Η οικονομία της Ευρωζώνης πρόκειται να γνωρίσει μόνο μέτρια ανάπτυξη τον επόμενο χρόνο, μολονότι οι μισθοί αυξάνονται ταχύτερα από τον πληθωρισμό για πρώτη φορά τα τελευταία τρία χρόνια σύμφωνα με οικονομολόγους που συμβουλεύτηκαν οι Financial Times. Σχεδόν τα δύο τρίτα των 48 οικονομολόγων δήλωσαν πως πιστεύουν ότι η ζώνη του ενιαίου νομίσματος βρίσκεται ήδη σε ύφεση - που συνήθως ορίζεται έτσι όταν η εγχώρια παραγωγή υποχωρεί κατά δύο διαδοχικά τρίμηνα.
«Δεν θα το χαρακτηρίζαμε πλήρη ύφεση. Θα το λέγαμε ακόμα στασιμότητα» δηλώνει ο Paul Hollingsworth, επικεφαλής οικονομολόγος της BNP Paribas. «Επιπλέον, συνεχίζουμε να παρατηρούμε τα σημάδια σταδιακής ανάκαμψης μέσα στο 2024 αντί για ενδείξεις περαιτέρω επιδείνωσης». Οι περισσότεροι ερωτηθέντες προβλέπουν πως η σημερινή υποχώρηση θα είναι ρηχή και βραχύβια, με την ανάπτυξη να επιστρέφει σε χαμηλούς ρυθμούς το πρώτο τρίμηνο του 2024. Ωστόσο, εκτιμούν πως ο επόμενος χρόνος θα φέρει μόνο ισχνή ανάπτυξη και προειδοποιούν ότι τα υψηλά επιτόκια και μια ενδεχόμενη αναταραχή στην αγορά ενέργειας θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγαλύτερα προβλήματα.
Κατά μέσο όρο, οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν στην έρευνα των F.T. προβλέπουν ότι η οικονομία της Ευρωζώνης θα αναπτυχθεί λίγο περισσότερο από 0,6% τον επόμενο χρόνο. Οι περισσότεροι ήταν πιο απαισιόδοξοι από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ, που προβλέπουν ανάπτυξη της τάξης του 0,8% και του 1,2% αντιστοίχως. Αρκετοί οικονομολόγοι δήλωσαν ότι ενδεχόμενη εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία για δεύτερη φορά και το ενδεχόμενο η Ουκρανία να χάσει τον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας περιλαμβάνονται μεταξύ των κινδύνων που θα μπορούσαν να παρασύρουν την Ευρωζώνη σε μια περίοδο ακόμα ασθενέστερης ανάπτυξης. Ο Vitor Constancio, πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, τόνισε ότι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την Ευρώπη είναι η «ύφεση στη Γερμανία ή στην Ιταλία και μια νίκη του Τραμπ». Ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg, εκτίμησε πως μια νίκη του Ντ. Τραμπ αποτελεί τη βασική απειλή για την ευρωπαϊκή οικονομία. «Αν οι ΗΠΑ εγκαταλείψουν την Ουκρανία και απειλήσουν την Ε.Ε. με εμπορικό πόλεμο, η Ευρώπη και ο υπόλοιπος κόσμος θα υποφέρουν περισσότερο από τις ΗΠΑ» τόνισε. Ο Mahmood Pradhan, επικεφαλής διεθνών μακροοικονομικών της Amundi Asset Management, σημείωσε ότι το μεγαλύτερο ρίσκο για την Ευρωζώνη θα ήταν μια «παρατεταμένη περιοριστική στάση μονεταριστικής πολιτικής και λιγότερο υποστηρικτική δημοσιονομική πολιτική, ιδίως στη Γερμανία».
Τα δύο τρίτα όσων ρωτήθηκαν πιστεύουν ότι η γερμανική οικονομία θα επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης τον επόμενο χρόνο έπειτα από την ύφεση του 2023. Όμως ο Mark Wall, επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank, προέβλεψε πως η «σημαντικά σφιχτότερη δημοσιονομική πολιτική στη Γερμανία», μετά την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου, που άφησε την κυβέρνηση με μια τρύπα 60 δισεκατομμυρίων στον προϋπολογισμό, θα οδηγήσει σε ύφεση 0,2%. Περισσότεροι από τους μισούς οικονομολόγους πιστεύουν ότι θα μπορούσε να υπάρξει και νέα αναταραχή στην παροχή ενέργειας τον επόμενο χρόνο, παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη εισήλθε στον χειμώνα με τα αποθέματα φυσικού αερίου της σχεδόν πλήρη και τις τιμές του πετρελαίου να έχουν υποχωρήσει σε σχέση με την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Γάζα. «H Ευρώπη παραμένει εξαρτημένη σε ό,τι αφορά την ενέργεια, επομένως οποιεσδήποτε ανησυχίες σχετικά με την παροχή ενέργειας θα μπορούσαν να προκαλέσουν απότομες αυξήσεις στις τιμές» δήλωσε η Katharine Neiss, επικεφαλής οικονομολόγος της PGIM Fixed Income.
Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη αναμένεται να υποχωρήσει κοντά στον στόχο του 2% της ΕΚΤ σε λιγότερο από δύο χρόνια σύμφωνα με τους οικονομολόγους. Προβλέπουν πως οι τιμές των καταναλωτικών αγαθών θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά λίγο περισσότερο από 2,5% τον επόμενο χρόνο και κατά λίγο λιγότερο από 2,1% το 2025. Οι προβλέψεις αυτές είναι λίγο κάτω από εκείνες της ΕΚΤ, που τον Δεκέμβριο προέβλεψε πως η αύξηση των τιμών στη ζώνη του ευρώ θα κυμανθεί στο επίπεδο του 2,7% τον επόμενο χρόνο και στο επίπεδο του 2,1% το 2025.
H αύξηση των μισθών αναμένεται να κυμανθεί λίγο κάτω από το επίπεδο του 4% στην Ευρωζώνη τον επόμενο χρόνο σύμφωνα με την έρευνα των F.T. Ποσοστό δηλαδή μικρότερο από το 4,6% που προέβλεψε η ΕΚΤ, που σημαίνει ωστόσο ότι το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών θα αυξηθεί για πρώτη φορά τα τελευταία τρία χρόνια. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι είναι πιο απαισιόδοξοι από την ΕΚΤ για τις προοπτικές της αγοράς εργασίας τον επόμενο χρόνο. Κατά μέσο όρο, προβλέπουν πως η ανεργία θα μπορούσε να αυξηθεί από το ιστορικό χαμηλό του 6,5% τον Οκτώβριο σε 6,9% στα τέλη του επόμενου χρόνου. «Πέρα από πολιτικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους, η μεγαλύτερη ενδογενής απειλή στην οικονομία της Ευρωζώνης θα μπορούσε να είναι μια πτώση στην αγορά εργασίας» σημειώνει ο Sylvain Broyer, οικονομολόγος της S&P Global Ratings. «Σε μια τέτοια περίπτωση, η αύξηση στο πραγματικό εισόδημα το οποίο προβλέπουν τα θετικά σενάρια θα μπορούσε να εξαφανιστεί» προσθέτει.
Οι τιμές των κατοικιών θα υποχωρήσουν κατά περεταίρω 1,6% τον επόμενο χρόνο, όπως προβλέπουν κατά μέσο όρο οι οικονομολόγοι. Σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες εξέφρασαν επίσης ανησυχίες για το ενδεχόμενο να ελλοχεύει πιθανή κρίση και στην αγορά εμπορικών ακινήτων, μολονότι το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων δεν περιέλαβε κάτι τέτοιο στους κινδύνους.
Επιμέλεια: Μιχάλης Τρίκκας
