Τις σοβαρές ανησυχίες για την ολίσθηση των θεσμών της χώρας, επανέλαβαν προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και άλλες οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, στο πλαίσιο της ετήσιας εποπτείας της λειτουργίας του Κράτους Δικαίου στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τον Ιανουάριο, οι ανεξάρτητες οργανώσεις Vouliwatch, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), HIAS Ελλάδας, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ) και Reporters United κατέθεσαν έκθεσή στο πλαίσιο του ετήσιου ελέγχου των εθνικών συστημάτων που διεξάγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της Έκθεσης για το Κράτος Δικαίου στην οποία εντοπίστηκαν «χρόνιες πλημμέλειες αλλά και νέες απειλές για το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα».
Οι ίδιες οργανώσεις με συμπληρωματικό υπόμνημα που κατέθεσαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο των διαβουλεύσεών της με φορείς στην Ελλάδα στα μέσα Μαρτίου, αναδεικνύουν νέες πλημμέλειες επισημαίνοντας τις «συνεχείς παραβιάσεις των αρχών του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα, όπως:
- Τη μετωπική σύγκρουση των ελληνικών αρχών με τους ενωσιακούς θεσμούς και την ευθεία αμφισβήτηση αυτών, μέσω δημοσίων παρεμβάσεων της Διοικητικής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου και ανώτατων στελεχών της κυβέρνησης κατά του Ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Φεβρουαρίου 2024 για το Κράτος Δικαίου στη χώρα, σύγκρουση που επαναλαμβάνεται με πρόσφατη αμφισβήτηση της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
- Την αναποτελεσματικότητα των δικαστικών ερευνών, όπως αποτυπώνεται από νέες καταδίκες της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) για πλημμελείς ποινικές έρευνες περιστατικών αυθαιρεσίας των σωμάτων ασφαλείας, αλλά και καθυστερήσεις και παρεμβάσεις στη διερεύνηση του σκανδάλου των υποκλοπών και του δυστυχήματος των Τεμπών.
- Τη νέα μεταρρύθμιση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ως ένα ακόμη παράδειγμα κακής νομοθέτησης και σημαντικών παραβιάσεων συνταγματικών διατάξεων, θεμελιωδών δικαιωμάτων και αρχών του ποινικού δικαίου.
Καταλήγοντας, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου επαναλαμβάνει το «κάλεσμα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διατύπωση συγκεκριμένων και αυστηρών συστάσεων προς την Ελλάδα, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική συμμόρφωση της χώρας με τις αρχές του Κράτους Δικαίου και τις αξίες της ΕΕ».
