Το ταξίδι με την ασθένεια είναι δυσβάσταχτο, σαν ένας διαρκής αγώνας δρόμου, γεμάτος εμπόδια. Όμως, πολλές γυναίκες βγήκαν νικήτριες και παλεύουν να ενώσουν τα κομμάτια τους. Πολλές μάχονται ακόμη ενάντια στον πόνο. Ορισμένες ακολουθούν τον δρόμο της πρόληψης. Και κάποιες νιώθουν εξοργισμένες για τον περιορισμό χιλιάδων γυναικών από τη διαδικασία των δωρεάν μαστογραφιών. Γιατί ο καρκίνος του μαστού, παρ' όλο που είναι η πρώτη σε συχνότητα μορφή καρκίνου στον γυναικείο πληθυσμό, έχει πολύ υψηλά ποσοστά επιβίωσης, ειδικά αν γίνει έγκαιρη πρόληψη.
Όλγα Χωμενίδου (δημοσιογράφος): «Είμαι περήφανη που ανήκω στην κοινωνία των κοριτσιών με τα γυμνά κεφάλια και τα ακρωτηριασμένα στήθη»
Μέχρι εδώ λοιπόν ήταν; Από πού ξεφύτρωσε αυτή η απειλή που παγώνει τ’ αυτιά μου λες και με άρπαξαν και με πέταξαν γυμνή σε γλιστερά παγόβουνα απάνω; Ποιος τη ζωή μου αποφάσισε να βάλει σε κίνδυνο; Πώς συμβαίνει κάτι τέτοιο, αφού εγώ έχω αποφασίσει να μην ακολουθήσω το «παράδειγμα» της μητρός μου; Έχω δεσμευθεί, γαμώτο (!) ότι θα είμαι δίπλα στον γιό μου για πολλά - πολλά χρόνια.
Έτσι απλά ξεκινά η ιστορία μου με τον καρκίνο του μαστού. Απροειδοποίητα, αιφνιδιαστικά, ωμά. Ένα σοκ με ραπίζει βίαια. Ο δρόμος μου γεμίζει καινούργια πρόσωπα. Πρώτος και καλύτερος καταφθάνει ως γιγάντιος αποτρόπαιος δήμιος ο τεράστιος φόβος. Στήνεται χαιρέκακα μπροστά μου και σκιάζει από ’κείνη τη στιγμή το κάθε μου ξύπνημα, την κάθε μου μέρα, την κάθε μου προσπάθεια έστω για λίγο χωρίς σκέψεις. Λέξεις - στιλέτα ορμούν στην καθημερινότητά μου. Αποτιτανώσεις, βιοψία, συρματάκια, φρουροί, μαστεκτομή, όγκος, λεμφαδένες... ξανά μαστεκτομή. Χημειοθεραπείες, ακτινοθεραπείες. Δεν προλαβαίνω να τις αφομοιώσω. Πονάω. Πονάω πρωτόγνωρα, αφόρητα. Η σπονδυλική μου στήλη -νιώθω - θρυμματίζεται σε χιλιάδες ρινίσματα. Τα πόδια μου βαραίνουν. Δεν κάνουν βήμα. Δεν είμαι πλέον αυτοτελής. Οι πνεύμονές μου ασφυκτιούν. Δεν χωράνε πια μεγάλες ανάσες. Γιατί τρέχουν όλοι αλαφιασμένοι γύρω μου; θα φύγω τώρα; Όχι, πέρασε κι αυτό. Μόνο μια κουταλιά σούπα βάλε μου.
Στους διαδρόμους του Αλεξάνδρα (σ.σ.: το σπίτι μου για 2,5 χρόνια), τα βράδια, όταν λήγει το επισκεπτήριο, εκεί μέσα στο ημίφως μέχρι το ακόλουθο πρωινό, αφήνω τα δάκρυά μου λεύτερα να ρέουν πότε στις χούφτες της διπλανής μου ομοιοπαθούς, πότε στις πολύτιμες χούφτες της Σταυρούλας, της Ξένιας, της Λιούμπα, των νοσηλευτριών μου, και γίνονται ευθύς άλυτες γροθιές. Δεν έχει νόημα να ρωτήσω «γιατί σε μένα;». Το μόνο ερώτημα που αξίζει να τεθεί είναι: «Τιμωρία ή ευκαιρία;». Να προσπαθήσω δηλαδή, ό,τι κι αν επιλέξω, αμυντική ασπίδα ή τόξο επίθεσης, να βρεθώ στη σωστή πλευρά. Για να κοιτάξω τις Στυμφαλίδες Όρνιθες καθώς θα κάνουν βουτιά ν’ αρπάξουν τη ζωή μου, αλλά εγώ να μπορώ να χτυπήσω δυνατά τα κρόταλα, να τις ξεκουφάνω για να κόψουν δρόμο μακριά μου κατατρομαγμένες.
Είμαι η Όλγα κι είμαι πολύ περήφανη που ανήκω στην κοινωνία των κοριτσιών με τα γυμνά κεφάλια και τα ακρωτηριασμένα στήθη. Δεν έκρυψα ποτέ το γυμνό μου κεφάλι. Το έκανα ζωγραφιά και το ξόρκισα. Δεν ντρέπομαι να αφήνω ανοιχτή την ανάλαφρη μπλούζα μου κι ας φανεί η απώλειά μου. Γιατί είμαι πιο ζωντανή από ποτέ!
ΥΓ.: Την προηγούμενη εβδομάδα έκανα το δεύτερο τετραμηνιαίο τσεκ απ μου. «Είσαι απόλυτα υγιής», με διαβεβαίωσε η πάντα παρούσα θεράπων μου. Μπορείς πια να το πιστέψεις. Ωραία συγκυρία που τα λέμε, ε;
Κωνσταντίνα Μαύρου (ιδιωτική υπάλληλος): «Ο φόβος είναι διάχυτος σε κάθε πτυχή της ζωής μας»
Πριν περίπου από έναν χρόνο, όταν ήμουν 37 ετών, έκανα την πρώτη μου μαστογραφία, καθώς η μητέρα μου στο παρελθόν ήρθε αντιμέτωπη με τον καρκίνο του μαστού. Ένα βαθύ σκοτάδι ήρθε να σκεπάσει την μέχρι πρότινος ήρεμη και φωτεινή καθημερινότητά μας. Πηγαίναμε από το σπίτι, στη δουλειά και έπειτα στο νοσοκομείο, σαν λούπα ενός τραγουδιού που δεν έχει τέλος. Αυτή ήταν η δική μας ρουτίνα. Ευτυχώς, μετά από μια μάχη δυόμισι χρόνων, εκείνη βγήκε νικήτρια και ισοπέδωσε αυτόν τον άνισο αντίπαλο. Όμως, τότε ξεκίνησε η δική μου φοβία. Ο γιατρός μας, με συμβούλευσε να επαναλαμβάνω αυτή την εξέταση κάθε χρόνο, επειδή ανήκω σε ομάδα αυξημένου κινδύνου, καθώς υπάρχει και ο παράγοντας της κληρονομικότητας στη μέση. Κάτι διόλου ευχάριστο, αλλά απαραίτητο.
Σε μια συγκυρία ιδιαίτερα δύσκολη, με την πανδημία να απειλεί τόσο ευθέως τις ζωές μας, σε μία καθημερινότητα που ο φόβος είναι διάχυτος σε κάθε πτυχή της, σε μια στιγμή οικονομικής στενότητας λόγω της τηλε-εργασίας και μετέπειτα της αναστολής της σύμβασής μου για ένα χρονικό διάστημα, είχα τουλάχιστον την τύχη να κάνω μαστογραφία εντελώς δωρεάν, χωρίς την παραμικρή επιβάρυνση. Τις προάλλες άκουσα τον πρωθυπουργό να εξαγγέλλει με υπερηφάνεια ότι θα γίνει πιλοτικά μία δράση δωρεάν μαστογραφίας για όλες τις γυναίκες 49 και 50 ετών. Στην αρχή απόρησα, καθώς αυτό είναι κάτι που συμβαίνει ήδη τα τελευταία χρόνια και το γνωρίζω πολύ καλά από την περιπέτεια υγείας της μητέρας μου αλλά και από τη δική μου ανάγκη για πρόληψη. Και τα ερωτήματα ήρθαν το ένα μετά το άλλο. Τι θα γίνει με τις δωρεάν μαστογραφίες που ίσχυαν μέχρι τώρα για όσες γυναίκες είναι μικρότερες σε ηλικία; Υπάρχει κίνδυνος να καταργηθούν; Και γιατί το παρουσιάζει όλο αυτό σαν μια καινοτομία που θα έχει θετικό αντίκτυπο; Φοβάμαι. Αυτή είναι η αλήθεια. Και πάνω σε αυτό, έρχεται να προστεθεί το άγχος μου. Για τα λεφτά που ενδεχομένως θα χρειαστεί να δίνω από εδώ και πέρα για ένα ζήτημα υγείας. Εμάς, μας ακούει κανείς;
Παρασκευή Μιχαλοπούλου (πρόεδρος Πανελλήνιου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού “Άλμα Ζωής”): «Το ταξίδι με την ασθένεια είναι δύσκολο»
Η διάγνωση του καρκίνου του μαστού για μια γυναίκα είναι συνήθως οδυνηρή, γιατί η λέξη καρκίνος είναι συνυφασμένη με τη λέξη θάνατος. Το ταξίδι με την ασθένεια είναι δύσκολο, διάγνωση, χειρουργεία, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, επανέλεγχοι, συνεχείς εξετάσεις. Το πλήγμα είναι μεγάλο και μη αναμενόμενο, ενώ η σύγχυση και ο φόβος επηρεάζουν καθοριστικά τόσο την ίδια τη γυναίκα όσο και το οικείο περιβάλλον της. Τα συναισθήματα που βιώνει μια γυναίκα στα διάφορα στάδια της ασθένειας, οι διεργασίες που συμβαίνουν μέσα της, οι σωματικές και ψυχικές επιπτώσεις, η τραυματισμένη αυτοεικόνα, η οικονομική επιβάρυνση, κάνουν το φορτίο της νόσου πολύ βαρύ.
Η ασθένεια συνήθως επιφέρει μεγάλες αλλαγές σε πολλά επίπεδα. Η προτεραιοποίηση των ίδιων αναγκών, η επαναδιαπραγμάτευση των σχέσεων, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και πάνω από όλα η συνειδητοποίηση της μοναδικότητας της ζωής, γίνονται ανεκτίμητα δώρα. Αυτό το ταξίδι για πολλές γυναίκες, κυρίως μετά το τέλος του, γίνεται η απαρχή μιας έντονης διάθεσης προσφοράς να γίνουν κοινωνοί της εμπειρίας που βίωσαν για να στηρίξουν άλλες γυναίκες με την ίδια ασθένεια, να συμβάλουν στην απομυθοποίησή της μιλώντας γι’ αυτήν ή να γίνουν πομποί του μηνύματος της πρόληψης και της σημασίας της έγκαιρης διάγνωσης, δηλαδή γίνονται σύμβολα ελπίδας, δύναμης και πάθους για τη ζωή.
Όσο για την πρόσφατη εξαγγελία του πρωθυπουργού για δωρεάν μαστογραφία ως μια επιπλέον παροχή για την κινητοποίηση των γυναικών, την αντιλαμβανόμαστε ως πολιτική επιλογή για τη δημόσια Υγεία, αλλά ως Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού “Άλμα Ζωής” υποστηρίζουμε ότι μόνο ένα καλά σχεδιασμένο και ολοκληρωμένο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου, βάσει των διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών, μπορεί να αποτελέσει τη βάση προκειμένου να διασφαλιστεί η έγκαιρη διάγνωση στον γενικό πληθυσμό.
Σία Αναγνωστοπούλου (βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ): «Ο ηγεμόνας και τα προνόμια προς τους υπηκόους»
Ο κ. Μητσοτάκης, στις 25 Οκτωβρίου 2020, Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού, εξήγγειλε πανηγυρικά, παρουσία γυναικών, το «Πιλοτικό Πρόγραμμα δωρεάν μαστογραφίας, ανά δύο έτη, για όλες τις γυναίκες ηλικίας 49 και 50 ετών». Του διέφυγε βεβαίως μια σημαντική «λεπτομέρεια». Στην Κοινή Υπουργική Απόφαση του 2018 προβλέπεται η δωρεάν μαστογραφία κάθε δύο χρόνια σε γυναίκες ηλικίας από 40 έως 50 ετών και κάθε χρόνο σε γυναίκες άνω των 50 ή σε γυναίκες άνω των 35, εφόσον οι τελευταίες ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Ο κ. πρωθυπουργός λοιπόν με την εξαγγελία του δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να εξαγγείλει ουσιαστικά τη δραστική μείωση του εύρους κάλυψης της διάταξης του 2018 για δωρεάν μαστογραφία.
Ο κ. Μητσοτάκης, εκμεταλλευόμενος το μείζον θέμα της πρόληψης του καρκίνου για κάθε σύγχρονο, δημοκρατικό κράτος πρόνοιας, αποφάσισε να δώσει ένα επικοινωνιακό σόου. Αντιμετώπισε την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού ως ευκαιρία και τις γυναίκες μπροστά του ως υπηκόους στις οποίες ο γενναιόδωρος ηγεμόνας προσφέρει προνόμια - δωρεάν μαστογραφία. Στο δικό του αξιακό σύμπαν δεν εντάσσεται η εν γένει πρόληψη του καρκίνου -όχι μόνο του μαστού- στο πρόγραμμα μιας κυβέρνησης που επιδιώκει να ενισχύσει το κράτος πρόνοιας. Δεν αποτελεί μια από τις διατάξεις μιας συνολικής απόφασης, όπως προβλέπεται στην ΚΥΑ του 2018. Αποτελεί ένα γενναιόδωρο προνόμιο που παραχώρησε ο φιλεύσπλαχνος πρωθυπουργός προς τις υπηκόους του.
Κατά τη γνώμη μου, το γεγονός αυτό προσβάλλει ειδικά τις γυναίκες. Ο κ. Μητσοτάκης επέλεξε τις γυναίκες ως το προσφιλές ακροατήριο για ένα τέτοιο σόου. Πρόκειται για βαθιά πατριαρχική αντίληψη του άντρα - προστάτη, ο οποίος αντιλαμβάνεται το πρόβλημα και χαρίζει στις γυναίκες ειδικά ένα προνόμιο. Εκμεταλλευόμενος λοιπόν την ευαλωτότητα των γυναικών που ο ιδιαίτερα διαδεδομένος αυτός καρκίνος δημιουργεί, αποφάσισε να «παίξει» το χαρτί του προστάτη. «Εγώ θα σας σώσω με την απόφασή μου». Η δωρεάν κάλυψη της πρόληψης και του καρκίνου του μαστού -όπως του καρκίνου γενικά αλλά και άλλων ασθενειών- είναι δικαίωμα του κάθε πολίτη (άνδρα ή γυναίκα), βρίσκεται στον πυρήνα του δημοκρατικού κράτους πρόνοιας και αποτελεί μέρος των νόμων και των αποφάσεων του κράτους. Δεν είναι προνόμιο που απονέμει ο «πολυχρονεμένος» ειδικά στις γυναίκες, όταν τον επισκέπτονται στο «ανάκτορό του».
