Στην αρχή επικράτησε η θερινή αμεριμνησία ότι η πανδημία δήθεν τελείωσε, ότι ο Μωυσής υπήρξε, παρά τα θρυλούμενα, πολύ τυχερός και ότι το μόνο που έμενε πια ήταν να πάει στο «ταμείο» των πρόωρων εκλογών προκειμένου να εισπράξει τα πολιτικά κέρδη που η ανακούφιση των έντρομων πολιτών παρήγαγε.
Η ενίσχυση του ΕΣΥ στο ημίχρονο θεωρήθηκε περιττή («πεταμένα λεφτά»), αλλά επειδή προεκλογικά λέει κανείς και μια κουβέντα παραπάνω, παρουσιάστηκε το αφήγημα των χιλίων και μίας ΜΕΘ. Αυτό, τεχνηέντως, συνέχεε την προμήθεια τεχνικού εξοπλισμού (40.000 ευρώ ανά κλίνη) με την αναγκαία στελέχωση, που θα κόστιζε περίπου το ίδιο ποσό για κάθε τετράμηνο λειτουργίας ανά κλίνη. Είπε και πως έκανε για το ΕΣΥ σε λίγους μήνες όσα οι άλλοι δεν κατάφεραν σε δεκαετίες! Φαντάσου να μην ήταν και ορκισμένος εχθρός του...
Όμως, μετά το ελληνικό «Μπέργκαμο του Βορρά» και την άρνηση αποκάλυψης της λίστας εργαζομένων στις πενήντα κλίνες της δωρεάς της Βουλής στο Νοσοκομείο «Σωτηρία», το αφήγημα διακριτικά αποσύρθηκε και έτσι ολοκληρώθηκε η φάση των ανέξοδων μεγαλοστομιών.
Φάση δεύτερη: Οι αρνητές της καταστροφής
Στην επόμενη φάση, ενώ κορυφώνονταν τα κρούσματα του δεύτερου κύματος, είδαμε τον Άδ. Γεωργιάδη ως πανηγυριστή που την... πάτησαν οι Βέλγοι! Τα έλεγε αυτά μέσα Νοεμβρίου, τρεις εβδομάδες μετά την εγκληματική αντιμετώπιση του εορταστικού τετραήμερου στη Θεσσαλονίκη κόντρα στις υποδείξεις των ειδικών και ενώ ήξερε πολύ καλά το ποιος «την είχε πατήσει». Έστειλε τον λογαριασμό στους πρόθυμους επιστήμονες κατά τρόπο που το άκουσε και ο εισαγγελέας Θεσσαλονίκης, αλλά ταυτόχρονα παρουσιάστηκε ως αρνητής της πρόδηλης υγειονομικής καταστροφής.
Πόσο μπορούν να κρυφτούν 5.000 θάνατοι, στη συντριπτική τους πλειονότητα εκτός ΜΕΘ, με αδιαφανή διαλογή τους, και η κατάρρευση και των ποιοτικών δεικτών του συστήματος, όπως θνητότητα νοσηλευομένων, ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις κ.ο.κ. Όσο υπερφίαλος κι αν είναι κανείς, δεν μπορεί να ελπίζει πως θα ξεχαστούν τα γεγονότα. Πρόκειται για άρνηση του προφανούς απλώς για λόγους καθυστέρησης. Για να μην έρθουν στην επιφάνεια καυτά ζητήματα όσο ακόμη το σύστημα κλονίζεται.
Τρίτη φάση: Από την άρνηση στην υπεκφυγή
Δύο μήνες μετά τον αρνητή της καταστροφής Άδ. Γεωργιάδη και αφού η αλήθεια είχε μαθευτεί παντού, εισήλθαμε στην επόμενη φάση διά των παραδοχών της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας. Ναι, βεβαίως καταστροφή υπήρξε, ναι μεν άνω του 80% όσων κατέληξαν δεν είδαν ποτέ τους τη ΜΕΘ, ωστόσο διαλογή δεν υπήρξε γιατί τάχα δεν χρειάστηκε να μείνει κανείς απέξω. Αυτά τα 4.000 θύματα απλώς δεν χρειάστηκαν ΜΕΘ ή τουλάχιστον έτσι νόμισαν οι θεράποντές τους! Η κυβέρνηση κλείνει για δεύτερη φορά το μάτι στον εισαγγελέα Θεσσαλονίκης.
Αργά ή γρήγορα θα μαθευτούν και τα στοιχεία ανά περιοχή, οπότε η σύγκριση θα μιλήσει από μόνη της, το πρόβλημα θα αναδειχθεί συγκεκριμένα και ακριβώς. Οι μηνύσεις και οι αγωγές θα ακολουθήσουν και οι κρίσιμες ερωτήσεις αργά ή γρήγορα θα τεθούν. Τι ακριβώς σημαίνει «το έκριναν οι θεράποντες»;
Υπήρξαν ή όχι ανικανοποίητα αιτήματα προς το ΕΚΑΒ - ΕΚΕΠΥ διατυπωμένα από τους θεράποντες; Έχουν κυκλοφορήσει μέχρι και φωτογραφίες από τις σχετικές λίστες του ΕΚΑΒ. Αν είναι πλαστές, γιατί δεν διαψεύδονται; Αν πάλι σημειώθηκε πράγματι μια τέτοια αιφνίδια ροπή των θεραπόντων, με ποια εξουσιοδότηση το έκαναν; Τους έχουν εκχωρηθεί εξουσίες τυράννου; Πώς εξηγείται δε η ανάπτυξη μιας τέτοιας στάσης, ειδικά από τον Νοέμβριο και ειδικά από τη Λάρισα και πάνω; Σύμπτωση ή έλλειψη διαθεσιμότητας; Η υπεκφυγή του υπουργείου θέτει υπό το μικροσκόπιο των οικείων, και όχι μόνο, 4.000 ιατρικές επιλογές.
Πώς ακριβώς συγκρίνει ένας θεράπων περιπτώσεις που είναι διαφορετικές, απομακρυσμένες και ασύγχρονες; Κάποιο από τα διαθέσιμα συστήματα υπολογισμού της βαρύτητας προκρίθηκε να χρησιμοποιείται ως κοινό σύστημα αναφοράς ή ο καθένας το αποτιμά όπως νομίζει; Κι αν είναι έτσι, πώς διασφαλίζεται ότι, εκτός από την τύχη, δεν εμφιλοχωρούν κι άλλοι παράγοντες; Η δημόσια συζήτηση και οι γνωμοδοτήσεις των άλλων χωρών τι δείχνουν;
Τέλος, η αρχή ότι προηγείται όποιος έχει μεγαλύτερη ανάγκη έχει ανατραπεί και από ποιον; Υιοθετήθηκαν κριτήρια αποτελεσματικότητας - παραγωγικότητας, προσδόκιμου επιβίωσης ή ηλικίας ή ακόμη αξιολογικά κριτήρια, όπως είχε προτείνει ο κ. Τσόκλης; Το ότι υπήρξαν, τοπικά, συνθήκες καταστροφής ακολουθήθηκε από κάποιο πλαίσιο οδηγιών ή λειτούργησε ως πολιτικό ταμπού και αφέθηκε στη βολική αυτορρύθμιση του συστήματος;
Αυτή η συζήτηση έχει βάθος. Αυτό δεν θα διερευνηθεί μάλλον από την κυβέρνηση και τους κρατικούς θεσμούς, ούτε από τις αρμόδιες «ανεξάρτητες» αρχές, ούτε από τα «αποκαλυπτικά» ΜΜΕ. Δεν θα απασχολήσει ούτε την Εκκλησία, που εστιάζει σε πιο πρακτικά ζητήματα, ούτε τα πανεπιστήμια, που επιδιώκουν να προηγηθούν στο εμβόλιο, ούτε τον Ιατρικό Σύλλογο του κ. Εξαδάκτυλου, που παζαρεύει. Οπότε το βάρος υπεράσπισης των δικαιωμάτων πέφτει αποκλειστικά στην πολιτική, που διστάζει.
Τελευταία φάση
Όταν κάποτε διευκρινιστεί το με ακριβώς ποιον τρόπο συντελέστηκε η διαλογή, θα έχει έρθει η ώρα της τελευταίας φάσης. Επειδή η κάθε ζωή που χάθηκε δεν είναι αριθμητικό κλάσμα, αλλά μία και αναντικατάστατη, τα άτομα και οι θεσμοί τής δημοκρατίας θα κρίνουν ξεχωριστά αν κάποιος αδικήθηκε, από ποιον και γιατί.
* Ο Παναγιώτης Τζανετής είναι γιατρός, πρώην πρόεδρος του ΕΚΑΒ
