Μετά τις διαφωνίες στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στο Λουξεμβούργο, η υιοθέτηση μέτρων για να μειωθούν οι τιμές της ενέργειας μετατέθηκε σε έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας που θα πραγματοποιηθεί στις 24 Νοεμβρίου.
Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ διαφώνησαν στο να τεθεί πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και σύμφωνα με την Επίτροπο Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον στο σημερινό συμβούλιο έγινε συζήτηση με τους υπουργούς να περιμένουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει σύντομα λεπτομερείς προτάσεις. Παράλληλα τόνισε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού στην ΕΕ και να αποτραπεί η αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου.
Η Επίτροπος Ενέργειας ανέφερε επίσης ότι υπάρχει ισχυρή η στήριξη για κοινές αγορές φυσικού αερίου, κάτι που θα μπορούσε να ξεκινήσει μετά τη θερινή περίοδο όπως σημείωσε. Παράλληλα είπε ότι «υπάρχει ευρεία συναίνεση» ότι ένας συμπληρωματικός δείκτης για το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο ως τα τέλη Μαρτίου, είναι ένα «πολύ χρήσιμο βήμα».
Να εξειδικεύσει τα μέτρα που συμφώνησαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσε την Κομισιόν ο προεδρεύων του Συμβουλίου και υπουργός Βιομηχανίας και Ενέργειας της Τσεχίας, Γιοζεφ Σικέλα. Μεταξύ άλλων δήλωσε ότι «οι υπουργοί συμφώνησαν ότι πρέπει να εστιάσουμε στις κοινές προμήθειες φυσικού αερίου - είναι κάτι το οποίο συζητούμε εδώ και αρκετούς μήνες και πρέπει να αρχίσουμε να αγοράζουμε φυσικό αέριο από αξιόπιστους προμηθευτές», αμέσως μετά την περίοδο του καλοκαιριού.
Ο ίδιος αναφέρθηκε στις διαφωνίες ανάμεσα στους υπουργούς της ΕΕ για το πλαφόν στο φυσικό αέριο για να περιοριστεί η αστάθεια στις τιμές της ενέργειας.
Σύμφωνα με τον ίδιο οι υπουργοί καλωσόρισαν τα μέτρα αλληλεγγύης, τα οποία θα διασφαλίζουν ότι τα κράτη-μέλη θα μπορούν να λαμβάνουν φυσικό αέριο, ακόμα και χωρίς τη σύναψη διμερών συμφωνιών μεταξύ τους.
Δεδομένων ωστόσο των διαφωνιών θα υπάρξει νέα έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών στις 24 Νοεμβρίου ώστε να συζητηθεί εκ νέου το θέμα.
Η Κομισιόν απορρίπτει το «ιβηρικό μοντέλο»
Η επέκταση του λεγόμενου Ιβηρικού μοντέλου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για να πέσουν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας θα είχε πολύ άνισα αποτελέσματα, σύμφωνα με non paper της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Στο non paper γίνεται αναφορά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 20ής Οκτωβρίου το οποίο καλούσε την Επιτροπή να υποβάλει επειγόντως συγκεκριμένες αποφάσεις για μια σειρά βημάτων που σχετίζονται με την αγορά ενέργειας. Αυτό περιλαμβάνει ένα προσωρινό πλαίσιο της ΕΕ για το πλαφόν στο φυσικό αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης μιας ανάλυσης κόστους-οφέλους.
Στην ανάλυση κόστους-οφέλους για μια πιθανή πανευρωπαϊκή εισαγωγή του μηχανισμού επιδοτήσεων που εφαρμόζονται στην Ισπανία και την Πορτογαλία, η Επιτροπή, μεταξύ άλλων επισημαίνει τα εξής:
«Μία από τις πιο σημαντικές επιλογές σχεδιασμού για έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό είναι το επίπεδο της επιδότησης. Αρκετά κράτη μέλη έχουν προτείνει ένα επίπεδο επιδότησης που είναι σημαντικά υψηλότερο από αυτό που εφαρμόζεται στην Ιβηρική Χερσόνησο και το οποίο θα περιόριζε την τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο ισοδύναμο μιας τιμής TTF 100-120 EUR/MWh».
Παράλληλα επισημαίνει ότι είναι πολύ σημαντικό «να οριστεί η επιδοτούμενη τιμή στόχος αρκετά υψηλά, έτσι ώστε η ενέργεια με αέριο να μην γίνεται πιο ελκυστική (δηλαδή φθηνότερη) από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άλλες τεχνολογίες». Ωστόσο, ακόμα και με το υψηλό ανώτατο όριο 100-120 EUR/MWh, «η ζήτηση φυσικού αερίου εκτιμάται ότι θα αυξηθεί μεταξύ 5-9 bcm, κυρίως λόγω των εξαγωγών εκτός ΕΕ». Σημειώνεται επίσης, ότι είναι δύσκολο να προβλεφθεί η ακριβής ποσότητα επιπλέον κατανάλωσης φυσικού αερίου που δημιουργείται από το μέτρο και «η συνολική αύξηση μπορεί να είναι υψηλότερη».
Η αποτελεσματικότητα του μέτρου τόσο όσον αφορά τη μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας όσο και την αποφυγή της πρόσθετης κατανάλωσης φυσικού αερίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον βαθμό στον οποίο μπορούν να αποφευχθούν οι αυξημένες ροές επιδοτούμενης ηλεκτρικής ενέργειας προς τρίτες χώρες, σύμφωνα με την Κομισιόν.
Τονίζεται επίσης ότι υπάρχει ο κίνδυνος να εκτιναχθούν στα ύψη οι εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, που επιδοτείται από τους ευρωπαίους, εκτός της ΕΕ (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία κτλ.) «Τέτοιες εξαγωγές θα μείωναν τα καθαρά οικονομικά οφέλη του μέτρου, καθώς οι επιδοτήσεις που καταβάλλονται στην ΕΕ θα μείωναν ουσιαστικά τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για καταναλωτές εκτός ΕΕ».
Το κόστος των επιδοτήσεων θα ποικίλλει πολύ, σύμφωνα με την Επιτροπή: «Τα κράτη μέλη που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με αέριο στο ηλεκτρικό τους σύστημα θα αντιμετωπίσουν το υψηλότερο κόστος για τις απαραίτητες επιδοτήσεις. Αυτό θα συνέβαινε για παράδειγμα στη Γερμανία, στις Κάτω Χώρες και στην Ιταλία. Τα κράτη μέλη που είναι καθαροί εισαγωγείς ηλεκτρικής ενέργειας με αέριο θα επωφεληθούν από την ηλεκτρική ενέργεια που επιδοτείται από άλλα κράτη μέλη. Ο μεγαλύτερος καθαρός δικαιούχος εκτιμάται ότι θα είναι η Γαλλία».
Εναλλακτικά, η Επιτροπή τονίζει ότι προετοιμάζει «μια πιο μακροπρόθεσμη και πιο διαρθρωτική μέθοδο για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας», η οποία «θα μπορεί να εφαρμοστεί γρήγορα». Η μέθοδος αυτή εστιάζει στην αμοιβή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και άλλων Τεχνολογιών με βάση το πραγματικό κόστος παραγωγής τους.
«Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άλλοι τύποι ηλεκτροπαραγωγών υποδομών (π.χ. πυρηνικά) θα αμείβονται βάσει συμβάσεων για τη διαφορά, ανεξάρτητα από την οριακή τιμή. Η τιμή αυτών των συμβάσεων θα καθορίζεται συνήθως με διαγωνισμό και θα είναι άμεση συνάρτηση του πραγματικού κόστους παραγωγής των σχετικών τεχνολογιών. Αυτή η στροφή σε μια αμοιβή που βασίζεται σε συμβάσεις για διαφορά μπορεί να εφαρμοστεί πολύ γρήγορα και εύκολα για νέα δυναμικότητα που εισέρχεται στην αγορά», τονίζει η Επιτροπή.
