Οι τελευταίοι τέσσερις μήνες ανέδειξαν, μεταξύ άλλων, τις πολύπλοκες διασυνδέσεις επιστημών, τεχνολογίας, κοινωνίας και πολιτικής. Η περίοδος αυτή αποτελεί για τους ερευνητές ένα πρόσφορο πεδίο μελέτης, με την έρευνα στις Κοινωνικές Επιστήμες να κατέχει κεντρικό ρόλο στη διερεύνηση των επιπτώσεων της πανδημίας στην κοινωνία. Οι περιοχές της ανθρώπινης δραστηριότητας που επηρεάστηκαν είναι πολλές, από την οικονομία και την εργασία μέχρι τον πολιτισμό και την οικογένεια. Αναμφισβήτητα, η διερεύνηση των κοινωνικών επιπτώσεων θα είναι μακρά και σύνθετη διαδικασία, ωστόσο οι ερευνητές ήδη δημοσιεύουν σχετικά κείμενα ανοίγοντας τον διάλογο.
Στο νέο τεύχος του επιστημονικού περιοδικού «Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών», το οποίο διατίθεται ψηφιακά για ανάγνωση, έχουν δημοσιευτεί κείμενα σχετικά με την πανδημία και τις κοινωνικές της επιπτώσεις. Όπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση για τη δημοσίευση του τεύχους, «η κρίση αφορά τη χώρα μας, την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο και, ακριβώς, λόγω της παγκοσμιοποιημένης φύσης της, έχει πολλαπλά χαρακτηριστικά (που εκφράζονται σε συλλογικό ή ατομικό επίπεδο) και αμέτρητες δυσκολίες ως προς το πώς αντιμετωπίζεται». Στα άρθρα του τεύχους εξετάζονται: η πανδημία Covid-19 ως επιταχυντής ανισοτήτων και εγκαταστάτης νέων μορφών τους, το σκληρό, άνισο περιφερειακό αποτύπωμα της πανδημίας, έρευνα που μελετούσε ποιοι πιστεύουν τις θεωρίες συνωμοσίας για τον νέο κορωνοϊό, ο κοινωνικός μας εαυτός, η οικογένεια και οι κοινωνικές στάσεις την περίοδο των περιορισμών της πανδημίας του SARS-CoV-2, ο πολιτισμός σε «περιορισμό», οι ανθρωπογεωγραφικές παράπλευρες απώλειες του SARS-CoV-2. Στο αγγλικό κείμενο «Is Foucault turning in his grave? Reflections on the pandemic» του Aλέξανδρου Αφουξενίδη, ερευνητή στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, αναφέρεται μία, από τις πολλές, ιδιαιτερότητες της περιόδου. Η περίοδος της πανδημίας ορίζεται ως μια διακριτή, διαφορετική στιγμή στον χρόνο όπου η κριτική, είτε αυτή αφορά τον πλουραλισμό και τη δικαιοσύνη, είτε τα δικαιώματα των ανθρώπων και τη διαχείριση της κρίσης, θεωρείται άτοπη, επιζήμια και τελικά κατακριτέα. Στο πλαίσιο αυτό οι ερευνητές της Kοινωνιολογίας θα πρέπει να χαρτογραφήσουν μία στρατηγική αντίστασης, όπως αναφέρεται στο άρθρο.
Στο προλογικό σημείωμα του τεύχους με τίτλο «Συνομιλώντας για την πανδημία» ο ερευνητής του ΕΚΚΕ Aλέξανδρος Αφουξενίδης και ο Σωτήρης Χτούρης, καθηγητής του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, μπλέκονται σε έναν αποκαλυπτικό διάλογο και αναφέρονται σε αρκετά από τα χαρακτηριστικά της περιόδου αυτής, όπως είναι ο ρόλος που έπαιξε η πολιτική κατάσταση σε πολλές χώρες στη διαχείριση της κρίσης, ρόλος συχνά σημαντικότερος από αυτόν που έπαιξαν οι απόψεις των «ειδικών», αναφέρονται στο νέο πεδίο της ανθρώπινης κατάστασης που συγκροτείται ανάμεσα στην κοινωνία, τη βιολογία και το κράτος έχοντας ως συνεκτικό υλικό τον επιστημονικό λόγο, αλλά και το κράτος που εμφανίζεται ως μια κυρίαρχη, δυναμική και επιβλητική αυθεντία, που προσφέρει υπηρεσίες προστασίας και θεραπείας από την πανδημία. Μιλούν για τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών για την Υγεία και την πρόνοια που συνδέεται με συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα και με την αμφισβήτηση της αξίας της δημόσιας υγείας, θεώρηση που φάνηκε να ανατρέπεται μέσα στην πανδημία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα επανέλθει. Τέλος, θέτουν το ερώτημα αν η κρίση της πανδημίας, μετά την προσφυγική κρίση, είναι σε θέση να φέρει τη δημοκρατία στα όριά της.
Η απολαυστική «συνομιλία» των συγγραφέων θέτει με νηφαλιότητα και διαύγεια τα ζητήματα που ανέδειξε η περίοδος αυτή και παράλληλα ανοίγει τον διάλογο για την αναδιαμόρφωση της Κοινωνιολογίας στον 21ο αιώνα. Οι συγγραφείς αναδεικνύουν την ανάγκη για νέες θεωρητικές ματιές κι ένα νέο σύνολο υποθέσεων για τον κόσμο προκειμένου μια σειρά από ζητήματα να επανεξεταστούν. Καταλήγουν διατυπώνοντας δέκα βασικά σημεία που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για μια νέα κοινωνιολογική ερευνητική ατζέντα.
Το τεύχος 154 του περιοδικού, που εκδίδεται ηλεκτρονικά από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) με την υποστήριξη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), μέσω της πλατφόρμας eJournals, θα παραμείνει ανοιχτό για τη διάρκεια της παρούσας κρίσης με στόχο κοινωνικοί και πολιτικοί επιστήμονες να μπορούν να γράψουν και να εκφράσουν την άποψη τους συνεισφέροντας στον δημόσιο διάλογο.
Η συνεργασία του ΕΚΤ με το ΕΚΚΕ
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) παρέχει το ηλεκτρονικό περιβάλλον εκδόσεων σε έγκριτους φορείς, μεταξύ των οποίων και το ΕΚΚΕ. Στο πλαίσιο της συνεργασίας των δύο φορέων, το ΕΚΤ παρέχει τις υποδομές για την ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού μέσω της υπηρεσίας ePublishing και το ΕΚΚΕ έχει την επιστημονική επιμέλεια του περιεχομένου.
Η εκδνοτική συνεργασία των δύο φορέων ωστόσο είναι διευρυμένη και δεν περιορίζεται στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού. Το ΕΚΚΕ σε συνεργασία με το ΕΚΤ, μέσω της πλατφόρμας eBooks (ebooks.epublishing.ekt.gr/) έχει εκδώσει δύο βιβλία: το βιβλίο με τίτλο «Δημόσιες πολιτικές, κοινή ωφέλεια και πολίτες: Η περίπτωση των ιδιωτικοποιήσεων» της Μαντώς Λαμπροπούλου και το βιβλίο με τίτλο «Kατασκευάζοντας έμφυλες ταυτότητες: Η ρητορική του φύλου στο λόγο εργαζομένων σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις για τη διακίνηση και εμπορία γυναικών» της Μάκη Κωστούλα. Στο άμεσο μέλλον το περιεχόμενο της πλατφόρμας eBooks του ΕΚΤ πρόκειται να εμπλουτιστεί περαιτέρω με την προσθήκη επτά νέων μονογραφιών του ΕΚΚΕ, που αποτελούν προϊόν υλοποίησης ερευνητικού προγράμματος.
Περισσότερες πληροφορίες:
Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ)
Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) ιδρύθηκε το 1959 υπό την αιγίδα της UNESCO και αποτελεί το μοναδικό δημόσιο ερευνητικό κέντρο στην Ελλάδα στον τομέα των Κοινωνικών Επιστημών. Κατά τη διάρκεια των 61 χρόνων λειτουργίας του, το ΕΚΚΕ επικεντρώνει την ερευνητική του προσοχή στη συστηματική παρακολούθηση και καταγραφή κοινωνικών τάσεων και διεργασιών και παράλληλα διεξάγει επιστημονικές έρευνες σε διαχρονικά και επίκαιρα γνωστικά πεδία αξιοποιώντας το εξειδικευμένο επιστημονικό του προσωπικό.
Η «Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών» εκδίδεται από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) αδιάλειπτα από το 1969. Αποτελεί το παλιότερο περιοδικό για τις Κοινωνικές Επιστήμες και ένα από τα πρώτα που υιοθέτησε το σύστημα τυφλής αξιολόγησης. Φιλοξενεί θεωρητικές αναζητήσεις και ερευνητικά εγχειρήματα καλύπτοντας το ευρύ φάσμα των πεδίων των Κοινωνικών Επιστημών. Σημειώνεται ότι στο αρχείο του περιοδικού είναι ήδη διαθέσιμα 130 τεύχη που παρέχουν ανοιχτή πρόσβαση στο πλήρες περιεχόμενο περίπου 1.100 επιστημονικών άρθρων.
Το τεύχος 154 της «Επιθεώρησης Κοινωνικών Ερευνών» είναι διαθέσιμο στον παρακάτω σύνδεσμο:
Το αρχείο των τευχών του περιοδικού:
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
