Οι κάτοικοι στην περίπτωση της μαρτυρικής Μαριούπολης αλλά και άλλων ουκρανικών πόλεων-θυμάτων της ρωσικής εισβολής βρέθηκαν αντιμέτωποι, μεταξύ πολλών άλλων δεινών, και με την ανάγκη να ζήσουν χωρίς πρόσβαση στο νερό. Ένα όπλο πολέμου που, δυστυχώς, δεν είναι πρωτόγνωρο. Το ίδιο είχε χρησιμοποιηθεί το 2016 στο Χαλέπι και στη Δαμασκό στη Συρία, το 2018 στην Υεμένη, το 2019 στη Σομαλία. Όλη η ιστορία της ανθρωπότητας έχει σημαδευτεί από περιπτώσεις όπου οι υδατικοί πόροι, μέσω της δηλητηρίασης πηγαδιών, ποταμών, βομβαρδισμών δεξαμενών κ.ά. προκάλεσαν ή επέτειναν συγκρούσεις και πολέμους. Πλέον, αυτό το όπλο γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνο εξαιτίας της κλιματικής κρίσης.
Διότι ένας θερμότερος πλανήτης επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τις περιοχές που ήδη πλήττονται από ξηρασία και υψηλές θερμοκρασίες, επιτείνοντας τον ούτως ή άλλως σκληρό ανταγωνισμό για πρόσβαση σε πηγές νερού. Το ζήτημα είναι μεν πολυπαραγοντικό, ωστόσο η επίδραση της κλιματικής κρίσης είναι υπαρκτή και μετρήσιμη. Το ζήτημα θίγεται από μία μεγάλη πρόσφατη μελέτη του αμερικανικού Pacific Institute, που από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 καταγράφει και κατηγοριοποιεί γεγονότα που συνδέουν το νερό με τις συγκρούσεις.
“Η αυξανόμενη απειλή της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής επιδεινώνει τις συνθήκες των υδάτων σε όλον τον κόσμο, εντείνοντας τις ξηρασίες και τις πλημμύρες και πλήττοντας τις υδατικές υποδομές” παρατηρεί στους New York Times ο Πίτερ Γκλάικ, καθηγητής και συνιδρυτής του Pacific Institute, ενός Ινστιτούτου που επικαιροποιεί συστηματικά τα σοβαρά αυτά δεδομένα, με τελευταία έκδοση φέτος τον Μάρτιο. Από το 2000, παρατηρεί το Ινστιτούτο, το 1/4 των συγκρούσεων που σχετίζονται με την πρόσβαση στο νερό σημειώθηκαν σε τρεις περιοχές του κόσμου που πλήττονται περισσότερο από την υπερθέρμανση του πλανήτη: τη Μέση Ανατολή, τη Νότια Ασία και την Υποσαχάρεια Αφρική.
Ωστόσο, από τον κατάλογο των χωρών που αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης στην υδατική κατάσταση δεν λείπουν και αναπτυγμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, με κορυφαία την Πολιτεία της Καλιφόρνιας! Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Οργανισμό Εθνικής Ωκεάνιας και Ατμοσφαιρικής Διοίκησης, το φαινόμενο της μακροχρόνιας ξηρασίας που πλήττει τις δυτικές ΗΠΑ όχι μόνο δεν πρόκειται να υποχωρήσει, αλλά αναμένεται να συνεχιστεί στη διάρκεια της φετινής άνοιξης. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα την επιστροφή της Καλιφόρνιας σε “σοβαρή” ή “ακραία” ξηρασία, ύστερα από μια σύντομη παρένθεση φέτος τον χειμώνα, που όμως δεν κατάφερε να βελτιώσει τις συνθήκες στην περιοχή. Ειδικότερα, στην κεντρική Καλιφόρνια, που θεωρείται από τις πιο σημαντικές παραγωγούς φρούτων και ξηρών καρπών της χώρας, το επίπεδο των βροχοπτώσεων την τελευταία τριετία “ενδεχομένως να είναι το χαμηλότερο στη σύγχρονη εποχή, από τότε ξεκίνησε η καταγραφή των δεδομένων, το 1922”!
Την ίδια στιγμή, το Πανεπιστήμιο των Ηνωμένων Εθνών σε έρευνά του έχει καταγράψει 19 χώρες στην Αφρική με συνολικό πληθυσμό 500 εκατομμυρίων ανθρώπων που βρίσκονται αντιμέτωπες με “υδατική ανασφάλεια”. Στις πρώτες θέσεις του καταλόγου, το Τσαντ, ο Νίγηρας και η Σομαλία. Οι περισσότερες χώρες της αφρικανικής ηπείρου αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα απειλών λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων, τα οποία πολλαπλασιάζει και κάνει εντονότερα η κλιματική κρίση. Το αποτέλεσμα, όπως τονίζει η μελέτη, είναι η υπέρβαση των δυνατοτήτων προσαρμογής των χωρών αυτών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε εντάσεις και ανταγωνισμούς...
“Μια στρατηγική - κλειδί για τη μείωση των συγκρούσεων για το νερό σε όλο τον κόσμο πρέπει να περιλαμβάνει προσπάθειες για επιβράδυνση και, εντέλει, παύση της κλιματικής αλλαγής και μείωση της έντασης και της έκτασης των αναπόφευκτων συνεπειών της στα ζητήματα των υδάτων” υπογραμμίζει ο καθηγητής Γκλάικ. Άλλο ένα αυτονόητο που η κλιματική κρίση κοντεύει να κάνει αδιανόητο...
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
