Η επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία, πέραν όλων των γεωπολιτικών και ενεργειακών συνεπειών, πλήττει και την αγορά των σιτηρών με ανυπολόγιστες παγκόσμιες συνέπειες. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο κινδυνεύουν, κυριολεκτικά, να πουν το “ψωμί ψωμάκι”! Κι αυτό γιατί, πέρα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, οι τιμές του σταριού κινδυνεύουν να εκτιναχθούν στα ύψη, με τις εναλλακτικές λύσεις να είναι περιορισμένης εμβέλειας, καθώς υπονομεύονται από την κλιματική κρίση!
Ρωσία και Ουκρανία συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο σημαντικών παγκοσμίως παραγωγών σταριού, με πολλές χώρες να εξαρτώνται από αυτές γι’ αυτή τη ζωτικής σημασίας παραγωγή. Μάλιστα, η Ουκρανία ονομάζεται “σιτοβολώνας της Ευρώπης”, ενώ είναι πλέον ο υπ' αριθμόν 1 προμηθευτής της Κίνας με καλαμπόκι, αντικαθιστώντας από πέρσι τις ΗΠΑ.
Έτσι η ραγδαία επιδείνωση της στρατιωτικής κατάστασης στην περιοχή εκτοξεύει τις τιμές των σιτηρών στα ύψη σε μια ήδη δύσκολη συγκυρία: όταν αυτές ήταν ήδη, εδώ και μήνες, σε υψηλά επίπεδα λόγω των προβλημάτων τροφοδοσίας σε επίπεδο παγκόσμιας οικονομίας. Οι στρατιωτικές συγκρούσεις στην ανατολική Ουκρανία μπορούν να μειώσουν το 30% της παραγωγής κριθαριού και το 40% ηλιελαίου, σταριού και καλαμποκιού της χώρας, με αποτέλεσμα νέες, μεγάλες αυξήσεις των τιμών των αγροτικών πρώτων υλών. Πρόκειται για κρίσιμη εξέλιξη με διεθνή αντίκτυπο, καθώς μπορεί να υπονομεύσει τη διατροφική ασφάλεια πολλών χωρών λόγω τιμών και διαθεσιμότητας πρώτων υλών και προϊόντων, με τους πιο ευάλωτους να είναι στην πρώτη γραμμή εκείνων που θα πληρώσουν το υψηλότερο τίμημα...
Στο σημείο αυτό, στην περίπτωση δηλαδή διακοπής ή περιορισμού των εξαγωγών σιτηρών, τη σκυτάλη από τη Ρωσία και την Ουκρανία θα μπορούσαν να πάρουν άλλες χώρες-παραγωγοί σιτηρών, όπως η Γαλλία και οι ΗΠΑ. Ωστόσο, σήμερα ούτε αυτές είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις ανάγκες. Αιτία; Οι ανατροπές των δεδομένων που έχει φέρει η κλιματική κρίση. Τα αποθέματα των χωρών αυτών δεν είναι σε θέση να εμποδίσουν την αύξηση των τιμών και την επιδείνωση των εντάσεων. Συγκεκριμένα, η κλιματική αλλαγή και τα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα που προκαλεί έχουν ως αποτέλεσμα μεγάλα πλήγματα στις σοδειές των σιτηρών: μείωση της απόδοσής τους αλλά και καταστροφή των καλλιεργειών...
Είναι ενδεικτικό το γεγονός που αναδείκνυε πριν από τρία χρόνια, το 2019, η εξειδικευμένη επιθεώρηση Nature Climate Change. Σε σχετική μελέτη που δημοσίευσε, υπογραμμιζόταν, μεταξύ άλλων, “η σοβαρή αύξηση της πιθανότητας κακών σοδειών που παράλληλα συνδέονται με το κλίμα σε πολλές περιοχές παραγωγικών καλλιεργειών”. Οι συνέπειες, σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης αυτής, είναι: εκτόξευση των τιμών, λιμοί, επισιτιστική ανασφάλεια.
Βρισκόμαστε άραγε στην αρχή μια νέας αλυσίδας διατροφικής κρίσης που πυροδοτήθηκε από μια παραδοσιακή στρατιωτική σύγκρουση και μπορεί να παραταθεί επικίνδυνα και ανεξέλεγκτα από το μη συμβατικό “όπλο” της κλιματικής κρίσης;
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
