Ο Αλέκος Κοτζαμπόπουλος έφυγε από τη ζωή μετά από μια σύντομη άνιση μάχη με την επάρατη νόσο. Ο Αλέκος συμπύκνωνε όλες τις αξίες της τιμιότητας, της σκέψης, του γόνιμου διαλόγου, της βαθύτερης ιδεολογίας της ανανεωτικής Αριστεράς. Πορευτήκαμε μαζί στα «πέτρινα χρόνια» της Αριστεράς στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και στη δεκαετία του ’90. Τότε που η αναζήτηση ήταν έντονη για τις ρωγμές, το ξεσκαρτάρισμα των ιδεών, τη διατήρηση των πιο άξιων στοιχείων μιας βαριάς κληρονομιάς, μαζί με την αναζήτηση των νέων ιδεών που θα έδιναν μια νέα προοπτική για την Αριστερά.
Συνεισφορά
Ο Αλέκος ξεκίνησε να δουλεύει ως μελετητής και αυτό το επάγγελμα άσκησε. Συνεργαστήκαμε στενά για μία δεκαετία. Από την αρχή μπήκαμε στα βαθιά. Διότι η κεντρική ιδέα του ήταν απλή: η αξία των ιδεών δοκιμάζεται στην πράξη. Είναι συμβατή η τοπική ανάπτυξη σε έναν οικολογικά ευαίσθητο χώρο; Έχει νόημα και πώς σχεδιάζεται η «ανάπτυξη από τα κάτω», ο συμμετοχικός και δημοκρατικός σχεδιασμός; Εάν το περιφερειακό επίπεδο αποτελεί ένα προνομιακό πεδίο προγραμματισμού, πώς μπορεί να γίνει αυτό εν μέσω της απελευθέρωσης και της διεθνοποίησης της οικονομίας;
Η μελέτη για τις Πρέσπες, με ανάθεση από τη WWF, το καλοκαίρι του 1990, ήταν από τα πρώτα σημαντικά εγχειρήματα. Είχε προηγηθεί ένα από τα πρώτα τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα (Ακρωτήρι Ειρήνης στα Χανιά) και ακολούθησαν και άλλα, όπως το Περιφερειακό Πρόγραμμα Κρήτης στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Σημαντική ήταν η μελέτη για τη ραγδαία αποβιομηχάνιση της Πάτρας και οι δυνατότητες αλλαγής του τοπικού παραγωγικού μοντέλου. Αρκετές από τις πρώιμες αυτές ενέργειες έχουν πλέον γίνει θεσμοί, όπως τα περιφερειακά προγράμματα. Άλλα επανέρχονται έντονα στο προσκήνιο με τους φορείς διαχείρισης του περιβάλλοντος, την απολιγνιτοποίηση ή τις διαδοχικές τοπικές οικολογικές κρίσεις.
Πολέμιος των εύκολων απαντήσεων
Ο Αλέκος Κοτζαμπόπουλος ήταν εξαιρετικά μεθοδικός, πολύ διεισδυτικός, λάτρης της λεπτομέρειας και μόνιμος πολέμιος των υπεκφυγών και των εύκολων απαντήσεων. Διέπρεψε σε όλο το φάσμα της μακρόχρονης μελετητικής επαγγελματικής δραστηριότητάς του για πάνω από τρεις δεκαετίες μ’ αυτές τις αρετές. Ασχολήθηκε με ένα ευρύτερο φάσμα μελετών με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Υγείας, των επιμελητηρίων και φυσικά συνεργάστηκε με διακεκριμένα τεχνικά γραφεία. Τίμησε το επάγγελμα με τη σοβαρότητα, την αξιοπιστία και την εντιμότητά του.
Γνωριστήκαμε στο Ναυτικό το 1984. Διστακτικά και με αναγνωριστικές βολές διαφαίνονταν κάποιες αριστερές εκφορές στον λόγο. Μέχρι που μια μέρα μου το έθεσε κάπως ειρωνικά και χιουμοριστικά με ένα ερώτημα. «Με τον Χαρίλαο ή με τον Λεωνίδα;». «Με τον Χαρίλαο, αλλά θαυμαστής του Λεωνίδα» του απάντησα. Ο Αλέκος συμπύκνωνε ό,τι καλύτερο έφερε στο διάβα της η ανανεωτική Αριστερά. Βαθιά δημοκρατική συνείδηση, πολιτική με ριζικές μεταρρυθμίσεις, πρωτοπόρες σκέψεις για την τοπική οικονομία και τους θεσμούς - τη Δημόσια Διοίκηση, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τους συνεταιρισμούς τα επιμελητήρια.
Στην «Αυγή
Στην «Αυγή» βρεθήκαμε στη δεύτερη φάση αναδιοργάνωσής της. Είχε προηγηθεί η ανάληψη της διοίκησης από τους εμβληματικούς Άγγελο Ελεφάντη και Φίλιππο Ηλιού. Ήταν μια δύσκολη περίοδος, οικονομικών πιέσεων, αλλαγής της αγοράς στον Τύπο και πολιτικά στη μετεξέλιξη του ΣΥΝ σε ΣΥΡΙΖΑ. Στη δεύτερη φάση δουλέψαμε εντατικά για την οικονομική επιβίωση της εφημερίδας σε πολύ αντίξοες συνθήκες, για τη δημοσιογραφική ενίσχυση της «Αυγής» και τη διατήρηση φυσικά της ανεξαρτησίας της.
Ενέπνεε σεβασμό
Τον Αλέκο τον αγάπησαν οι συνεργάτες του σε όλο το φάσμα των πολυσχιδών δραστηριοτήτων του. Ενέπνεε σεβασμό, πάντα είχε τον ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο ως προμετωπίδα και οι κοινωνικές συμπάθειες κατέληγαν σε φιλίες. Οι πιο στενές κατέληγαν σε βραδινές γαστρονομικές εξερευνήσεις. Το χιούμορ και η διεισδυτικότητά του δεν άφηναν περιθώρια τυπικών συζητήσεων. Μας άνοιγε δρόμους για τη δοκιμασία των πράξεών μας πριν καν αποκτήσουμε πλήρη συνείδηση αυτών, με την ίδια άνεση που παρότρυνε σε πράξεις που έφεραν το βάρος ενός δισταγμού.
Θα μας λείψει
Τον Αλέκο θα τον τιμάμε και θα τον θυμόμαστε με την ίδια ευγένεια που απλόχερα προσέφερε. Θα μας λείψει με την ίδια ένταση που έφερε η συνάντησή μας. Θα κουβαλάμε την έντονη ανάμνηση της υπεροχής που εξέπεμπε στις δύσκολες ώρες της δοκιμασίας.
* Ο Γιώργος Σταθάκης είναι τέως βουλευτής και υπουργός ΣΥΡΙΖΑ
