Μια γυναίκα σηκώνει την παλάμη της. Διπλώνει τον αντίχειρα και τον κλείνει μέσα στη γροθιά της. Βρίσκεται σε κίνδυνο. Πρόκειται για διεθνές μη λεκτικό κώδικα και δηλώνει πως υφίσταται βία. Το σιωπηλό σινιάλο διαδόθηκε ευρέως στη διάρκεια της καραντίνας, κατά την οποία τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας αυξήθηκαν σε όλη την υφήλιο, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.
Στην Ελλάδα, τον τελευταίο χρόνο 4.872 γυναίκες βρήκαν το κουράγιο να καταγγείλουν πως έπεσαν θύματα βίας, μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων συγκεντρώνει τα στοιχεία και τα παρουσιάζει σήμερα στην Πρώτη Ετήσια Έκθεση για τη Βία κατά των Γυναικών.
Η Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών τιμάται κάθε χρόνο στις 25 Νοεμβρίου, από το 1960. Ωστόσο, αν και από τότε έχουν γίνει τεράστια βήματα για την αντιμετώπιση του φαινομένου σε ψυχολογικό και νομικό επίπεδο, οι συμπεριφορές παραμένουν ίδιες. Πίσω από κλειστές πόρτες και παράθυρα εκτυλίσσονται καθημερινά ιστορίες απελπισίας και πόνου.
Μόλις πριν από δύο ημέρες, άλλωστε, στη Μάνη, άλλη μια γυναίκα έπεφτε νεκρή μέσα στο ίδιο της το σπίτι από τα χέρια του συζύγου της και μάλιστα μπροστά στα μάτια του παιδιού της. Με αφορμή τη γυναικοκτονία, ο Αλέξης Τσίπρας έστειλε μήνυμα ενάντια στην έμφυλη βία. «Είναι συλλογικό μιας χρέος να μην αφήσουμε καμία στην τύχη της» σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.
Δεν έχει ταξικούς περιορισμούς η βία κατά των γυναικών
«Είναι οριζόντιο πρόβλημα» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αρμόδια Γενική Γραμματέας, Μαρία Συρυγγέλα. «Μπορεί καμιά φορά να νομίζουμε ότι αυτό το πρόβλημα αφορά γυναίκες από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Δεν ισχύει. Δεν έχει ταξικούς περιορισμούς, ούτε μορφωτικούς περιορισμούς» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Στην Ελλάδα, το διάστημα της πρώτης καραντίνας οι κλήσεις προς την Τηλεφωνική Γραμμή Υποστήριξης SOS 15900, αυξήθηκαν κατά 230%. Οι ειδικοί ήξεραν ότι τα περιστατικά βίας αυξάνονται όταν τα ζευγάρια περνούν περισσότερο χρόνο μαζί. «Τις νύχτες και τις αργίες γίνονται συνήθως τα περισσότερα περιστατικά» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η ψυχολόγος του Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών δήμου Αγρινίου, Νατάσα Μακρυδήμα.
Στο διάστημα της καραντίνας μάλιστα σε όλες τις περιφερειακές ενότητες, ξενοδοχεία αποτέλεσαν έκτακτα καταλύματα. Αυτό συνέβη προκειμένου οι γυναίκες και τα παιδιά τους να ολοκληρώσουν τις ιατρικές εξετάσεις που απαιτούνται για να μπουν σε έναν από τους είκοσι ξενώνες, οι οποίοι λειτουργούν υπό την αιγίδα του κράτους.
Σύμφωνα με το καταστατικό, οι κακοποιημένες γυναίκες με τα παιδιά τους μπορούν να μείνουν εκεί τρεις έως έξι μήνες. Αν υπάρχει ανάγκη και παραπάνω. «Στην αρχή ήταν το ίδρυμα. Τώρα είναι το σπίτι μας. Και το ακούω από τα παιδιά που μένουν εδώ. Λένε πάμε σπίτι μας, είμαστε σπίτι μας» περιγράφει η Ν. Μακρυδήμα.
Ντροπή και ενοχή εμποδίζουν τις καταγγελίες
Η Αττική «κρατάει τα σκήπτρα» της κακοποίησης γυναικών, σε σχέση με τις υπόλοιπες περιφέρειες. Ωστόσο, τα περιστατικά που αναφέρονται δεν είναι μόνον αυτά. Πολλές γυναίκες νιώθουν ντροπή και δεν τολμούν να αρθρώσουν αυτό που τις βασανίζει.
«Αυτές οι γυναίκες, υποτιμούν πάρα πολύ το γεγονός. Το υποβαθμίζουν. Λένε ένα χαστούκι ήταν, δεν γίνεται συχνά» σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κλινική ψυχολόγος και διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Άννα Κανδαράκη. «Από πίσω υπάρχει ένα κομμάτι ενοχής, ότι με κάποιον τρόπο κι εγώ το προκαλώ. Η βαθύτερή τους πεποίθηση, ακόμα και αν δεν λέγεται, είναι ότι σε όλες τις σχέσεις υπάρχει βία», συμπληρώνει η ειδικός που έχει συντελέσει στην θεραπεία κακοποιημένων γυναικών στο Παρίσι.
Τόσο η κλινική εμπειρία, όσο και η βιβλιογραφία, δείχνουν ότι αυτές οι γυναίκες μέχρι να ζητήσουν βοήθεια έχουν υποστεί επανειλημμένως βία και έχουν φτάσει σε σημείο να φοβηθούν για τη ζωή τους. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι περισσότερες καταγγελίες γίνονται στην Σουηδία. Όχι γιατί εκεί οι άνθρωποι είναι πιο βίαιοι, αλλά γιατί οι γυναίκες γνωρίζουν καλύτερα τα δικαιώματά τους.
Η βία κατά των γυναικών δεν συναντάται μόνο στο οικογενειακό περιβάλλον αλλά και στο εργασιακό, όπου παίρνει τη μορφή της σεξουαλικής παρενόχλησης, της ταπείνωσης και του περιορισμού. Οι ειδικοί καταχωρούν και νέες μορφές βίας κατά των γυναικών που έχουν να κάνουν με τον κυβερνοχώρο. Αυτές διαχωρίζονται σε διαδικτυακή παρακολούθηση, διαδικτυακή παρενόχληση και μη συναινετική πορνογραφία.
