«Ο προωθούμενος σήμερα 'ευέλικτος ειδικός πολεοδομικός σχεδιασμός' ως 'επιλογή παραγωγής τοπικού πολεοδομικού' διεμβολίζει τον χωρικό σχεδιασμό ως δημόσια πολιτική και επιζητούμενη κοινωνική πρακτική, οδηγώντας τον σε αποχή /απομάκρυνση από τη δημόσια ζωή. Ταυτόχρονα ο 'ευέλικτος ειδικός χωρικός σχεδιασμός' εντείνει τις χωροκοινωνικές ανισότητες, λειτουργώντας ως όχημα απόδοσης επιλεκτικών 'χωρικών προνομίων' και αναπαράγοντας αναπτυξιακές παθογένειες της μεταπολιτευτικής περίοδου».
Την ξεκάθαρη αυτή απάντησηστο θέμα της προχθεσινοβραδινής συζήτησης που οργάνωσε ο Τομέας Πολεοδομίας και Χωροταξίας του ΕΜΠ, «Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια εναντίον Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων;», έδωσε η Ρ. Κλαμπατσέα, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΕΜΠ, πρώην γενική γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος. Υπενθύμισε ότι η υιοθέτηση της νεοφιλελεύθερης αντίληψης του χώρου ως «αποκλειστικά υποδοχέα επενδύσεων» ξεκίνησε την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, εντάθηκε τα μνημονιακά χρόνια και το 2014 συστηματοποιήθηκε με τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, που δεν προέκυπταν από κανέναν υπερκείμενο στρατηγικό η ρυθμιστικό σχεδιασμό.
Αναφερόμενη στο πρόγραμμα του ΥΠΕΝ για την εκπόνηση των μελετών τοπικών και ειδικών πολεοδομικών μελετών, οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προϋπολογισμού άνω των 300 εκατ. ευρώ, υπογράμμισε με έμφαση ότι, όσο κι αν έψαξε, δεν μπόρεσε να βρεί ούτε ένα επιστημονικό κριτήριο για το πώς επελέγησαν οι περιοχές για την εκπόνηση των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, τόσο στις πέντε πρώτες πιλοτικές μελέτες όσο και στις άλλες οκτώ που εξαγγέλθηκαν.
Στο ίδιο κλίμα, η Σ. Αυγερινού, ομότιμη καθηγήτρια ΕΜΠ, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων Χωροτακτών, σημείωσε ότι στο έλλειμμα εφαρμογής του σχεδιασμού μετά το 2010 προστέθηκε η υπερπαραγωγή νομοθετημάτων, με τα ΕΠΣ να κατισχύουν έναντι των Τοπικών και να κατέχουν την πρώτη θέση έναντι του ευρύτερου σχεδιασμού. Επανέλαβε ότι τα ΤΠΣ θα έπρεπε να ολοκληρώνονται στο επίπεδο και στα όρια των καλλικρατικών δήμων, σύμφωνα με την αρχή της χωροεδαφικής συνοχής που εισήγαγε η Ευρωπαϊκή Χάρτα της Λειψίας από το 2007, και όχι σε επίπεδο δημοτικής ενότητας.
Επεσήμανε δε την ανάγκη οι όροι της διαγωνιστικής διαδικασίας στις αναθέσεις να διασφαλίζουν κατά προτεραιότητα τη συμμετοχή των μικρών και εξειδικευμένων μελετητικών γραφείων χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού.
Στην καθυστέρηση ενεργοποίησης του προγράμματος αναφέρθηκε η Α. Τασοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης. Υπενθύμισε ότι αρχικά είχε εξαγγελθεί η εκπόνηση 1.300 Τοπικών Σχεδίων και στη συνέχεια περιορίστηκαν στα 229. Μίλησε και για τα προβλήματα της διαγωνιστικής διαδικασίας του πιλοτικού προγράμματος, υψηλές εκπτώσεις, κριτήρια συμμετοχής που αποκλείουν μελετητές κ.λπ. Ο γενικός γραμματέας ΥΠΕΝ, επίκουρος καθηγητής ΕΜΠ Θ.Μπακογιάννης, ανακοίνωσε ότι τον επόμενο μήνα θα κατακυρωθούν οι 14 πιλοτικές μελέτες..
