η αναστολή των υποχρεώσεων και ο νέος δανεισμός. Τα αντιαναπτυξιακά αυτά μέτρα προκάλεσαν μια κατάσταση η οποία αποτυπώθηκε στην ετήσια έρευνα SAFE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία κατέταξε τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη ως προς την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις υποχρεώσεις τους (Χαρίτσης, 2020).
Click away...
Το μέτρο του click away δεν βοήθησε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, διότι δεν είχαν ή δεν μπορούσαν να αποκτήσουν εγκαίρως και ολοκληρωμένα τις υποδομές για να τις εφαρμόσουν (Τσίπρας, 2020). Η ωφέλεια των μεγάλων επιχειρήσεων έναντι των μικρομεσαίων γίνεται εμφανής σε αυτήν την περίπτωση. Η αποτυχία του click away στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις εντείνεται από μια σειρά παραγόντων της συναλλακτικής διαδικασίας, όπως:
* Η απαίτηση δοκιμής εκ μέρους του πελάτη, η οποία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με ευκολία έξω από το κατάστημα.
* Η διαδικασία της παρουσίασης προϊόντων με ηλεκτρονικά μέσα, που είναι χρονοβόρα και αναποτελεσματική.
* Η δημιουργία ελλιπούς αντίληψης της ποιότητας των προϊόντων από τον πελάτη, η οποία αποτρέπει τη συναλλαγή.
* Η προσέλευση των πελατών, που είναι εξαιρετικά περιορισμένη.
Ενώ είχε ήδη διαπιστωθεί ότι η διαδικασία του click away ήταν επιζήμια για την οικονομική δραστηριότητα και ενώ ήδη συζητείτο η αντικατάσταση με άλλη διαδικασία μερικού ανοίγματος της αγοράς (όπως click in) και η ενθάρρυνση της οικονομικής δραστηριότητας με τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων, αιφνιδιαστικά αποφασίζεται η απαγόρευση των συναλλαγών. Η αιφνιδιαστική αλλαγή πολιτικής οπωσδήποτε δεν βοηθά τη συνέχιση των συναλλαγών ούτε βέβαια τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης στο επιχειρηματικό, στο εργασιακό και στο καταναλωτικό περιβάλλον.
Συμπερασματικά, ο κίνδυνος κλεισίματος των επιβαρυμένων οικονομικά μικρομεσαίων επιχειρήσεων μπορεί να αποφευχθεί με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση σταθερών πολιτικών που να ακολουθούν τις υγειονομικές οδηγίες και να επιτρέπουν τις οικονομικές συναλλαγές με την τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων, με ασφαλείς για τους επιχειρηματίες και τους καταναλωτές μεθόδους. Η έγκαιρη πρόληψη της κορύφωσης της οικονομικής κρίσης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορεί να επιτευχθεί λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις των επαγγελματικών φορέων και των επαγγελματικών οργανώσεων.
Πηγές:
Αχτσιόγλου Ε. (11 Δεκεμβρίου 2020). «Απόλυτη αποτυχία στη διαχείριση υγειονομικής και οικονομικής κρίσης», Η Ναυτεμπορική.
Τμήμα ΜμΕ ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ., (2020). «Ένα ακόμη χτύπημα στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα από τη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση της Ν.Δ.», Left.gr.
Τσίπρας Αλ. (14 Δεκεμβρίου 2020). «To click away είναι εμπαιγμός για την πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων», Τα Νέα.
Χαρίτσης Αλ. (8 Δεκεμβρίου 2020). «Η κυβέρνηση οδηγεί σε αφανισμό τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις», Το Βήμα.
* Ο Γεώργιος Ι. Φαράντος είναι υποψήφιος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, συντονιστής οργάνωσης δυτικού τομέα Δήμου Τρίπολης του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία.
