Ολα κύλησαν με βάση τη σκηνοθεσία. Μαύρες γραβάτες, μαύρα καπέλα, θλιμμένα πρόσωπα, εντυπωσιακές στολές, βλοσυροί πεζοναύτες. Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχαιρέτισε τη μονάρχη του όπως θεωρούσε ότι της αξίζει. Μαζί και ο «υπόλοιπος πλανήτης», αν πιστέψουμε τα δακρύβρεχτα σούπερ της ελληνικής τηλεόρασης. Η βασίλισσα Ελισάβετ αναπαύεται πλέον δίπλα στον σύζυγό της Φίλιππο στο κάστρο του Γουίντσορ. Ο γιος της Κάρολος θα μπορέσει να ξεκουραστεί έπειτα από ένα δωδεκαήμερο υποχρεώσεων και να συνειδητοποιήσει ότι έγινε επιτέλους βασιλιάς, οι ξένοι ηγέτες να επιστρέψουν στα σπίτια τους και οι τουρίστες να κινηθούν με μεγαλύτερη άνεση στο παραδομένο επί ημέρες στις αστυνομικές δυνάμεις Λονδίνο.
Ωστόσο, παρά την εξεζητημένη μεγαλοπρέπεια, τις ατέρμονες τηλεσυνδέσεις και την αγχωμένη προσπάθεια επιβεβαίωσης της «εγκάρδιας σχέσης» του θρόνου με τον λαό, αυτόν που αψήφησε την ταλαιπωρία στις ουρές για να αποχαιρετήσει το σφραγισμένο φέρετρο, το σενάριο γεννά πολλές απορίες.
Το αντίο στην Ελισάβετ μοιάζει με ευκαιρία για ένα αντίο όχι μόνο σε μια εποχή, αλλά συνολικά στο χθες. Γιατί οι τελετουργίες, που κάποιοι αποκάλεσαν «μεσαιωνικές», αποκάλυψαν ακριβώς πόσο μακριά από τον σημερινό κόσμο είναι ένας θεσμός που στηρίζει την επιβίωσή του στην αυστηρή «παράδοση» και αυτοδικαιώνεται με ασπίδα τα οφέλη που αποφέρει ως τουριστική ατραξιόν.
Πίσω από τη θλίψη που μπορεί να νιώθει πράγματι ένα κομμάτι της βρετανικής κοινωνίας για τη «γιαγιά του έθνους» δεν μπορούν να κρυφτούν οι απορίες για τις υπερβολές, το τεράστιο κόστος αυτής της υπερπαραγωγής και την ασυμβατότητα ενός πρωτοκόλλου άλλων αιώνων με τις ανάγκες τού σήμερα. Μια χώρα που υποτίθεται ότι ποντάρει στη νεωτερικότητα και την καινοτομία, που καθοδηγεί παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις, προσπαθεί ταυτόχρονα να ανακτά τη χαμένη της αυτοπεποίθηση με επιδείξεις μεγαλείου, κληρονομημένου από ένα αιματοβαμμένο, βίαιο παρελθόν.
Είναι δεκάδες οι χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη που η εθνική τους επέτειος κάθε χρόνο δεν αποτελεί παρά έναν εορτασμό της απελευθέρωσης από τα δεσμά της βρετανικής αποικιοκρατίας. Κάποιοι θα πουν ότι αυτά είναι πια περασμένα-ξεχασμένα. Δυστυχώς γι’ αυτούς, τελετουργικά σαν το χθεσινό θα μας τα φέρνουν πάντα στο μυαλό. Δεν έχει λοιπόν καμιά βάση ο ισχυρισμός ότι όλος ο πλανήτης πενθεί. Και αν το κάνει, ίσως να πενθεί για άλλους λόγους, επειδή απλώς θυμάται.
Αλλά σε τελική ανάλυση, αν θέλει να είναι κανείς ειλικρινής, διαισθάνεται ότι δεν πενθεί καν ολόκληρο το νησί. Και αν τα γιουχαΐσματα σε κάποιες αθλητικές εκδηλώσεις και οι αντιμοναρχικές διαμαρτυρίες παρέμειναν σποραδικά φαινόμενα, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ελισάβετ είχε πράγματι καταφέρει ως φιγούρα να γίνει δημοφιλέστερη από τον θεσμό που εξέφραζε. Αλλά και στις ακαταπόνητες προσπάθειες των Αρχών ασφαλείας να μην αφήσουν τους «αντιφρονούντες» να λερώσουν την προαποφασισμένη εικόνα συλλογικού πένθους. Το ομολόγησαν άλλωστε κάποιοι «ειδήμονες»: προετοιμάζονταν χρόνια γι’ αυτή την ημέρα.
Η ταφή της βασίλισσας θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία για να μπορέσει επιτέλους το νησί να εισέλθει και ουσιαστικά στον 21ο αιώνα. Να κοιταχτεί στον καθρέφτη του, να αποτινάξει από πάνω του αναχρονισμούς που λειτουργούν ως βαρίδι για το πολιτικό σύστημα, αλλά και για την κοινωνία και τους θεσμούς της. Να σκύψει πάνω από τα εκατομμύρια των πεινασμένων παιδιών και των παγωμένων ανέργων, των σύγχρονων δούλων των συμβολαίων «μηδενικών ωρών» εργασίας, των εξαντλημένων εργατών του συστήματος Υγείας.
Γιατί η ψηφιακή επανάσταση και «ο χρυσούς αιώνας της ταχύτητας και της τεχνολογίας» δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στον τρόπο που αλλάζουν χέρια δισεκατομμύρια λίρες και δολάρια στο Σίτι του Λονδίνου και εξαφανίζονται θέσεις εργασίας προς όφελος κάποιων «προνοητικών επενδυτών». Κανένα σημάδι δεν υπάρχει ότι ένας τέτοιου είδους «αποχαιρετισμός» είναι προ των πυλών.
Και κάτι τελευταίο. Το πιο τρομακτικό ήταν τελικά να βλέπει κανείς πόσο «ταιριαστές» μέσα σε αυτό το αποστειρωμένο, «αρχαϊκό» τοπίο ήταν κάποιες φιγούρες πολιτικών, όπως ο γηραιός κύριος Μπάιντεν, ο δικτάτορας Μπολσονάρου, ο «πρίγκιπας» Μακρόν και πολλοί ακόμα. Κάποιοι ανάμεσά τους ίσως και να ζήλευαν το προνόμιο των βασιλιάδων να μακροημερεύουν υπεράνω κριτικής.
