Η μεγάλη χαμένη ευκαιρία της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Αυτός θα μπορούσε να είναι, συνοπτικά, ο τίτλος για τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο που ψήφισε η δήθεν πράσινη κυβέρνηση - η δε απουσία του ίδιου του πρωθυπουργού, που έχει κάνει υποκριτικά «σημαία» το περιβαλλοντικό ζήτημα, από τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής λέει πολλά. Τα προβληματικά σημεία, τα κενά και οι παραλείψεις σε επίπεδο στόχων αλλά και μέσων και πολιτικών για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και την επίτευξη του περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5°C είναι πολλά και τέθηκαν αναλυτικά από τους βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως άλλωστε και από τις οικολογικές οργανώσεις.
Ενδεικτική των πραγματικών προθέσεων της κυβέρνησης (που δεν είναι η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά η εξάρτηση της χώρας από το φυσικό αέριο) είναι η απόφασή της να μην ακολουθήσει, για την εκπόνηση του νόμου, την καλή ευρωπαϊκή πρακτική που κερδίζει, όχι τυχαία, έδαφος τα τελευταία χρόνια: τις συνελεύσεις πολιτών. Μια πρακτική που επιχειρεί να συνδέσει τις κοινωνίες με το κλιματικό διακύβευμα που επιβάλλει βαθιές αλλαγές για τον μετασχηματισμό των τρόπων παραγωγής και κατανάλωσης. Μια πρακτική που στοχεύει στην κινητοποίηση των πολιτών και ειδικότερα των νέων, εκείνων που μπορούν να διαμορφώσουν τους όρους για δίκαιη πράσινη μετάβαση με κοινωνική συμμετοχή και αντιμετώπιση των ανισοτήτων.
Τον Οκτώβριο του 2021, η Ισπανία γινόταν η τελευταία χώρα που εισήγαγε την Εθνική Συνέλευση των Πολιτών για την Κλιματική Αλλαγή, στο πλαίσιο της οποίας πάνω από εκατό πολίτες, εκπροσωπώντας την κοινωνία, κλήθηκαν να αναλύσουν το ερώτημα: «Μια πιο ασφαλής και πιο δίκαιη Ισπανία απέναντι στην κλιματική αλλαγή, πώς το κάνουμε;». Την αρχή είχε κάνει το 2016 η Ιρλανδία. Ακολούθησαν, το 2019, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία, με τη «Σύμβαση των Πολιτών για το Κλίμα» και την «Κλιματική Συνέλευση», αντιστοίχως.
Στη Γαλλία, το ερώτημα που κλήθηκαν να επεξεργαστούν πάνω από 150 πολίτες ήταν το «πώς μπορεί η χώρα να κόψει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40% ώς το 2030 σε σχέση με το 1990, με πνεύμα κοινωνικής δικαιοσύνης», ενώ στη Βρετανία ο στόχος ήταν η διατύπωση των απόψεων των πολιτών για την επίτευξη του στόχου των μηδενικών εκπομπών, αναφορικά με τους τομείς του ηλεκτρισμού, των ταξιδιών, της θέρμανσης, της γεωργίας κ.ά.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται πλέον η Δανία (Αύγουστος 2020) και η Σκωτία, ενώ την ίδια κατεύθυνση ετοιμάζονται να ακολουθήσουν η Αυστρία και άλλες χώρες. Στις 5 Οκτωβρίου 2021, ενόψει της COP26, ξεκινούσε η Παγκόσμια Συνέλευση Πολιτών, η πρώτη του είδους σε παγκόσμιο επίπεδο, στη βάση του ερωτήματος: «πώς μπορεί η ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει την κλιματική και οικολογική κρίση με δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο;». «Η Παγκόσμια Συνέλευση Πολιτών είναι ένας πρακτικός τρόπος που δείχνει πώς μπορούμε να επισπεύσουμε τη δράση μέσα από την αλληλεγγύη και την εξουσία των πολιτών», σχολίαζε τότε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Α. Γκουτιέρεζ.
Χωρίς να είναι πανάκεια (είναι άλλωστε χαρακτηριστικές οι διαμαρτυρίες στη Γαλλία, όπου οι πολίτες θεώρησαν ότι, εντέλει, η κυβέρνηση αγνόησε τις προτάσεις τους), οι συνελεύσεις των πολιτών για το κλίμα αποτελούν πολλαπλά χρήσιμο εργαλείο συμμετοχής των πολιτών. Γιατί ενεργοποιούν την κοινωνία, τους νέους, τους παραγωγικούς φορείς, τους δήμους, τις Περιφέρειες, την επιστημονική κοινότητα γύρω από την υπαρξιακή απειλή που αποτελεί η κλιματική κρίση. Ένα θέμα που δεν είναι τεχνοκρατικό ή απρόσιτο. Δεν είναι θέμα της αγοράς ή των μεγάλων επιχειρήσεων. Είναι υπόθεση καθημερινότητας, ποιότητας ζωής, κοινωνικής συνοχής, ισότητας, αλληλεγγύης. Δημοκρατίας. Ό,τι ακριβώς απεχθάνεται η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη.
