Την Τετάρτη παρουσιάζει η Κομισιόν τη «Λευκή βίβλο» για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας η οποία προβλέπει κοινές αγορές όπλων, προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και τομείς στους οποίους πρέπει να καλυφθούν συλλογικά τα κενά, αναφέρει το Euronews.
Η «Λευκή Βίβλος» της Κομισιόν για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας επικεντρώνεται στην ενίσχυση των κοινών αγορών όπλων, στην προώθηση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και στη συλλογική κάλυψη των στρατηγικών κενών που υπάρχουν σε διάφορους τομείς. Πρόκειται για ένα έγγραφο 20 σελίδων που εξελίσσει τις προτάσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τον εκσυγχρονισμό της ευρωπαϊκής άμυνας, οι οποίες εγκρίθηκαν από τους Ευρωπαίους ηγέτες την προηγούμενη εβδομάδα.
Η «Λευκή Βίβλος» συντάχθηκε από τον επίτροπο Άμνυνας Άντριους Κουμπίλιους και την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας, και θα παρουσιαστεί επίσημα από την Κομισιόν την Τετάρτη (19/3). Στη συνέχεια, το έγγραφο θα συζητηθεί κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα (20-21/3).
Το έγγραφο θέτει πέντε στρατηγικές προτεραιότητες, όπως αναφέρουν διεθνή μέσα ενημέρωσης: εξασφάλιση κρίσιμων βιομηχανικών πόρων και μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες, ενίσχυση των αμυντικών δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας, ενδυνάμωση των βιομηχανικών ικανοτήτων σε όλη την ΕΕ, μείωση της γραφειοκρατίας και άρση των περιορισμών στις πωλήσεις αμυντικών προϊόντων.
Η «Λευκή Βίβλος» τονίζει ότι η αναδόμηση της ευρωπαϊκής άμυνας απαιτεί σημαντικές και μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Σημαντικά στοιχεία της νέας πολιτικής περιλαμβάνουν την ενίσχυση της παραγωγής όπλων εντός της ΕΕ και από τρίτες χώρες με παρόμοια νοοτροπία, την προώθηση κοινών αγορών όπλων και τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης αμυντικών έργων. Επίσης, υπογραμμίζεται η ανάγκη εντοπισμού και κάλυψης των τομέων στους οποίους υπάρχουν κενά στις ευρωπαϊκές αμυντικές δυνατότητες.
Υπαρξιακή απειλή για την ΕΕ
Οι ενέργειες της Ρωσίας είναι το βασικό κίνητρο για τη νέα πολιτική σε ό,τι αφορά στην ευρωπαϊκή άμυνα.
«Η Ρωσία αποτελεί υπαρξιακή απειλή για την ΕΕ και δεδομένου το ιστορικό εισβολής σε γειτονικές χώρες και τις τρέχουσες επεκτατικές πολιτικές της, η ανάγκη αποτροπής για τη ρωσική επιθετικότητα θα παραμείνει ακόμα και έπειτα από μία δίκαιη και με διάρκεια ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία», υπογραμμίζεται στο προσχέδιο της «Λευκής βίβλου».
Η άμεση προτεραιότητα είναι να διασφαλιστεί ότι η Ουκρανία θα μπορεί να συνεχίσει να αποκρούει τις ρωσικές επιθέσεις, τονίζεται.
«Χωρίς σημαντικά περισσότερους στρατιωτικούς πόρους, ιδιαίτερα τώρα που οι ΗΠΑ έχουν αναστείλει την υποστήριξή τους, η Ουκρανία δεν θα είναι σε θέση να διαπραγματευτεί μία δίκαιη και με διάρκεια ειρήνη από θέση ισχύος», επισημαίνεται.
Στις 20 σελίδες γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής απέναντι στην Ουκρανία, την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ. «Η Ευρώπη δεν μπορεί να θεωρεί δεδομένη την εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ και πρέπει να εντείνει σημαντικά τη συνεισφορά της για τη συντήρηση του ΝΑΤΟ», τονίζεται στην «Λευκή βίβλο».
Όπως, υπογραμμίζει το Reuters, το ΝΑΤΟ «παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος της συλλογικής άμυνας στην Ευρώπη». Σημειώνει ότι η Ευρώπη εξαρτάται από τις αμερικανικές στρατιωτικές δυνατότητες, κάτι που δημιουργεί κίνδυνο τώρα που οι ΗΠΑ «επανεξετάζουν την προσέγγισή τους και μπορεί να αποφασίσουν να περιορίσουν τη χρήση ή ακόμα και να σταματήσουν τη χρήση αυτών των δυνάμεων».
Οι επτά τομείς προτεραιότητας
Η «Λευκή Βίβλος» για την ευρωπαϊκή άμυνα εντοπίζει επτά τομείς στους οποίους πρέπει να εστιάσουν οι επενδύσεις στο μέλλον. Αυτοί περιλαμβάνουν την αεροπορική και πυραυλική άμυνα, τα συστήματα πυροβολικού, τα πυρομαχικά και τους πυραύλους, τα drones και τα συστήματα αντιμετώπισης drones, τη στρατιωτική κινητικότητα, την τεχνητή νοημοσύνη, την κβαντική τεχνολογία, τον κυβερνοχώρο και τον ηλεκτρονικό πόλεμο, καθώς και την προστασία κρίσιμων υποδομών.
Η κάλυψη αυτών των κενών μπορεί να γίνει με συλλογικό τρόπο, υπογραμμίζεται. «Θα απαιτηθούν πανευρωπαϊκά εμβληματικά πρότζεκτ, καθώς η κλίμακα, το κόστος και η πολυπλοκότητα των περισσότερων πρότζεκτ σε αυτούς τος τομείς υπερβαίνουν τις δυνατότητες των χωρών», σημειώνεται.
Η Ένωση «θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο της ευρωπαϊκής προτίμησης στις δημόσιες προμήθειες για στρατηγικούς τομείς και τεχνολογίες που συνδέονται με την άμυνα», αναφέρει η «Λευκή βίβλος».
Ακόμα, υπογραμμίζει την ανάγκη για συλλογικές προμήθειες, ως μέσο αντιμετώπισης της κατακερματισμένης αμυντικής αγοράς της Ένωσης και για να έχουν οι χώρες την οικονομική δύναμη να συνάψουν συμφέρουσες συμφωνίες. Η Κομισιόν «θα μπορούσε επίσης να ενεργεί ως κεντρικός φορέας αγορών, για λογαριασμό τους», σημειώνει, αλλά διαβεβαιώνει ότι οι χώρες- μέλη θα είναι υπεύθυνες για τις δικές τους ένοπλες δυνάμεις.
Τα αρχικά βήματα που αναφέρει το έγγραφο είναι μεταξύ άλλων οι χώρες: 1) να εγκρίνουν την προτεινόμενη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων της Ένωσης, για να διευκολυνθεί η αύξηση των αμυντικών δαπανών, 2) να συμφωνήσουν να συνεργαστούν στο 35% των αμυντικών δαπανών, 3) να εγκρίνουν το ευρωπαϊκό πρόγραμμα αμυντικής βιομηχανίας ύψους 1,5 δισ. ευρώ, 4) να συμφωνήσουν σε κρίσιμους τομείς δυνατοτήτων με το ΝΑΤΟ.
Τέλος, η «Λευκή βίβλος» περιλαμβάνει και μέτρα για τη στήριξη στην Ουκρανία. Αυτά μεταξύ άλλων αφορούν 1,5 εκατ. βλήματα πυροβολικού, συστήματα αεράμυνας, συνέχιση της εκπαίδευσης στρατιωτών και παραγγελίες στην ουκρανική αμυντική βιομηχανίας.
