Να σταματήσει η τακτική των παράνομων επαναπροωθήσεων στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της χώρας με την Τουρκία και να διασφαλιστεί ότι διεξάγονται ανεξάρτητες και αποτελεσματικές έρευνες για όλους, τις καταγγελίες επαναπροωθήσεων και κακομεταχείρισης από μέλη των σωμάτων ασφαλείας ζητά η επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Nτούνια Μιγιάτοβιτς σε επιστολή που έστειλε στους υπουργούς Προστασίας του Πολίτη, Μετανάστευσης και Ασύλου και Ναυτιλίας. Η επιστολή, μαζί με την κοινή απάντηση των τριών υπουργών, δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Σε αυτήν η επίτροπος επισημαίνει τις καταγραφές επαναπροωθήσεων από πληθώρα οργανισμών και φορέων, διεθνών ή μη, και επισημαίνει ότι στην ενδιάμεση έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη περιγράφεται ένα κοινό modus οperandi με τις καταγγελίες που έχουν λάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Αναφέρεται επίσης στα συνεχή δημοσιεύματα για επαναπροωθήσεις από ΜΜΕ, ΜΚΟ και διεθνείς οργανισμούς.
«Σε τέτοιες περιπτώσεις τα κράτη - μέλη δεν μπορούν να βεβαιωθούν ότι δεν στέλνουν άτομα πίσω παραβιάζοντας, για παράδειγμα, το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την απαγόρευση επαναπροώθησης στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες» υπογραμμίζει η επίτροπος.
«Επιπλέον ο τρόπος με τον οποίο εκτελούνται αυτές οι επιχειρήσεις θα ήταν σαφώς ασυμβίβαστος με τις υποχρεώσεις της Ελλάδας για τα ανθρώπινα δικαιώματα» προσθέτει, ενώ εκφράζει την ανησυχία της για τη συνήθη τακτική των ελληνικών αρχών να αγνοούν τις καταγγελίες παρά την πληθώρα στοιχείων.
Επιπλέον η επίτροπος συνδέει τη στοχοποίηση των ΜΚΟ με τον ρόλο που οι οργανώσεις έχουν παίξει στην καταγραφή και καταγγελία των επαναπροωθήσεων και επισημαίνει ότι οι απόπειρες δυσφήμησής τους πλήττουν χιλιάδες πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και μετανάστες, που συχνά εξαρτώνται από αυτές για την εξασφάλιση βασικών δικαιωμάτων σε καθημερινή βάση.
Καλεί τις ελληνικές αρχές να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν ένα νομικό πλαίσιο και ένα πολιτικό και δημόσιο περιβάλλον που να ευνοεί την ύπαρξη και τη λειτουργία των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.
Αναφερόμενη στις συνθήκες υποδοχής η επίτροπος τονίζει ότι δεν πρέπει να καθυστερήσει η δράση για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, ενώ επικαλούμενη τις δηλώσεις Μηταράκη για να νέα ΚΥΤ σημειώνει ότι οι νέες εγκαταστάσεις υποδοχής φέρεται να λειτουργούν ως κλειστά κέντρα και εκφράζει την ανησυχία της ότι αυτό θα οδηγήσει σε μεγάλη και μακροπρόθεσμη στέρηση της ελευθερίας. Προτρέπει τις ελληνικές αρχές να επανεξετάσουν τον κλειστό χαρακτήρα των νέων ΚΥΤ.
Τέλος, η Ντ. Μιγιάτοβιτς επαναλαμβάνει ότι η πολιτική περιορισμού των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών στα νησιά του Αιγαίου βρίσκεται στην καρδιά πολλών από τα μακροχρόνια προβλήματα που έχει αντιμετωπίσει η Ελλάδα στην προστασία των δικαιωμάτων.
Η απάντηση των Ελλήνων υπουργών και η Frontex
Η απάντηση των ελληνικών αρχών με την κοινή επιστολή των υπουργών Μιχ. Χρυσοχοΐδη, Ν. Μηταράκη και Γ. Πλακιωτάκη, η οποία δόθηκε επίσης στη δημοσιότητα από την Ντ. Μιγιάτοβιτς, κινείται στη γνωστή κυβερνητική γραμμή.
Στις καταγγελίες για τις επαναπροωθήσεις επαναλαμβάνουν ότι πρόκειται για “αβάσιμους ισχυρισμούς” και επικαλούνται τα γεγονότα του περασμένου Μαρτίου στον Έβρο και την Τουρκία συμπληρώνοντας ότι τα ελληνικά σώματα ασφαλείας δρουν σύμφωνα με τη διεθνή και ευρωπαϊκή νομοθεσία, υποδεικνύοντας μάλιστα και τη συνεργασία τους με τη Frontex ως απόδειξη σεβασμού δικαιωμάτων. Δεν διστάζουν να μιλήσουν και για τις επιχειρήσεις διάσωσης από το Λιμενικό στο Αιγαίο το 2015!
Για τα νέα κέντρα των νησιών επαναλαμβάνουν τα περί “ελεγχόμενων” και όχι κλειστών κέντρων προσθέτοντας ότι θα διασφαλίζεται η ελευθερία κίνησης των διαμενόντων, πλην όσων θα κρατούνται σε κέντρο κράτησης που θα περιλαμβάνεται στις νέες εγκαταστάσεις. Για τις ΜΚΟ αναφέρονται στη σύσταση του μητρώου και την ανάγκη ελέγχου, ενώ για τον εγκλωβισμό αιτούντων άσυλο στα νησιά η ελληνική πλευρά τονίζει ότι αυτό είναι συνέπεια της συμφωνίας Ε.Ε. - Τουρκίας και όχι ελληνική επιλογή.
Ωστόσο ο υπουργός Μετανάστευσης Ν. Μηταράκης, τόσο στη χθεσινή του εμφάνιση στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών όσο και προχθές στην υπουργική σύνοδο της Λισσαβώνας, υποστήριξε τη δράση της Frontex και εκτός συνόρων της Ε.Ε. σε συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και στην Μεσόγειο, προωθώντας ουσιαστικά το μοντέλο της συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας και σε άλλες ώρες. Σημειώνεται δε ότι η Frontex βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό έλεγχο από το Ευρωκοινοβούλιο. Γεγονός που ο Ν. Μηταράκης παρουσίασε σαν προσπάθεια της Ευρωαριστεράς να σταματήσει το έργο της Frontex.
