35.780 είναι τα στρέμματα που έχουν καεί μέχρι στιγμής στο δάσος της Δαδιάς στον Έβρο. Όπως επισημαίνει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, πρόκειται για μια μεγάλης έκτασης πυρκαγιά που ξεπερνάει όλες τις προηγούμενες που έκαψαν τη Natura περιοχή από το 2003 έως το 2021.
Στα 21.190 εκτιμάται η καμένη έκταση στα Βατερά της Λέσβου, ενώ στην καταστροφή 7.456 στρεμμάτων φαίνεται να σταμάτησε η φωτιά στην Ηλεία, σε δασική έκταση στα Μακρίσια του Δήμου Ανδρίτσαινας - Κρεστένων Ηλείας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Φωτιά στη Λέσβο / Ολονύχτια μάχη με τις φλόγες - Απομακρύνθηκαν 130 άτομα από το χωριό Βρίσα
Στα 20.000 στρέμματα υπολογίστηκαν τα καμένα εδάφη στις Μέλαμπες Ρεθύμνου, με την περιοχή να έχει ξανακαεί τις χρονιές 1985, 2000, 2003, 2010, 2011 και 2016.
Στη φωτιά πάλι της Πεντέλης, που έφτασε κοντά στις εγκαταστάσεις του ίδιου του Εθνικού Αστεροσκοπείου, σε σημείο που χρειάστηκε εκκένωση, η καταστροφή, όπως αποτυπώθηκε, αντιστοιχεί σε 25.036 καμένα στρέμματα. Και βέβαια η λίστα με τα καμένα δεν τελειώνει στην αυλή των επιστημόνων μας. Πριν καλά - καλά προλάβει να κλείσει ο Ιούλιος, το δυσβάσταχτο άθροισμα της γης που έγινε κάρβουνο είναι ήδη ανησυχητικά μεγάλο αν αναλογιστεί κανείς την περυσινή περιβαλλοντική εκατόμβη στην Εύβοια και τη Βαρυμπόμπη.
Πίσω όμως από τα αριθμητικά δεδομένα υπάρχουν οι άνθρωποι που έχασαν το βιός τους, τα δέντρα τους, την ανάσα και τις αναμνήσεις τους μέσα σ' ένα βράδυ κι ένα φύσημα που έφερε τις σπίθες και στη δική τους μεριά. Που απώλεσαν σταθερές ζωής και τις είδαν να σωριάζονται σε στοίβες στάχτης. Τη φωνή αυτών των ανθρώπων μεταφέρουμε σήμερα. Κι ας είναι το μέσο μας το χαρτί. Απ’ τη Βάλια Κάλντα ώς τη Μυτιλήνη κι απ’ τον Έβρο ώς την Πεντέλη, η κραυγή απόγνωσης μπορεί και ακούγεται διαπεραστικά.
Βάλια Κάλντα: Την καίει η φωτιά 11 μέρες!
Ολα ξεκίνησαν από έναν κεραυνό την Κυριακή 17/7. Χτύπησε ένα δέντρο κι εκείνο σιγόκαιγε μέχρι την Τετάρτη (20/7). Μέσα στις πλέον ευνοϊκές συνθήκες για εκείνην, υψηλή θερμοκρασία και δυνατός αέρας, η φωτιά κατάφερε ν’ αναπτυχθεί. Το δέντρο έπεσε απ’ το σημείο που βρισκόταν λόγω της φθοράς και οι φλόγες εξαπλώθηκαν.
Οπως μας εξήγησε ο Καμίλο Νόλλας, μέλος της εθελοντικής ομάδας πεζοπόρων που πήγε στο σημείο, φωτογράφος και διοργανωτής του περιβαλλοντικού φεστιβάλ Βωβούσας (ο πιο κοντινός οικισμός), ήταν αδύνατη η επίγεια κατάσβεση λόγω πρόσβασης. Ενώ επί ημέρες ζητούσαν να γίνουν ρίψεις από το ελικόπτερο Erickson, «το οποίο μπορεί να επιχειρεί σε αυτά τα υψόμετρα και σε αυτές τις κλίσεις», τελικά αυτό επιχείρησε πρώτη φορά την Τρίτη (26/7). Περιόρισε πράγματι τη φωτιά, όμως άφησε το έργο του ανολοκλήρωτο, καθώς δεν ξαναπήγε ποτέ. Τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές.
«Γύρισα κι είχε μείνει ένα σκέτο σπίτι»
Από την ολοκληρωτική καταστροφή στα 8 στρέμματα, μόνο δύο πατζούρια σημείωσαν οι ελεγκτές
Την πρώτη φορά που την πήραν τηλέφωνο, το Σάββατο το πρωί, την καθησύχασαν. «Μαρία, είναι πολύ μακριά η φωτιά, έχουν πάρει οι κορυφές της Ρουγκάδας, αλλά είναι μικρή, θα τη σβήσουν». Λεπτό με το λεπτό όμως ο καπνός φούντωνε και κατευθυνόταν προς την παραλία και τα Βατερά, όπου βρίσκεται το εξοχικό της. «Κι εκεί που μου λέγανε, Μαρία, είναι μακριά, δεν κινδυνεύεις, άρχισαν να με παίρνουν και να μου λένε, Μαρία, φύγε τώρα».
Κάθε 200 μέτρα που σταματούσε με το αμάξι, έβλεπε τη φωτιά δίπλα της. «Ήταν σαν να με κυνηγούσε». Στο μυαλό της το σπίτι δεν υπήρχε πλέον. Πρόβλημα ήταν επίσης ότι χάθηκε κι η διέξοδος προς τη Μυτιλήνη. Στη μία μεριά, εκεί που βρισκόταν κοντά το σπίτι της, η φωτιά είχε περάσει στον δρόμο. Και στην άλλη κατεύθυνση, είδε ξαφνικά να της συμβαίνει το ίδιο. «Ήμασταν για ώρες αποκλεισμένοι κάποιοι άνθρωποι», λέει στην ΑΥΓΗ Η Μαρία Βεκρή, 47 ετών, που μένει στην πόλη της Μυτιλήνης και περνά στα Βατερά τα καλοκαίρια της από το 1998.
Τελικά η φωτιά, που έφτασε να κάψει ακόμη και πάνω στην παραλία έναν ξύλινο διάδρομο, κόπασε πάνω στην άσφαλτο. Κι ένας συντοπίτης προσφέρθηκε με το αγροτικό του να την πάει το απόγευμα να δει στο σπίτι της. «Τελικά περάσαμε κανονικά μέσα από τη φωτιά, γιατί ήταν ένα σημείο που η φωτιά έκαιγε ακόμη πάνω στον δρόμο. Είναι απ’ αυτά που λες “μπα, μόνο σε ταινίες γίνονται τέτοια”. Δηλαδή το να βλέπω όλο το παρμπρίζ και τα πλαϊνά τζάμια κόκκινα και να μην μπορώ ν’ αναπνεύσω, έστω για δευτερόλεπτα, ήταν αδιανόητο».
Το σπίτι γλίτωσε, τίποτα περισσότερο όμως. «Πήγαμε κι είδα ότι είχαν καεί τα πάντα. Μια έκταση 8 στρέμματα, όση το κτήμα, μαύρη. Κι όλα βέβαια τα γύρω. Είχε κι ένα τροχόσπιτο μέσα (σε αυτό έμεναν τα πρώτα δέκα χρόνια με τους γονείς της μέχρι να φτιάξουν “πετραδάκι-πετραδάκι” το σπίτι), το οποίο είχε εξαφανιστεί. Σα να μην υπήρχε ήταν. Μια ξύλινη αποθήκη προκάτ, εξαφανισμένη κι αυτή. Δηλαδή τα πάντα στάχτη. Γλάστρες, λουλούδια - καλά, τα δέντρα πάνω απ’ όλα. Απλά είχε μείνει ένα σκέτο σπίτι». Η φωτιά ήταν τόσο ισχυρή «που έλιωσαν ακόμη κι οι σιδερένιες περιφράξεις».
Στην καταγραφή που ακολούθησε «μας έγραψαν ότι κάηκαν δύο παντζούρια, ενώ η καταστροφή είναι χιλιάδες ευρώ. Δηλαδή επαγγελματικά αυτόματα ποτίσματα, εργαλεία, σωλήνες, βάνες, ηλεκτρολογικά και μόνο το τροχόσπιτο και η αποθήκη ήταν 4.000 ευρώ το καθένα». Πέρα απ’ το σπίτι, εκείνο πάντως που θα της μείνει είναι η αλληλεγγύη του κόσμου. «Έτρεχαν οι κάτοικοι κι άφηναν τα δικά τους σπίτια για να βοηθήσουν τον γείτονα. Μετά ένας άλλος πήγαινε με τη βάρκα κι έπαιρνε από τη θάλασσα ανθρώπους».
Κάηκε το πάρκο των παιδιών μας
Μια βόλτα με τ’ αμάξι δεν είναι πια λόγος για να αισθανθεί καλύτερα ο Φωκίωνας Αποστολόπουλος, 42 ετών, κάτοικος Διώνης (περιοχή κοντά στην Πεντέλη). «Στο κομμάτι που είμαστε δεν πέρασε η φωτιά. Αυτό που έχει επηρεαστεί είναι η καθημερινότητά μας, καθώς όλες οι διαδρομές που κάνουμε για να φύγουμε να πάμε τα παιδιά στο σχολείο ή να κατέβουμε στην Αττική Οδό και να πάμε αλλού περνάνε πλέον μέσα από τα καμένα».
Κάποια μέρη μπορούν πλέον να τα θυμούνται μόνο μέσα από φωτογραφίες. «Τα προηγούμενα έξι χρόνια μέναμε στην Ανθούσα. Και στην Ανθούσα, εκεί που μεγαλώνανε τα παιδιά μας, υπήρχε ένα πάρκο που τα πηγαίναμε και το οποίο είναι όλο κάρβουνο πλέον». Την ίδια στιγμή, οι συζητήσεις με γνωστούς του, τον παλιό του σπιτονοικοκύρη, αποκαλύπτουν κι άλλες πλευρές του δράματος που έζησε ο κόσμος τις ώρες της πυρκαγιάς. «Ήταν με το αλυσοπρίονο κι έκοβε γύρω - γύρω κάποια δέντρα για να προστατεύσει το σπίτι του. Πέρναγε η αστυνομία και κρυβόντουσαν πίσω από τα σπίτια για να μην τους αναγκάσουν να φύγουν».
Εκατοντάδες χιλιόμετρα βορειότερα, η φρίκη έπαιρνε άλλο πρόσωπο. Ο Κλεάνθης, κτηνοτρόφος στον Έβρο επί 33 χρόνια, είδε τα ζώα του να χάνονται μπροστά του. «Πρόλαβα, τα έβγαλα έξω, αλλά με τη φωτιά μπερδεύτηκαν, μπήκαν μέσα στα πεύκα, στις ρεματιές και καήκανε». Ήταν 15 κατσικάκια, 9 και 10 μηνών, και ζούσαν σε μαντρί στη Λευκίμμη.
Η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική. «Να βλέπεις από τη μια μέρα που είναι όλα καταπράσινα, την επόμενη ένα μαύρο τοπίο. Ένα νεκρό τοπίο. Ούτε πουλιά, ούτε ζαρκάδια». Ο κόσμος προσπαθεί να καταλάβει. «Περπατάνε και παραμιλάνε όλοι από τη φτώχεια και την πείνα». Πώς να μείνει έτσι κανείς στην επαρχία; «Τι να μείνει να κάνει; Δεν υπάρχει τίποτα. Τα χωράφια τελειώσανε. Τα καύσιμα και το πετρέλαιο ακριβά. Εγώ για να πάω στο μαντρί και να γυρίσω κάνω 44 χιλιόμετρα (σ.σ μένει στο Τυχερό). Κάθε μέρα δίνω 15-20 ευρώ». «Μαυρίλα».
Συλλαλητήριο για πραγματική δασοπροστασία
Ραντεβού σήμερα στο Σύνταγμα στις 7 το απόγευμα δίνουν περιβαλλοντικές οργανώσεις και κινηματικές πρωτοβουλίες με κεντρικό μήνυμα στο κάλεσμά τους την ανατροπή της κυβέρνησης και του συστήματος των εμπρηστών. Αφού απαριθμούν τις φωτιές σε «Πεντέλη, Ρέθυμνο, Μέγαρα, Σουφλί, Ηλεία, Μεσσηνία, Λέσβος, Γρεβενά», στη συνέχεια παραθέτουν έναν προς έναν τους λόγους που θεωρούν ότι έχουν οδηγήσει σε αυτή την καταστροφή μόλις στα μέσα της επίσημης αντιπυρικής περιόδου.
Οπως λένε, «στη Δασική Υπηρεσία (που από το 1988 της έχουν αφαιρεθεί οι αρμοδιότητες δασοπροστασίας περνώντας στην ευθύνη της Πυροσβεστικής), τα τελευταία 20 χρόνια το προσωπικό έχει μειωθεί κατά 50% και οι απαραίτητοι πόροι κατά 80%. Σήμερα υπάρχουν 3.600 οργανικά κενά και προσωπικό εξουθενωμένο, χωρίς ρεπό και άδειες». Αντίστοιχη εικόνα εμφανίζει κι η Πυροσβεστική. «5.000 εργαζόμενοι εξακολουθούν να είναι εποχικοί διεκδικώντας τη μονιμοποίησή τους και επιπλέον προσλήψεις προσωπικού. [..] Ο μέσος όρος ηλικίας των εργαζόμενων είναι τα 47 χρόνια. Ο εξοπλισμός που διαθέτουν είναι ανεπαρκής και παλιός, μόλις ένα 10-15% είναι ηλικίας μέχρι 10 ετών».
Ενώ ενδεικτικά των ελλείψεων είναι τα στοιχεία που ήρθαν στην επιφάνεια για την πυρκαγιά της Δαδιάς, όπου «για 800 χιλιάδες στρέμματα υπήρχαν μόλις 4 δασοφύλακες», όπως και για τη διαχείριση της φωτιάς στην Πεντέλη, όπου «επιχείρησαν περισσότεροι αστυνομικοί (626) από πυροσβέστες (486)!».
«Χρειάζεται να ανατρέψουμε την κυβέρνηση που σπαταλάει δισεκατομμύρια σε εξοπλισμούς και αστυνομία και όχι για δασοπροστασία», καταλήγουν στο μήνυμά τους τα κινήματα.
