Μάλλον φτωχό είναι το έργο του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης το 2022, όπως δείχνει η έκθεση πεπραγμένων, η οποία δημοσιεύτηκε πριν από λίγες μέρες με καθυστέρηση δύο χρόνων. Σε μόλις 60 σελίδες (από 100-210 άλλες χρονιές), το ΕΣΡ αποτυπώνει την «παραγωγικότητά» του το 2022, η οποία όμως δεν ήταν και σπουδαία.
Οπως μάλιστα δείχνουν και τα διαχρονικά στοιχεία, από το 2002 η παραγωγή αποφάσεων έχει πέσει στο μισό σε σχέση με παλιότερες περιόδους, αλλά και το ύψος των κυρώσεων που επιβάλλονται αθροιστικά σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς έχει πέσει στο ένα τρίτο (βλ. πίνακα). Επιπλέον όλων αυτών, ο έλεγχος πολιτικής πολυφωνίας έχει καταργηθεί -όπως φαίνεται, οριστικά- αρχής γενομένης από το 2021, ενώ και η ιστοσελίδα esr.gr, παρά τις διακηρύξεις, παραμένει δύσχρηστη και εκπληρώνει μόνο τα απαραίτητα, ενώ στα στοιχεία που περιλαμβάνει παραμένουν κάποια παρωχημένα, όπως για παράδειγμα τα μετοχολόγια των τηλεοπτικών σταθμών, τα οποία είναι πλέον παραπλανητικά και μπορεί να εξαπατήσουν τυχόν μελετητές ή και άλλους ενδιαφερόμενους. Είναι δυνατόν να παραμένει η άλλοτε εταιρεία του Mega, η Τηλέτυπος, σε λειτουργία; Για πόσα χρόνια ακόμα θα γίνεται επίκληση της καταστροφής των ηλεκτρονικών συστημάτων του 2014 λόγω της έκρηξης σε παράπλευρο κτήριο;
Μία από τις αιτίες για όλα αυτά είναι η υποστελέχωση του Συμβουλίου, στο οποίο αναγνωρίζονται πλέον, μετά την οικονομική κρίση, μόνο 57 οργανικές θέσεις, από 81 στο παρελθόν. Όμως κι από αυτές οι 18 παραμένουν κενές εδώ και χρόνια. Από την άλλη πλευρά, θα παρατηρούσε κάποιος ότι, μολονότι προβλέπεται κονδύλι για ασκούμενους σπουδαστές δημόσιων σχολών (68.000 ευρώ), δεν έχει γίνει αξιοποίηση αυτού του ποσού. Με την κατάλληλη καθοδήγηση οι ασκούμενοι θα μπορούσαν να βοηθήσουν σοβαρά στη διεκπεραίωση εργασιών και ιδίως στην αναβάθμιση της ιστοσελίδας.
Ο προϋπολογισμός του ΕΣΡ για το 2022 έχει εγκεκριμένα 2,30 εκατ. ευρώ, από τα οποία αξιοποιήθηκαν τα 1,94 εκατ. ευρώ. Από αυτά, 1,52 εκατ. κάλυψαν αμοιβές για το προσωπικό. Για το μόνιμο και αορίστου χρόνου προσωπικό προβλέπονται δαπάνες 1,28 εκατ. ευρώ, ενώ για αμοιβές μελών του Συμβουλίου 236.000 ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, την οποία υπογράφει η πρόεδρος Ευτέρπη Κουτζαμάνη, μετά την αντικατάσταση του προέδρου Αθανάσιου Κουτρομάνου, κατά το έτος 2022 το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης:
* Υποδέχθηκε στο Πρωτόκολλο 5.798 έγγραφα, μεγάλο μέρος των οποίων ήταν καταγγελίες.
* Εξέτασε 455 καταγγελίες και συναφή έγγραφα χωρίς κλήση των καταγγελλόμενων σταθμών σε ακρόαση και αρχειοθέτησε πολλά από αυτά.
* Εξέδωσε 269 αποφάσεις για ιστότοπους, τηλεοπτικές εκπομπές συνδρομητικής υπηρεσίας, τηλεοπτικούς σταθμούς ελεύθερης λήψης ψηφιακής ευρυεκπομπής και ραδιοφωνικούς σταθμούς ελεύθερης λήψης αναλογικής μετάδοσης.
* Οι αποφάσεις συγκροτούν τέσσερις κατηγορίες: 1. Εγκρίσεις, δηλαδή αιτήσεις που υποβλήθηκαν στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (π.χ., έγκριση μεταβιβάσεων και εταιρικών μεταβολών, αλλαγή κέντρου εκπομπής, έγκριση εγγραφής στο Μητρώο Δημοσκοπικών Εταιρειών κ.ά.) και έγιναν δεκτές, 2. Κυρώσεις, δηλαδή διοικητικές κυρώσεις επί παραβάσεων, 3. Απορρίψεις αιτήσεων και 4. Απαλλακτικές αποφάσεις για υποθέσεις οι οποίες τελικά κρίθηκε ότι δεν συνιστούσαν παράβαση.
* Η θεματολογία των αποφάσεων σχετίζεται με ζητήματα ποιοτικής υποβάθμισης προγράμματος, προστασίας ανηλίκων, ανεπίτρεπτων διακρίσεων, οπτικοακουστικών εμπορικών ανακοινώσεων (διαφήμισης, χορηγίας, τηλεπώλησης και τοποθέτησης προϊόντος), δικτυώσεων μεταξύ σταθμών, επανάκριση έπειτα από απόφαση του ΣτΕ, ελέγχου της λειτουργίας ή μη των σταθμών (κυρίως ραδιοφωνικών), μεταβιβάσεων και αιτήσεων θεραπείας κατά αποφάσεων του Συμβουλίου.
* Επέβαλε για παραβιάσεις της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας χρηματικά πρόστιμα συνολικού ύψους 1.279.000 ευρώ. Σε τηλεοπτικούς σταθμούς επέβαλε συνολικά πρόστιμα ύψους 1.223.000 ευρώ και σε ραδιοφωνικούς σταθμούς συνολικά πρόστιμα ύψους 56.000 ευρώ.
Κατάργηση του ελέγχου πολιτικής πολυφωνίας από το ΕΣΡ
Με τη μέθοδο της «διολισθήσεως», το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης αποσύρθηκε από την παρακολούθηση της πολιτικής πολυφωνίας από τους τηλεοπτικούς σταθμούς. Για πρώτη φορά έπειτα από δώδεκα χρόνια, το 2022 απουσιάζουν τα στοιχεία της Διαρκούς Έρευνας Πολιτικής Πολυφωνίας, τα οποία περιλαμβάνονταν στα πεπραγμένα του ΕΣΡ από το 2009 και εξής. Με ποια αιτιολογία; Όπως αναφέρει η έκθεση: «Με το αντικείμενο αυτό (σ.σ.: πολιτική πολυφωνία) είχαν οριστεί κατά το έτος 2008 να απασχολούνται πέντε (5) υπάλληλοι, οι οποίοι διπλασιάζονταν κατά τις προεκλογικές περιόδους. Κατά το ελεγχόμενο έτος υπηρετούσε μία (1) μόνον υπάλληλος, η οποία έχει ήδη αποχωρήσει από την υπηρεσία λόγω παραιτήσεως. Για τον λόγο αυτόν δεν κατέστη δυνατή η επεξεργασία των σχετικών στοιχείων και η καταχώρησή τους στην παρούσα έκθεση για το ελεγχόμενο έτος».
Υπάρχει απόφαση του ΕΣΡ από το 2022 ότι καταργείται η Διαρκής Έρευνα Πολιτικής Πολυφωνίας; Υπάρχει ολομέλεια που έχει εγκρίνει την κατάργηση της έρευνας; Και σήμερα, μετά την τοποθέτηση νέου ΕΣΡ υπό την Ευτ. Κουτζαμάνη, υπάρχει σχετικός προβληματισμός; Ένα ΕΣΡ με έξι δημοσιογράφους δεν καταγράφει την πολιτική πολυφωνία; Διότι δεν είναι μόνο τα κόμματα. Η έρευνα έδινε στοιχεία και για τις εμφανίσεις πολιτικών στελεχών βάσει φύλου (γυναίκες πολιτικοί) και βάσει γεωγραφικής περιοχής σε δελτία ειδήσεων και ενημερωτικές εκπομπές και εκπομπές λόγου και είχε δημιουργηθεί μια σοβαρή βάση δεδομένων. Πότε και πώς αποφασίστηκε να καταργηθεί;
Η μείωση του προσωπικού (από 5 σε 1 άτομο και στη συνέχεια σε κανένα) απαξίωσε σταδιακά την έρευνα πολιτικής πολυφωνίας, η οποία, από 7 σελίδες και 20 σελίδες στις χρονιές των εκλογών, περιορίστηκε σε 2 σελίδες και με στοιχειώδη καταγραφή. Ενδεχομένως η οδηγία που εξέδωσε το ΕΣΡ τον Δεκέμβριο 2023 «για την τήρηση από τους παρόχους των κανόνων της πολιτικής πολυφωνίας» να θεωρείται πως μπορεί να ρυθμίσει το πρόβλημα. Δεν είναι έτσι. Ο έλεγχος των σταθμών από την ανεξάρτητη Αρχή δεν αποτελεί βασική ελεγκτική αρμοδιότητα, συνταγματικά προβλεπόμενη;
