Πτώση των βάσεων στις περιζήτητες σχολές δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία από τις βαθμολογικές επιδόσεις των φετινών υποψηφίων στις Πανελλαδικές Εξετάσεις που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας. Η σημαντική μείωση των αριστούχων σχεδόν σε όλα τα εξεταζόμενα μαθήματα υποδεικνύει την πτωτική πορεία των περιζήτητων σχολών, χωρίς ωστόσο να αναμένονται σημαντικές διαφοροποιήσεις συγκριτικά με πέρυσι. Φαίνεται ότι στα δύο χρόνια πανδημίας και τηλεκπαίδευσης η αύξηση της εξεταστέας ύλης υπό αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες και το γεγονός ότι τα παιδιά πρώτη φορά μετά από δύο χρονιές έδωσαν γραπτές εξετάσεις (οι προαγωγικές είχαν αναβληθεί λόγω πανδημίας) επηρέασαν τις επιδόσεις των υποψηφίων που στοχεύουν κυρίως στις υψηλόβαθμες σχολές.
Στοιχείο έκπληξη
Στον αντίποδα, στοιχείο έκπληξη αποτελούν οι καλύτερες επιδόσεις των υποψηφίων που έγραψαν πάνω από 10 σε σχέση με πέρυσι. «Λαιμητόμοι» αποδείχθηκαν και φέτος τα μαθήματα των Μαθηματικών και της Φυσικής, ενώ σχεδόν οι μισοί έγραψαν κάτω από τη βάση σε Ιστορία και Αρχαία. Όπως επισημαίνει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ο εκπαιδευτικός αναλυτής Χρήστος Κάτσικας, «περίπου οι 3 στους 4 υποψήφιους της Ομάδας Προσανατολισμού Οικονομίας και Πληροφορικής βρέθηκαν κάτω από τη βάση στα Μαθηματικά και στην ίδια κατάσταση βρέθηκαν περίπου οι μισοί υποψήφιοι των Θετικών Σπουδών και των Σπουδών Υγείας στη Φυσική, αλλά και της Ομάδας Προσανατολισμού των Ανθρωπιστικών Σπουδών στα μαθήματα της Ιστορίας και των Λατινικών».
Όπως αναμενόταν, το μάθημα των Λατινικών που αντικατέστησε φέτος την Κοινωνιολογία οδήγησε περισσότερους υποψηφίους στο να γράψουν κάτω από 10, αλλά και λιγότερους στο να γράψουν πάνω από 18. Σημειώνεται ότι την περσινή χρονιά στο μάθημα της Κοινωνιολογίας υπήρξε ο μεγαλύτερος αριθμός αριστούχων με ποσοστό 27,55%. Φέτος με τα Λατινικά το ποσοστό των αριστούχων έπεσε στο 17,96%.
Τα πάνω κάτω
Ο νέος τρόπος υπολογισμού των μορίων στις φετινές Πανελλαδικές φέρνει τα πάνω κάτω στις εκτιμήσεις για την πορεία των βάσεων, γι’ αυτό οι προβλέψεις είναι αρκετά συγκρατημένες. Οι εκπαιδευτικοί αναλυτές υπογραμμίζουν πάντως πως οι αλλαγές στην Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής θα είναι μικρές και αναμένεται να κινηθούν στα ίδια επίπεδα με το 2021. «Συγκρίσεις με την περσινή χρονιά είναι δύσκολο να γίνουν, καθώς η βαθμολογική εικόνα για την είσοδο στα ΑΕΙ είναι διαφορετική. Φέτος έχουμε νέους συντελεστές στην Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, αλλά και καινούργιους συντελεστές στα μαθήματα βαρύτητας ανά τμήμα» εξηγεί ο Χρήστος Κάτσικας. Υπενθυμίζεται ότι μέχρι πέρΥσι υπήρχαν συντελεστές βαρύτητας σε μόνο 2 εξεταζόμενα μαθήματα, ενώ φέτος τα τμήματα των ΑΕΙ όρισαν διαφορετικούς συντελεστές σε όλα τα εξεταζόμενα μαθήματα, με αποτέλεσμα να προκύπτουν πάνω από 5.000 συνδυασμοί συντελεστών.
Για παράδειγμα, ένας υποψήφιος που επιθυμεί να σπουδάσει στη Νομική της Αθήνας συγκεντρώνει διαφορετικά μόρια για τη Νομική Αθήνας από τη Νομική Θεσσαλονίκης, καθώς η πρώτη έχει συντελεστή 25% σε όλα τα μαθήματα, ενώ η δεύτερη πριμοδοτεί την Έκθεση και τα Αρχαία με 30%. Επομένως, υποψήφιοι με υψηλές επιδόσεις στην Έκθεση πριμοδοτούνται περισσότερο στη Νομική της Θεσσαλονίκης παρά στης Αθήνας. Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα Τμήματα Φυσικής, τα οποία δεν πριμοδότησαν με τον ίδιο συντελεστή το πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα της Φυσικής. Αντιθέτως, στα Τμήματα Ιωαννίνων, Θεσσαλονίκης και Αθήνας ο συντελεστής είναι 33%, στην Πάτρα και στην Καβάλα 30%, στο Ηράκλειο Κρήτης 27% και στη Λάρισα 25%.
Εκτιμήσεις ανά επιστημονικό πεδίο
Συγκριτικά με το 2021 οι βαθμολογικές επιδόσεις των υποψηφίων ήταν βελτιωμένες στο 1ο επιστημονικό πεδίο των Ανθρωπιστικών Σπουδών και στο 4ο πεδίο των Σπουδών Πληροφορικής και Οικονομίας, αλλά χειρότερες στο 2ο πεδίο των Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών και στο 3ο πεδίο των Επιστημών Υγείας. Πιο αναλυτικά:
1ο επιστημονικό πεδίο. Η αύξηση των υποψηφίων στην Ιστορία που έγραψαν πάνω από 18 σε σχέση με το 2021 δεν είναι αρκετή για να συγκρατήσει την πτωτική πορεία των υψηλόβαθμων σχολών. Η μείωση των αριστούχων στα Αρχαία, στη Νεοελληνική Γλώσσα, αλλά και οι χειρότερες επιδόσεις στα Λατινικά συγκριτικά με την Κοινωνιολογία θα οδηγήσουν σε μικρή πτώση τις βάσεις των περιζήτητων σχολών (νομικές, ψυχολογίες). Μικρή άνοδος αναμένεται στις χαμηλόβαθμες σχολές δεδομένου ότι υπήρξε μείωση των γραπτών κάτω από τη βάση στα περισσότερα μαθήματα, τα οποία μετακινήθηκαν στις βαθμολογίες μεταξύ 10-15. Επιπλέον, ο Χ. Κάτσικας διευκρινίζει ότι άνοδος των βάσεων θα υπάρξει στις περισσότερες σχολές των αστικών κέντρων και της επαρχίας, στις οποίες έγιναν σημαντικές περικοπές εισακτέων.
2ο επιστημονικό πεδίο. Τα Μαθηματικά δυσκόλεψαν περισσότερο τους φετινούς υποψηφίους, με αποτέλεσμα να παρατηρείται σημαντική αύξηση του ποσοστού κάτω από τη βάση (-13,2%) και μείωση του ποσοστού των γραπτών στην κλίμακα 15-20. Η μείωση των αριστούχων στα Μαθηματικά και στη Φυσική αναμένεται να σπρώξει προς τα κάτω τις βάσεις στα υψηλόβαθμα τμήματα, κυρίως στις Πολυτεχνικές Σχολές των μεγάλων αστικών κέντρων. Μόνο η Χημεία αποδείχθηκε πιο εύκολη, καθώς ήταν αισθητή η μείωση των γραπτών κάτω από 10, ενώ αυξήθηκαν τα γραπτά που κυμαίνονται στις κλίμακες 10-15 και 18-20. Οι βάσεις εισαγωγής σε αρκετές σχολές του πεδίου θα συγκρατηθούν περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2021, με μικρές αυξομειώσεις «που θα ξεκινούν από 50 μόρια για τις σχολές που έχουν μείωση θέσεων εισακτέων και έως 200 μόρια για τις σχολές που έχουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εισακτέων με πέρυσι», όπως επισημαίνει ο εκπαιδευτικός αναλυτής.
3ο επιστημονικό πεδίο. Σε 3 από τα 4 μαθήματα υπήρξε μείωση των αριστούχων, ενώ ο μέσος όρος των βαθμολογικών επιδόσεων συνολικά στο 3ο επιστημονικό πεδίο είναι ελαφρά χαμηλότερος σε σχέση με πέρυσι. Αυτό σημαίνει ότι η τάση θα είναι πτωτική στις υψηλόβαθμες σχολές της Ιατρικής, της Οδοντιατρικής και της Φαρμακευτικής, ενώ στα χαμηλόβαθμα τμήματα θα υπάρξουν μικρές αυξομειώσεις. Καλύτερες ήταν οι επιδόσεις στο μάθημα της Βιολογίας, στο οποίο μπορεί να υπήρξε μικρή μείωση των αριστούχων, όμως τα γραπτά κάτω από τη βάση ήταν λιγότερα και αυξήθηκαν στην κλίμακα 10-13, ενώ μόνο στη Χημεία αυξήθηκαν οι υποψήφιοι που έγραψαν πάνω από 18.
4ο επιστημονικό πεδίο. Η τάση των βάσεων των χαμηλόβαθμων σχολών αναμένεται να είναι ελαφρώς ανοδική, καθώς ο μέσος όρος των επιδόσεων των υποψηφίων είναι λίγο καλύτερος σε σχέση με πέρυσι. Σύμφωνα με τον Χ. Κάτσικα, αναμένεται μικρή πτώση των βάσεων στις σχολές που δεν έγιναν περικοπές θέσεων εισακτέων σε σχέση με πέρυσι. Αντίθετα, στις σχολές που υπάρχουν περικοπές αναμένεται οι βάσεις να συγκρατηθούν στα περσινά επίπεδα. Όπως και στις περιζήτητες σχολές των άλλων επιστημονικών πεδίων, έτσι και εδώ θα υπάρξει μικρή πτώση στις υψηλόβαθμες σχολές της Πληροφορικής και των σχολών Οικονομίας λόγω της μείωσης των αριστούχων σε όλα τα μαθήματα. Στο μάθημα της Πληροφορικής ήταν αισθητή η μείωση των αριστούχων (-5,7%), αλλά αυξήθηκαν τα γραπτά στη βαθμολογική κλίμακα 10-18 και μειώθηκαν τα γραπτά κάτω από 10.
Ένας στους τρεις εκτός ΑΕΙ λόγω Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής
Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής σε συνδυασμό με τη μείωση των θέσεων στα ΑΕΙ λειτουργεί αποθαρρυντικά για χιλιάδες οικογένειες που δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος του υψηλού κόστους σπουδών για τους σπουδαστές εκτός μόνιμου τόπου κατοικίας
Η εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) είναι κατασκευασμένη με τέτοιον τρόπο ώστε να αφήνει κάθε χρόνο 1 στους 3 υποψηφίους εκτός ΑΕΙ. Η μείωση των υποψηφίων των Γενικών Λυκείων που συμμετείχαν φέτος στις Πανελλαδικές Εξετάσεις (3.261 λιγότεροι συγκριτικά με πέρυσι) δεν μπορεί να καλύψει την πρωτοφανή απόφαση του υπουργείου Παιδείας να μειώσει κατά 9.021 τις θέσεις στα ΑΕΙ. Έτσι, αναμένεται φέτος να εισαχθεί στα πανεπιστήμια περίπου ο ίδιος αριθμός υποψηφίων με πέρυσι, δηλαδή γύρω στους 60.000. Συνολικά φέτος στις Πανελλαδικές συμμετείχαν 87.159 υποψήφιοι, εκ των οποίων 72.012 από τα Γενικά Λύκεια και 15.138 από τα Επαγγελματικά Λύκεια.
Τα παράδοξα της ΕΒΕ τα συναντήσαμε ήδη από πέρυσι: 29 τμήματα είχαν λιγότερους από 30 εισακτέους, κάποια δεν είχαν καθόλου εισακτέους από τα Γενικά Λύκεια, όπως το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Ξάνθης με 108 προσφερόμενες θέσεις και το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος στη Δράμα που πρόσφερε 159 θέσεις. Είδαμε, επίσης, αριστούχους άνω των 19.000 μορίων να μην καταφέρνουν να μπουν στη σχολή της επιλογής τους. «Έχουμε να περάσουμε 3 Ελάχιστες Βάσεις Εισαγωγής, τρεις κόφτες» είχε δηλώσει πέρυσι ο μαθητής Διονύσης Κατάκαλος, ο οποίος είχε στείλει επιστολή διαμαρτυρίας στην υπουργό Παιδείας, μην μπορώντας να πιστέψει πως για μόλις 0,4 μονάδες στο Ελεύθερο Σχέδιο δεν μπορούσε να εισαχθεί στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Η ΕΒΕ σε συνδυασμό με τη μείωση των θέσεων στα ΑΕΙ λειτουργεί αποθαρρυντικά για χιλιάδες οικογένειες που δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος του υψηλού κόστους σπουδών για τους σπουδαστές εκτός μόνιμου τόπου κατοικίας, πολλώ δε μάλλον να πληρώσουν ένα κολέγιο. Το πρόβλημα θα είναι μεγαλύτερο φέτος στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου κατοικεί η πλειονότητα των υποψηφίων και οι θέσεις στα πανεπιστήμια μειώθηκαν δραστικά. Αυτό θα οδηγήσει αναπόφευκτα στη λεγόμενη εσωτερική μετανάστευση όσων παιδιών οι οικογένειες έχουν τη δυνατότητα να συντηρήσουν δύο σπίτια σε δύο διαφορετικές πόλεις. Πόσες μπορούν, άραγε, σε αυτές τις ακραίες συνθήκες πληθωρισμού και ακρίβειας; Το μήνυμα, σύμφωνα με τον Χ. Κάτσικα, είναι σαφές: «Στροφή με μεγαλύτερη ένταση και σε μεγαλύτερη έκταση στα φροντιστηριακά στέγαστρα, σκέψεις για εγγραφή στα κολέγια και για το τμήμα των μαθητών από φτωχά και αδύναμα νοικοκυριά μια φωνή: Πού πας, ρε Kαραμήτρο! Μάθε νωρίς την ταξική σου θέση!».
