Το προσωνύμιο «Il Cavaliere» δηλαδή «ιππότης» δεν ήταν κάποια έμπνευση των δημοσιογράφων. Το 1977, ο τότε Πρόεδρος της Ιταλίας Τζιοβάνι Λεόνε του απένειμε το παράσημο του Ιππότη της Εργασίας (Cavaliere di Lavoro) για τα επιτεύγματά του ως εργολάβου. Ο Μπερλουσκόνι είχε πιάσει το νόημα της εποχής. Η περίοδος της ανοικοδόμησης της Ευρώπης, ήδη από τη δεκαετία του ’60, ευνοούσε όσους είχαν «άκρες» να δανειστούν για να επεκταθούν στον τομέα των οικοδομών. Μία από αυτές τις «άκρες» ήταν ο πατέρας του, o Λουίτζι, διευθύνων σύμβουλος τράπεζας (Bank Rasini), που διατηρούσε δεσμούς με τη μαφία και χρηματοδότησε την είσοδό του στον στεγαστικό κλάδο.
Οι εργολαβίες
Το πρώτο «έργο ζωής» του Σίλβιο ήταν ο οικισμός Milano Due, στα προάστια της πόλης που γεννήθηκε, ο οποίος, εκτός από κατοικίες, περιλάμβανε πάρκα, καταστήματα, νοσοκομεία, εκκλησίες. Έτσι κατοχυρώθηκε ως μεγαλοεργολάβος και εγκατέλειψε το αρχικό του όνειρο να γίνει κάτι σαν Ιταλός Φρανκ Σινάτρα τραγουδώντας ως φοιτητής σε κρουαζιερόπλοια. Αυτήκοοι μάρτυρες παραδέχονται πάντως ότι δεν είχε κακή φωνή και σίγουρα διέθετε από τότε το χάρισμα να γοητεύει και να αποπλανά. Το 1972 είχε κάνει και τα πρώτα του βήματα στον χώρο των ΜΜΕ, ιδρύοντας ένα μικρό κανάλι τοπικής εμβέλειας ακριβώς για τον οικισμό Milano Due. Ακολούθησε μετά ο «κολοσσός» Mediaset, με δεκάδες ΜΜΕ κάθε είδους εντός και εκτός Ιταλίας.
Η απόφασή του να ενταχθεί το 1978 στη μασονική στοά Ρ2 (Propaganda Due), εκεί που συναντιόντουσαν «στα σκοτεινά» ισχυροί της πολιτικής και της οικονομίας, και φυσικά και της μαφίας, εννοείται ότι εκτόξευσε περαιτέρω την καριέρα του, αλλά και τις μετοχές της Holding Fininvest, της κοινοπραξίας που είχε ιδρύσει τρία χρόνια νωρίτερα.
Οι σκοτεινές συναλλαγές και συνδιαλαγές ήταν πάντα κάτι που λάτρευε, όπως και οι σκοτεινοί τύποι, πιστοί σύντροφοι στο πλευρό του, όπως ο Σικελός γερουσιαστής Μαρτσέλο ντελ’ Ούτρι, γνωστός για τις σχέσεις του με την Cosa Nostra, που τελικά οδήγησαν στην καταδίκη του σε επταετή κάθειρξη το 2014.
Το 1986, καταλαβαίνοντας τη δύναμη του ποδοσφαίρου, άπλωσε τα χέρια του για να αγοράσει τη Μίλαν, μετατρέποντάς τη σε μία από τις ισχυρότερες ομάδες στην Ευρώπη και ενισχύοντας τη δική του δημοφιλία στη βιομηχανική πρωτεύουσα του Βορρά.
Το άλμα στην πολιτική
Προσεκτικά επιλεγμένη ήταν και η στιγμή που αποφάσισε να μπει στην πολιτική. Με ένα ποδοσφαιρικό σύνθημα ως τίτλο του κόμματος, η Forza Italia εμφανίστηκε στο προσκήνιο το 1994, σε μια εποχή που το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα κατέρρεε ως συνέπεια και των αποκαλύψεων για το εύρος και βάθος της διαφθοράς του, που εν μέρει αποκάλυψε η επιχείρηση «Καθαρά Χέρια». Ο Μπερλουσκόνι, με μια σκηνοθετικά μελετημένη τηλεοπτική παρέμβαση, εμφάνισε τον εαυτό του ως τη «φωνή» της σιωπηρής μειοψηφίας που ήθελε να ξεβρομίσει η χώρα και αξιοποίησε πάλι το επικοινωνιακό του χάρισμα για να πουλήσει δύο βασικές ιδέες.
Πρώτον, η χώρα έπρεπε να σωθεί από τους, μεταλλαγμένους έστω, κομμουνιστές, όπως τα είχε καταφέρει και μεταπολεμικά με κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο. Δεύτερον, η πολιτική θα έπρεπε πλέον να ακολουθήσει τα χνάρια της επιχειρηματικότητας. Η Forza Italia θα λειτουργούσε όπως μια πολυεθνική εταιρεία για να εξασφαλιστούν η αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητά της. Ο ίδιος μεγιστάνας του πλούτου ήδη, χάρη στις πολυπλόκαμες δραστηριότητές του στο σκοτάδι, υποσχόταν τώρα να λειτουργεί στο φως, ανέγγιχτος από πειρασμούς διαφθοράς, αφού τάχα δεν χρειαζόταν το κρατικό χρήμα.
Αυτές οι δύο «αρχές» του μπερλουσκονισμού θα άλλαζαν ριζικά τον χαρακτήρα και τον προσανατολισμό της ευρωπαϊκής Δεξιάς, αλλά και της Ευρώπης συνολικότερα, σε μια περίοδο που η Σοσιαλδημοκρατία σε άλλες «χώρες-κλειδιά» αναζητούσε «τρίτους δρόμους» για να αφαιρέσει κάθε ίχνος ταξικής προσέγγισης από το πρόγραμμά της. Η ιταλική κοινωνία αδιαφόρησε επιδεικτικά για το γεγονός ότι μεγάλο κομμάτι της περιουσίας του είχε προκύψει ακριβώς λόγω της εξωθεσμικής και παράνομης εύνοιας του πρώην σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Μπετίνο Κράξι το διάστημα 1983-1987. Ο Κράξι καταδικάστηκε τη χρονιά γέννησης της Forza Italia σε 28 χρόνια φυλακής και το έσκασε στην Τυνησία. Ο Σίλβιο βγήκε καθαρός σαν λευκή περιστέρα.
Η κληρονομιά
Ο Μπερλουσκόνι κατάφερε να γίνει πρωθυπουργός τέσσερις φορές. Κυρίως κατάφερνε να συνενώνει τις δυνάμεις από την Κεντροδεξιά μέχρι το δεξί της άκρο σε στιγμές που η χώρα έφτανε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και να επικρατεί έτσι στις μονομαχίες με την Αριστερά. Η πρώτη του συμμαχία ήταν με τον νεοφασίστα Τζιανφράκο Φίνι από θέση ισχύος, η τελευταία με την Τζόρτζια Μελόνι από θέση ανάγκης. Άφησε πάντως πίσω του μια Ιταλία παραδομένη στη Δεξιά - αυτό μάλλον θα τον καθησύχαζε.
Πολλοί ακολουθούν τις πρακτικές του και πολλοί θα επιδιώξουν να αναδειχθούν ως οι μόνιμοι κληρονόμοι του, όπως αποδεικνύει η υστερία που κατέλαβε τις πολιτικές δυνάμεις προκειμένου να τιμήσουν επάξια με εβδομαδιαίο πένθος τον βίο και την πολιτεία του. Προσωπικότητα σαν το ίδιο δύσκολα θα ξαναεμφανιστεί. Αλλά οι ιδέες του ζουν. Και τα δύο αυτά δεδομένα μάλλον θα τον έκαναν να χαμογελάσει πονηρά για τελευταία φορά πριν κλείσει τα μάτια για να ταξιδέψει προς έναν προορισμό που πάντα τον γοήτευε: Το απόλυτο σκότος.
