- Λάκης Λαζόπουλος: «Πιστεύω ότι η σάτιρα λείπει από τους ανθρώπους και είναι ένας διαφορετικός τρόπος να βλέπει κάποιος τα πράγματα. Κακώς δεν υπάρχει».
- Δημοσιογράφος: «Εάν σας προσέγγιζαν τηλεοπτικά να κάνετε σάτιρα αυτή την περίοδο, θα το κάνατε;».
- Λάκης Λαζόπουλος: «Σάτιρα χωρίς ελευθερία δεν μπορεί να υπάρξει».
- Δημοσιογράφος: «Άρα;».
- Λάκης Λαζόπουλος: «Άρα δεν θα το έκανα».
Η συνέντευξη έγινε στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου για την εκπομπή του Mega «Πάμε Δανάη». Παρά την άρνησή του να κάνει σατιρική εκπομπή για την τηλεόραση, ο Λαζόπουλος με ανάρτησή του στο Instagram προαναγγέλλει την επιστροφή του «Αλ Τσαντίρι», αυτή τη φορά από το Διαδίκτυο. «Επανέρχομαι διαδικτυακώς» λέει.
Αν και η εμφάνιση του Λαζόπουλου διαδικτυακώς αναμένεται να επιβεβαιωθεί, δύο ακόμα εκπομπές σάτιρας, γνωστές από το παρελθόν, επανέρχονται τηλεοπτικώς. Το «Ράδιο Αρβύλα» των Κανάκη - Σερβετά στο Open από αύριο και η «Ελληνοφρένεια» των Καλαμούκη - Μπαρμπαγιάννη στο Mega από τον επόμενο μήνα.
Παρότι το ψυχαγωγικό περιεχόμενο στην τηλεόραση γνωρίζει τα τελευταία χρόνια μεγάλες δόξες, παρά τις δυσκολίες της πανδημίας και τη μείωση της διαφημιστικής δαπάνης, οι εκπομπές σάτιρας περιέργως πώς εξαφανίστηκαν από την ελληνική τηλεόραση. Μία από τις τελευταίες ήταν το καθημερινό «The Mitsi Show» με τον Γιώργο Μητσικώστα το 2018 στην ΕΡΤ1. Ήταν η εποχή που ο Alpha έκοψε την «Ελληνοφρένεια», ενώ τον επόμενο χρόνο και ο ΣΚΑΪ έβαλε τέλος στο «Ράδιο Αρβύλα», αφού ούτως ή άλλως είχε προβάλει πολύ λίγα επεισόδια. Το «Τσαντίρι» του Λαζόπουλου είχε διακοπεί προ πολλού από τον Alpha, ήδη από το 2016.
Η αλήθεια είναι ότι με τη σάτιρα κανείς δεν μπορεί να είναι ποτέ απολύτως «ασφαλής»: πολύ συχνά η σάτιρα ενοχλεί, ιδίως όταν διακωμωδεί με επιτυχία, όταν έχει απήχηση και εκφράζει τις ανησυχίες που μέσου πολίτη.
«Η σάτιρα είναι το όπλο των αδύναμων κατά των ισχυρών. Η πολιτική σάτιρα από τη μία πλευρά ψυχαγωγεί με θέμα της την πολιτική, αλλά από τη άλλη έχει πάντα και μια ανατρεπτική διάθεση. Φέρεται κατά της ανοησίας, της διαφθοράς ατόμων, αλλά και της κοινωνίας συνολικά. Και με αυτόν τον τρόπο προσανατολίζεται προς την κοινωνική αλλαγή. Γι’ αυτόν τον λόγο τα απολυταρχικά καθεστώτα δεν ανέχονται τη σάτιρα. Σε συνθήκες ολοκληρωτισμού ή ανελευθερίας η σάτιρα είναι ένας από τους τρόπους για να προωθηθούν πολιτικές ιδέες και μηνύματα» εξηγεί τον ρόλο της σάτιρας, μιλώντας στην ΑΥΓΗ, η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας Μαρίνα Πρεντουλή.
«Παρ’ όλα αυτά, οι ηγέτες απολυταρχικών ή ανελεύθερων καθεστώτων προσφέρονται ακριβώς για σάτιρα. Τρανταχτά παραδείγματα από τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι παλαιότερα, μέχρι σήμερα τον Τραμπ και τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν» προσθέτει.
Όμως η ανοχή στη σάτιρα και την κριτική δεν είναι και το μέτρο για την ποιότητα της δημοκρατίας σε μία χώρα; Δεν είναι το μέτρο για τον βαθμό ελευθερίας στα ΜΜΕ;
«Ειδικά στην Ελλάδα, όπου το πολιτικό γίγνεσθαι χαρακτηρίζεται από καθωσπρεπισμό και σοβαροφάνεια, οι Έλληνες πολιτικοί και γενικότερα τα δημόσια πρόσωπα επιδεικνύουν ιδιαίτερη δυσανεξία απέναντι στη σάτιρα» παρατηρεί η Μαρίνα Πρεντουλή συγκρίνοντας με χώρες της Δ. Ευρώπης και ιδίως με την Αγγλία. Και συμπληρώνει: «Η σάτιρα είναι πετυχημένη όταν οι ίδιοι οι δημιουργοί της αυτοσαρκάζονται, πρακτική που δεν είναι πολύ κοινή στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να βλέπουμε σατιρικές εκπομπές όπου το αστείο είναι περισσότερο οι ίδιοι οι δημιουργοί του».
Περιμένοντας έτσι να δούμε καλές σατιρικές εκπομπές φέτος, απαλλαγμένες από συμπτώματα του παρελθόντος, όπως μερικές φορές η αλαζονεία και η αφ’ υψηλού κριτική, αλλά και η αυταρέσκεια του χαβαλέ και της χοντροκομμένης πλάκας, περιμένοντας σάτιρα που να εμπνέει, να λειτουργεί εκτονωτικά, αλλά και, γιατί όχι, να διαφωτίζει, βρισκόμαστε μπροστά στην προσφορά δύο νέων εκπομπών σάτιρας που ξεκινούν άμεσα:
1. Το «Ράδιο Αρβύλα» με την ομάδα των Αντώνη Κανάκη - Γιάννη Σερβετά κάνει πρεμιέρα στο Open αύριο Δευτέρα, ώρα 8 το βράδυ, μετά το δελτίο ειδήσεων του καναλιού. Η εκπομπή θα μεταδίδεται καθημερινά και live, σε ζώνη prime time, όπου ο ανταγωνισμός μεταδίδει δελτία ειδήσεων.
Η εκπομπή, που μεταδιδόταν επί μία δεκαετία από τον ΑΝΤ1, από το 2008, και έκανε ένα μικρό πέρασμα από το ΣΚΑΪ το 2019, βασίζεται στη μετάδοση σπονδυλωτών σατιρικών σκετς με θεματική κυρίως από την καθημερινότητα και την τηλεοπτική επικαιρότητα, ενώ η στήλη "Top επικαιρότητας" παρουσιάζει σε αντίστροφη μέτρηση σατιρικά βίντεο τα οποία διακωμωδούν πρόσωπα και καταστάσεις.
2. Η «Ελληνοφρένεια» των Θύμιου Καλαμούκη και Απόστολου Μπαρμπαγιάννη επανέρχεται στην τηλεόραση, σύμφωνα με πληροφορίες. Τρία χρόνια μετά την αιφνιδιαστική διακοπή της από τον Alph, τη σεζόν 2017-18 και αφού είχε κάνει μια επιτυχημένη διαδρομή στον ΣΚΑΪ την περίοδο 2007-2011, η σατιρική εκπομπή θα μεταδίδεται από το Mega, πιθανότατα, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες από τον Φεβρουάριο.
Εν τω μεταξύ, η “Ελληνοφρένεια” έχει διαγράψει μια μακρύτερη, αδιάκοπη πορεία στο ραδιόφωνο ήδη από το 1999 στον ΣΚΑΪ 100,3 και την περίοδο 2011-2019 στον Real FM. Σήμερα μεταδίδεται από τα «Παραπολιτικά 90,1 FM». Με περισσότερο πολιτικό χαρακτήρα, η σατιρική εκπομπή σχολιάζει την επικαιρότητα με τεχνικές μοντάζ, αυτοσχεδιασμό και φάρσες σε δημόσια πρόσωπα, φανταστικούς διαλόγους και εκκεντρικούς χαρακτήρες: τον Τσολιά, που αντιπροσωπεύει τον μέσο Έλληνα κάφρο, και τον Μπαλούρδο, τον ματατζή που υπερασπίζεται κάθε εξουσία και κάθε κυβέρνηση.
