Στις 10 Μαρτίου, ημέρα Τρίτη, στη Νέα Σμύρνη πραγματοποιήθηκε μια συγκέντρωση την οποία πολλοί χαρακτήρισαν τη μεγαλύτερη που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ σε συνοικία της Αττικής. Μεγαλύτερη ακόμα και από τις πολύ μεγάλες αντιφασιστικές διαδηλώσεις στο Κερατσίνι κάθε 18 Σεπτεμβρίου στη μνήμη του Παύλου Φύσσα, μεγαλύτερη και από τις μαζικές απεργιακές διαδηλώσεις που έχουν γνωρίσει στο παρελθόν οι εργατικές συνοικίες στα δυτικά της Αθήνας, από το Περιστέρι μέχρι την Ελευσίνα και τον Ασπρόπυργο. Η διαδήλωση εκείνη, δείγμα ενός κλίματος συσσωρευμένης οργής που επικρατούσε στην ελληνική κοινωνία από τη διαχείριση της πανδημίας με μοναδική έμφαση στην καταστολή (δύο ημέρες πριν η ελληνική κοινωνία παρακολουθούσε τις εικόνες αναίτιου ξυλοδαρμού περίοικων στο άλσος και στην πλατεία της Νέας Σμύρνης), σε προφανή αντιπαραβολή με την εικόνα των ατσαλάκωτων επιτυχημένων που νίκησαν τον κορωνοϊό που φιλοτεχνούσε για τον εαυτό της η κυβέρνηση με την αρωγή τής συντριπτικής πλειονότητας των ΜΜΕ. Από επικοινωνιακή σκοπιά ήταν προφανές ότι η κυβέρνηση έπρεπε να βρει τρόπο να αλλάξει την ατζέντα - η οποία, μην το ξεχνάμε, περιλάμβανε την ίδια περίοδο την υπόθεση Λιγνάδη και τις επαναλαμβανόμενες προκλητικές «ανεμελιές» του πρωθυπουργού.
Σε ένα βράδυ που η αστυνομική βία στράφηκε ξανά εναντίον του ανύποπτου πλήθους, το οποίο κινδύνευσε με ασφυξία και υπέστη τυφλούς ξυλοδαρμούς, οι εικόνες που προέβαλαν τα ΜΜΕ αφορούσαν αποκλειστικά τον ξυλοδαρμό ενός αστυνομικού από ομάδα διαδηλωτών. Τα κανάλια άφησαν για πολλή ώρα την υπόνοια ότι η ζωή του αστυνομικού κινδύνευε -ευτυχώς κάτι τέτοιο δεν ίσχυε, ο αστυνομικός είχε τραυματιστεί από την επίθεση, αλλά όχι σ’ αυτόν τον βαθμό- και η συζήτηση μεταφέρθηκε από αυτό που πραγματικά συνέβαινε στην Ελλάδα (την αυθαίρετη και συνεχή καταστολή) σε έναν φανταστικό «εμφύλιο χαμηλής έντασης» ανάμεσα σε «ταραχοποιούς» και αστυνομικούς, ο οποίος θα μπορούσε να λήξει μόνο με την επιβολή -ξανά- του «νόμου» και της «τάξης», το κλασικό τραμπικό δόγμα που ανέμελα υιοθετούσαν οι άριστοι φιλελεύθεροι της κυβέρνησης Μητσοτάκη από τότε ακόμα που βρίσκονταν στην αντιπολίτευση.
Σε αντίθεση με ό,τι συνηθίζει σε περιπτώσεις βαριάς εγκληματικότητας ή φυγόποινων ναζί, η αστυνομία έδρασε άμεσα αυτή τη φορά, όπως ακριβώς επέτασσε η επικοινωνιακή ανάγκη για αλλαγή ατζέντας. Τη μέρα που ακολούθησε τα επεισόδια της Νέας Σμύρνης άνθρωποι συνελήφθησαν έξω από τα σπίτια τους, στη δουλειά τους ή προσερχόμενοι στο αστυνομικό τμήμα για να δηλώσουν απώλεια αντικειμένων. Ανάμεσά στους συλληφθέντες, δύο τουλάχιστον κατήγγειλαν τον βασανισμό τους στη ΓΑΔΑ και δηλώνουν έτοιμοι να μιλήσουν γι’ αυτόν στα δικαστήρια. Όμως ανάμεσα σε όλες αυτές τις ιστορίες, μία μένει σταθερά μακριά από τα φώτα της ειδησεογραφικής «μαρκίζας» ή ακόμα και από τις κινήσεις της αλληλεγγύης των εναλλακτικών πολιτικών χώρων. Πρόκειται για την περίπτωση του 30χρονου Αλέξανδρου Μ., γνωστότερου στα μέσα ως «Ινδιάνου», ο οποίος συμπληρώνει σε λίγες μέρες 50 ημέρες προσωρινής κράτησης και έχει δει ήδη την πρώτη αίτηση αποφυλάκισής του να απορρίπτεται, μέσω μιας σχεδόν απίστευτης ιστορίας, η οποία μοιάζει να αποτελεί ένα κινηματογραφικό υπόδειγμα δικαστικής και αστυνομικής πλάνης(;) που απειλεί να καταστρέψει τη ζωή ενός ανθρώπου.
Ο αξιόπιστος μάρτυρας
Ο «Ινδιάνος» βρέθηκε κατηγορούμενος και σχεδόν αμέσως προφυλακισμένος για απόπειρα ανθρωποκτονίας (εναντίον του αστυνομικού) στη βάση μίας και μόνης κατάθεσης. Αυτής του πρώην γαμπρού του, με τον οποίο οι σχέσεις του βρίσκονταν από καιρό σε ρήξη, Αριστείδη Γιαούζου. Αυτός ήταν που εμφανίστηκε αυτοβούλως στην αστυνομία προκειμένου να καταγγείλει τον αδελφό της πρώην συζύγου του αρχικά ως τον άνθρωπο που επιτίθεται στον μοτοσυκλετιστή της αστυνομίας και εν συνεχεία απλώς ως συμμέτοχο στα επεισόδια. Η ευκολία με την οποία η αστυνομία έκανε αποδεκτή μία και μόνη κατάθεση, και μάλιστα γεμάτη αντιφάσεις και αναπάντητα ερωτήματα, από έναν άνθρωπο ο οποίος βρισκόταν ήδη σε διαμάχη με αυτόν τον οποίον κατήγγειλε, προξενεί αναμφίβολα αρνητική έκπληξη.
Κι όμως, αυτό ήταν μόνο η αρχή. Καθώς ο Αλέξανδρος Μ. («Ινδιάνος») παραμένει προφυλακισμένος 50 μέρες μετά, μολονότι έχει ο ίδιος προσκομίσει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι δεν βρισκόταν καν κοντά στη Νέα Σμύρνη την ώρα των επεισοδίων, ο καταγγέλλων Γιαούζος έχει αναιρέσει ρητά την καταγγελία του, πριν τελικά την επαναφέρει, και κανένα άλλο στοιχείο ή μάρτυρας δεν έχει βρεθεί που να συνηγορεί για την παρουσία τού κατηγορούμενου έστω και στη διαδήλωση. Κερασάκι στην τούρτα, μικρό αλλά πολύ γευστικό; Ο Γιαούζος, στου οποίου τη μόνη καταγγελία έχει στηριχθεί η προφυλάκιση του Αλέξανδρου Μ., έχει καταδικαστεί στο παρελθόν για έναν πραγματικά αξιοπρόσεκτο λόγο: γιατί απασχολούσε την αστυνομία με ψευδείς καταγγελίες σχετικά με επιθέσεις που «ετοίμαζαν» ή «έκαναν» (στο μυαλό του) οι αναρχικοί. Ένας μόνο μάρτυρας, αλλά τόσο πολύ αξιόπιστος!
Η αξιόπιστη καταγγελία
Η καταγγελία του Γιαούζου εμπεριείχε διάφορα στοιχεία που δύσκολα θα τα χρησιμοποιούσαν μικρά παιδιά χωρίς να καταλάβουν ότι είναι ελάχιστα αληθοφανή. Σύμφωνα με την αρχική του κατάθεση, είχε βρεθεί στη Νέα Σμύρνη τη μέρα των επεισοδίων προκειμένου να δει ένα σπίτι το οποίο επρόκειτο να βάψει. Και δεν φτάνει που δεν ήξερε ότι εκείνη τη μέρα ήταν προγραμματισμένη διαδήλωση στην περιοχή, κατά παράβαση κάθε λογικής έδωσε ραντεβού για να ελέγξει το σπίτι αυτό σε... εξωτερικό χώρο. Όσο για τα στοιχεία του ανθρώπου τον οποίον θα συναντούσε, αυτά είναι τόσο λεπτομερή, που σε κάνουν να τρομάζεις: συγκεκριμένα τον έλεγαν «Ηλία». Ο Γιαούζος δεν έχει υποδείξει απολύτως τίποτα άλλο στην αστυνομία για να εντοπίσει τον άνθρωπο με τον οποίο είχε ραντεβού για να συζητήσουν βαψίματα, στο πεζοδρόμιο, δίπλα σε έναν δρόμο με 10.000 ανθρώπους, στον οποίο είχαν ξεσπάσει επεισόδια.
Μέσα στις επόμενες δύο μέρες ο Γιαούζος καταθέτει και δίνει συνεντεύξεις, στις οποίες άλλοτε λέει ότι δεν έχει διαφορές με τον Αλέξανδρο Μ. και άλλοτε υποστηρίζει ότι αυτός φταίει για τον χωρισμό του, άλλοτε ότι τον είδε μία ώρα πριν τα επεισόδια και άλλοτε ότι τον είδε να ρίχνει τον αστυνομικό από τη μοτοσυκλέτα. Στη βάση αυτής της κατάθεσης ο «Ινδιάνος» προφυλακίζεται.
Οι αναξιόπιστες αποδείξεις
Λίγες ημέρες αργότερα ο συνήγορος του «Ινδιάνου» Παύλος Σαράκης εμφανίζει βίντεο το οποίο έχει τραβηχτεί στις 6.20 το απόγευμα της ημέρας των επεισοδίων, αλλά σε απόσταση 26 χιλιομέτρων από αυτά, στην Ελευσίνα. Εκεί ο κατηγορούμενος εμφανίζεται να μπαίνει σε ένα ανοιχτό γήπεδο μπάσκετ φορώντας ρούχα εντελώς άσχετα από αυτά με τα οποία υποτίθεται ότι τον είδε στη Νέα Σμύρνη ο Γιαούζος. Η κίνησή του καταγράφεται από κάμερα ασφαλείας παρακείμενης ταβέρνας. Είναι άγνωστο για πόση ώρα παρέμεινε στον χώρο αυτό ο Αλέξανδρος. Ο χρόνος όμως που υπολογίζεται ότι χρειάζεται για να μεταφερθεί από την Ελευσίνα στη Νέα Σμύρνη είναι 36 λεπτά. Αυτό βέβαια υπό κανονικές συνθήκες. Τη μέρα εκείνη οι δρόμοι που οδηγούσαν στη Νέα Σμύρνη ήταν κλειστοί. Ο «Ινδιάνος» θα μπορούσε να μεταφερθεί από την Ελευσίνα στη Νέα Σμύρνη, αφού πρώτα είχε αλλάξει ρούχα, να βρεθεί στον τόπο των επεισοδίων και να οργανώσει τη βιαιοπραγία εναντίον του αστυνομικού με μία μόνη προϋπόθεση: να μετακινούταν με ελικόπτερο. Τη μέρα εκείνη βέβαια, πολλά ελικόπτερα βρέθηκαν πάνω από τη Νέα Σμύρνη, αλλά, φευ, ήταν όλα της αστυνομίας. Άλλωστε, αν έχει κάποια σημασία, ο Γιαούζος στην πρώτη του αναφορά υποστηρίζει ότι είδε τον πρώην κουνιάδο του στις 6.30 μ.μ., δηλαδή την ώρα κατά την οποία έπαιζε μπάσκετ στη Νέα Σμύρνη.
Αν η εμφάνιση του βίντεο έδειχνε να γέρνει αποφασιστικά την υπόθεση υπέρ της καταφανούς μη ενοχής του «Ινδιάνου», ένα άλλο γεγονός έμοιαζε να την κλείνει οριστικά: στις 4 Απριλίου ο Γιαούζος δίνει συνέντευξη στην εφημερίδα Documento, στην οποία ευθαρσώς δηλώνει ότι δεν είδε ποτέ τον «Ινδιάνο» στη Νέα Σμύρνη, ότι κατέθεσε όσα κατέθεσε για να τον εκδικηθεί επειδή «τον χώρισε από τη γυναίκα του» και ότι έχει ψυχολογικά προβλήματα.
Οι αναξιόπιστες καταδίκες του αξιόπιστου μάρτυρα
Θα έλεγε κανείς ότι αυτή η δήλωση δεν θα ήταν αρκετή μόνο για να αρθεί η προσωρινή κράτηση του 30χρονου Αλέξανδρου, αλλά και για να παυτεί κάθε εναντίον του κατηγορία, δεδομένου ότι ο μοναδικός εναντίον του «μάρτυρας» είχε πάρει πίσω τη «μαρτυρία» του. Στην πραγματικότητα θα ήταν επίσης λόγος να απαγγελθεί κατηγορία εναντίον του Γιαούζου, ο οποίος άλλες δύο -τουλάχιστον- φορές στο παρελθόν είχε συλληφθεί να δίνει ψευδείς πληροφορίες στην αστυνομία για φανταστικές «επιθέσεις αναρχικών», το 2014 και το 2016, και είχε ήδη τελεσίδικα καταδικαστεί γι’ αυτό. Κάποιος θα σκεφτόταν επίσης ότι θα άξιζε να ελεγχθεί για ποιον λόγο οι αστυνομικές και οι ανακριτικές αρχές δεν ερεύνησαν το παρελθόν του Γιαούζου πριν πάρουν στα σοβαρά τις καταγγελίες του.
Κι όμως... Αντί για όλα αυτά, και παρά τη ρητή πρόταση του εισαγγελέα για την άρση τής προσωρινής κράτησης του «Ινδιάνου», ο οποίος βρίσκεται εδώ και περισσότερο από ενάμιση μήνα στις φυλακές των Τρικάλων, η ανακρίτρια επέλεξε να παρατείνει την κράτησή του επικαλούμενη ασάφεια στο βίντεο που κατατέθηκε (ως να είναι υποχρέωση του κατηγορούμενου να αποδείξει την αθωότητά του και όχι των αρχών να αποδείξουν την ενοχή του ή έστω να έχουν πολύ ισχυρές ενδείξεις γι’ αυτή σε αυτή τη φάση που προηγείται της δίκης), αλλά και νέα κατάθεση του Γιαούζου, ο οποίος αυτή τη φορά αποφάσισε να επανέλθει στην αρχική του καταγγελία, ζητώντας... συγγνώμη για όσα δήλωσε στο Documento.
Η αυθαίρετη αξιοπιστία
Κωμωδία; Ενδεχομένως. Τραγωδία; Αναμφίβολα, μια που μιλάμε για έναν νέο άνθρωπο, οποίος εδώ και 50 μέρες βρίσκεται στη φυλακή στη βάση μιας καταγγελίας πλέον εντελώς αναξιόπιστης. Στη δήλωση που έκανε ο συνήγορος του Αλέξανδρου Μ. αμέσως μετά την απόρριψη της αίτησης αποφυλάκισης υπήρξε τυπικός: «Η Εισαγγελία που άσκησε την ποινική δίωξη, που πρότεινε την προσωρινή κράτηση μετά την απολογία του, έρχεται υπό το βάρος των όσων προέκυψαν κατά την ανακριτική διαδικασία και ζητεί την άμεση αποφυλάκιση του εντολέα μας και μάλιστα άνευ περιοριστικών όρων, αφού αποδυναμώθηκαν πλήρως οι ενδείξεις εμπλοκής του στα θλιβερά γεγονότα της Νέας Σμύρνης» λέει. «Η ανακρίτρια όμως συνεχίζει ανεξήγητα και νομικά αδικαιολόγητα να εμμένει στην προσωρινή κράτηση ενός αθώου συμπολίτη μας ερχόμενη σε πλήρη αντίθεση με τη δικογραφική πραγματικότητα και την κοινή λογική. Θα προσβάλουμε άμεσα τη διάταξή της στο Δικαστικό Συμβούλιο προκειμένου να αποκαταστήσουμε αυτό το τραύμα της Δικαιοσύνης». Μιλώντας στον ρ/σ 105,5 Στο Κόκκινο, ωστόσο, την περασμένη Δευτέρα έκανε λόγο επίσης για την ανάγκη της κυβέρνησης να αλλάξει την ατζέντα και εξεύρεσης ενός εξιλαστήριου θύματος γι’ αυτό.
Και ο νόμος της Άγριας Δύσης
Η αστυνομία μοιάζει να θέλει να στείλει ένα μήνυμα: ότι όταν χτυπιούνται αστυνομικοί, απαντά άμεσα. Πιθανόν να θεωρεί ότι αυτό αυξάνει το κύρος της. Στο μεταξύ, ένας άνθρωπος μοιάζει να έχει μπλεχτεί εδώ και 50 ημέρες σε μια παρανοϊκή ιστορία βρισκόμενος στη φυλακή για κάτι για το οποίο δεν υπάρχει ούτε μισό στοιχείο ότι έκανε. Άραγε, εξερχόμενος από τη φυλακή, θα ξαναβρεί τη δουλειά του να τον περιμένει; Θα ξαναβρεί τους οικείους του πρόθυμους να τον συναναστραφούν; Τουλάχιστον γι’ αυτά μπορεί να περιμένει τις απαντήσεις. Γιατί τους δύο μήνες από τη ζωή του ξέρει ήδη ότι δεν θα τους πάρει πίσω ποτέ.
Ο θρύλος λέει ότι στην Άγρια Δύση τους Ινδιάνους πρώτα τους κρεμούσαν και μετά τους δίκαζαν - και ενίοτε τους αθώωναν. Η ελληνική Δικαιοσύνη έχει το καθήκον να αποδείξει άμεσα ότι δεν εμπνέεται από την απονομή δικαίου στο Φαρ Ουέστ και να επιτρέψει σε έναν καταφανώς αδικημένο άνθρωπο να επιστρέψει στη ζωή του.
