«Η είσοδος της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ αποτελεί τεράστιο λάθος, αλλά στη χώρα μας επέστρεψαν οι εθνικισμοί και τα φαντάσματα του παρελθόντος βλέποντας αυτά που συμβαίνουν με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η τεράστια πλειοψηφία του κόσμου φοβάται τη Ρωσία. Ξέρω ότι αποτελώ μειοψηφία στην κοινωνία, αλλά πιστεύω ότι το ΝΑΤΟ είναι πιο επικίνδυνο από τη Ρωσία. Σε λίγες ημέρες έχουμε το συνέδριο της Συμμαχίας της Αριστεράς και θα πρέπει να συζητήσουμε για να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε την κατάσταση από τη στιγμή που 10 βουλευτές μας ψήφισαν υπέρ και 6 κατά της εισόδου στο ΝΑΤΟ.
Η μεγάλη πρόκληση δεν είναι οι εξοπλισμοί, αλλά να σταματήσει ο πόλεμος και να έχουμε διαπραγματεύσεις για μια πραγματική ειρήνη», τόνισε εκφράζοντας τις προσωπικές της απόψεις στην ΑΥΓΗ η Ράισα Μουσάκα, η 40χρονη δημοσιογράφος free lance και μητέρα δύο μικρών παιδιών, που εργάζεται στο συνδικάτο του δημόσιου τομέα και της Υγείας JHL (Julkisten ja Hyvinvointialojen Liitto) και είναι στέλεχος της Συμμαχίας της Αριστεράς συμμετέχοντας εδώ και πολλά χρόνια στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του κόμματος και στο Ευρωπαϊκό Κόμμα της Αριστεράς.
Τι συμβαίνει σήμερα στη Φινλανδία;
Όταν έγινε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ήμουν στην Αργεντινή και επέστρεψα τον Απρίλιο. Είδα μια άλλη Φινλανδία. Ήδη ένα μεγάλο κομμάτι συντρόφων της Αριστεράς να είναι υπέρ της εισόδου της χώρας στο ΝΑΤΟ. Μου έκανε τεράστια εντύπωση αυτή η δραματική αλλαγή στη Φινλανδία, όπου πολύ κόσμος της Αριστεράς είναι υπέρ του ΝΑΤΟ, κάτι το οποίο κανείς δεν θα μπορούσε να πιστέψει ότι θα συμβεί. Στη Φινλανδία είχαμε και ένα ειρηνιστικό κίνημα, που ήταν κατά της εισόδου στο ΝΑΤΟ. Ήμουν και είμαι κατά της ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Η Συμμαχία της Αριστεράς θα πραγματοποιήσει την επόμενη εβδομάδα το συνέδριό της, από τις 9 έως τις 12 Ιουνίου, και εκεί θα έχουμε μια αρκετά μεγάλη συζήτηση. Στη Βουλή στις 18 Μαΐου 188 βουλευτές ψήφισαν υπέρ και μόνο 8 κατά της ένταξης στο ΝΑΤΟ, ενώ από τη Συμμαχία της Αριστεράς 10 βουλευτές μας ψήφισαν υπέρ και 6 κατά της ένταξης. Υπήρξαν και 3 αποχές.
Ο κόσμος φοβάται επικείμενη εισβολή της Ρωσίας στη Φινλανδία;
Όλα τα μέσα ενημέρωσης ρίχνουν καθημερινά βενζίνη στη φωτιά καλλιεργώντας τον φόβο ότι η Φινλανδία θα είναι το δεύτερο θύμα της επεκτατικής πολιτικής του Πούτιν. Θεωρώ ότι η Ρωσία δεν δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για τη Φινλανδία, αλλά τα μέσα ενημέρωσης επιμένουν ότι βρισκόμαστε σε κίνδυνο. Κατάγομαι από μια περιοχή που βρίσκεται λιγότερα από εκατό χιλιόμετρα από τα ρωσικά σύνορα. Σήμερα ο κόσμος βιώνει εντελώς διαφορετικά το γεγονός ότι βρίσκεται κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία. Επανέρχεται επίσης και η εθνικιστική λογική με επίκεντρο τους δύο πολέμους που είχαμε με την ΕΣΣΔ την περίοδο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Η γιαγιά μου, για παράδειγμα, ήταν πρόσφυγας από τις περιοχές που έχασε η Φινλανδία από την ΕΣΣΔ. Σήμερα όλες αυτές οι μνήμες αναβιώνουν στη συνείδηση του κόσμου και καλλιεργούν ένα κλίμα υπέρ της ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Για τη Φινλανδία ήταν δύσκολο να καλλιεργήσει καλές σχέσεις με τη Ρωσία και το ίδιο συνέβη με τους Φιλανδούς απέναντι στους Ρώσους, γιατί κατά περιόδους τούς αντιμετωπίζαμε ως απειλή. Μέσα σε ελάχιστον χρόνο καταστράφηκε ό,τι θετικό είχε οικοδομηθεί στις μεταξύ μας σχέσεις.
Έχετε σχεδόν χίλια χιλιόμετρα συνόρων με τη Ρωσία. Η ένταξή σας στο ΝΑΤΟ θα οδηγήσει στη στρατιωτικοποίηση των συνόρων σας;
Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Αυτό θα μας μετατρέψει σε μια χώρα της πρώτης γραμμής της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία. Δεν είναι κάτι καλό. Επίσης οι εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μας με τη Ρωσία επηρεάζονται αρνητικά από τις κυρώσεις και τον πόλεμο. Με την πανδημία, πολλές επιχειρήσεις κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία έκλεισαν γιατί δεν μπορούσαν να έρθουν οι Ρώσοι τουρίστες. Τώρα αυτό το σκηνικό επαναλαμβάνεται με τον πόλεμο και τις κυρώσεις με δραματικό τρόπο πλέον. Η ενεργειακή εξάρτηση της Φινλανδίας κυρίως σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο μας επηρεάζει αρκετά.
Η Ρωσία λέει ότι θα κατασκευάσει δώδεκα βάσεις στα σύνορά της με τη Φινλανδία και τη Σουηδία, εκεί που υπήρχαν στην πράξη αποστρατιωτικοποιημένες περιοχές…
Είναι φυσικό η Ρωσία να αισθάνεται μια πρόκληση από την είσοδο της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Είναι ξεκάθαρο ότι προκαλούμε τη Ρωσία. Μπορεί να είμαι με μια μειοψηφία, αλλά φοβάμαι περισσότερο την είσοδο στο ΝΑΤΟ από τη Ρωσία, παρ' όλο που είναι μια γιγαντιαία χώρα που βρίσκεται δίπλα μας. Τίθεται και το θέμα της Αρκτικής, όπου πιθανώς θα δούμε έναν αγώνα δρόμου στρατιωτικοποίησής της, περά από τις κλιματικές επιπτώσεις. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ενίσχυσε την αίσθηση της αποδέσμευσής μας από τους υδρογονάνθρακες, αλλά δυστυχώς αυτό συνοδεύεται από χειρότερες επιλογές, όπως αυτές που αφορούν την Αρκτική.
Η Φινλανδία θα πρέπει να αυξήσει επίσης τις στρατιωτικές δαπάνες της…
Η πορεία αύξησης των στρατιωτικών δαπανών ξεκίνησε λίγους μήνες πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, γιατί, κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης της Μαρίν, η Φινλανδία έκανε τη μεγαλύτερη αγορά πολεμικών αεροσκαφών στην ιστορία της. Αγοράσαμε αμερικανικά αεροπλάνα για να είναι συμβατά με τους στρατούς του ΝΑΤΟ. Για πολλούς, τότε, αυτή η αγορά αποτέλεσε το πρώτο βήμα της εισόδου μας στο ΝΑΤΟ. Ποιος να μας το έλεγε, σε όλους εμάς της Συμμαχίας της Αριστεράς, όταν μπαίναμε στην κυβέρνηση της Μαρίν, που φαινόταν μια αριστερή σοσιαλδημοκράτισσα, ότι θα φτάναμε σε αυτό το σημείο; Ξέρουμε πολύ καλά ότι όταν είσαι μέλος του ΝΑΤΟ έχεις δεμένα τα χέριά σου και θα πρέπει να αγοράζεις αμερικανικά όπλα.
Πώς είδατε το βέτο της Τουρκίας;
Είναι πολύ ανησυχητικό το γεγονός ότι η Τουρκία προσπαθεί να μας επιβάλει να χαρακτηρίσουμε τρομοκράτες ανθρώπους που ζουν ειρηνικά μέσα στις κοινωνίες μας και ειδικά τους Κούρδους που ζουν στη Σουηδία. Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο τμήμα της κοινής γνώμης δεν το θεωρεί σημαντικό στοιχείο, ενώ ακόμη και μέσα στο κόμμα μας υπάρχουν άτομα που λένε ότι ίσως αυτό να είναι το μικρότερο κακό. Ποιος όμως μπορεί να πει σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα ότι υπάρχει το μικρότερο κακό; Ή υπάρχουν τα ανθρώπινα δικαιώματα ή δεν υπάρχουν. Δεν είναι προς διαπραγμάτευση.
Πώς είδατε τον ρόλο της Ευρώπης;
Θα ήθελα να δω τον ΟΗΕ να ενεργεί με διαφορετικό ρόλο και βάρος. Το μόνο που ενδιαφέρει την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να επιβάλει όσο το δυνατόν περισσότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, που στο τέλος επηρεάζουν περισσότερο αρνητικά εμάς παρά τη Μόσχα. Οι κυρώσεις κατά του ρωσικού εμπορίου επηρεάζουν περισσότερο αρνητικά τους Φινλανδούς και την οικονομία μας και μας δίνουν την εντύπωση ότι πυροβολούμε το πόδι μας. Είναι πολύ δύσκολο να φανταστούμε τι θα συμβεί ή πώς θα βγούμε από αυτή την κατάσταση.
Υπήρξαν διαμαρτυρίες κατά του πολέμου ή κατά της εισόδου στο ΝΑΤΟ;
Είχαμε πολύ μικρές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και αυτό προκάλεσε εντύπωση. Πραγματοποιήθηκε μια συγκέντρωση έξω από τη Βουλή, αλλά δεν είχε τη μαζικότητα που θα περίμενε κανείς. Δεν είχαμε κάτι ανάλογο με τις διαδηλώσεις που έγιναν εναντίον του πολέμου στο Ιράκ, όταν το κίνημα ειρήνης ήταν πολύ πιο ισχυρό.
Η κοινή γνώμη είναι ισχυρή υπέρ της ένταξης στο ΝΑΤΟ και ολόκληρος ο πληθυσμός ζει ένα δυνατό σοκ από την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σταδιακά όμως μου φαίνεται ότι αρχίζουν να ξυπνούν και να αντιδρούν, μετά τις απαιτήσεις της Τουρκίας, που ευαισθητοποίησαν ένα τμήμα της κοινής γνώμης. Η Τουρκία έδωσε μια διαφορετική υπόσταση στο θέμα, γιατί πολύ κόσμος άρχισε να πιστεύει ότι με την είσοδό μας στο ΝΑΤΟ θα συμμαχήσουμε με χώρες που δεν είναι και τόσο καλές. Σταδιακά αρχίζει η αφύπνιση του κινήματος ειρήνης, αλλά μέχρι στιγμής προκαλεί εντύπωση ότι δεν κινείται ουσιαστικά κανείς.
Πώς αντιμετωπίζετε το κύμα προσφύγων από την Ουκρανία;
Ο κόσμος αντέδρασε πολύ καλά. Πολλοί σύντροφοι μας κινητοποιήθηκαν με τις ανθρωπιστικές οργανώσεις για την υποδοχή των προσφύγων με λεωφορεία και άλλα μέσα. Είναι πολύ καλό να βλέπουμε αυτή την κινητοποίηση αλληλεγγύης του κόσμου. Θα έπρεπε να είμαστε αλληλέγγυοι με όλους τους πρόσφυγες, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει μεγαλύτερη αλληλεγγύη με τους πρόσφυγες από την Ουκρανία γιατί ταυτιζόμαστε περισσότερο μαζί τους, αφού είχαμε και εμείς στο παρελθόν πρόσφυγες από τους πολέμους μας με την πρώην ΕΣΣΔ.
Η οικονομία σας επηρεάζεται αρνητικά από τον πόλεμο και την πανδημία;
Μετά την πανδημί, ο κόσμος περίμενε κάτι άλλο από έναν πόλεμο, στρατιωτικές δαπάνες και ανατιμήσεις. Πολλές μικρές επιχειρήσεις έκλεισαν και δεν πρόκειται να ανοίξουν ξανά. Αρκετοί έχασαν τις δουλειές τους. Αυτή τη στιγμή έχουμε περισσότερη ανάγκη την αύξηση των κοινωνικών παρά των στρατιωτικών δαπανών. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε προβλήματα ψυχικής υγείας από τα lockdown της πανδημίας και το κλείσιμο των σχολείων. Είναι τραγικό για τους εργαζόμενους στη δημόσια Υγεία να βλέπουν ότι, παρά τις υποσχέσεις ότι θα βελτιωθούν οι αποδοχές τους μετά την πανδημία, δεν γίνεται τίποτα και να συνδικάτα τους να αναγκάζονται να διοργανώνουν πολλές απεργίες, με άξονα το νοσηλευτικό προσωπικό. Οι εργαζόμενοι λένε ότι δεν μπορούν να περιμένουν άλλο πια. Στο συνέδριο του κόμματός μας θα συζητηθούν όλα αυτά τα θέματα.
Είχαμε κρούσματα ρωσοφοβίας;
Δυστυχώς, είδαμε αρκετές απαράδεκτες καταστάσεις ρωσοφοβίας, με καταστήματα να γράφουν ότι δεν δέχονται Ρώσους πελάτες, είδαμε το ρωσικό σχολείο του Ελσίνκι να έχει πολλά προβλήματα και να γίνεται στόχος διακρίσεων με συνθήματα στους τοίχους του, γονείς να καλούν τους εκπαιδευτικούς και να τους λένε ότι δεν θέλουν τα παιδιά τους να παίζουν με παιδιά από τη Ρωσία. Μου φαίνονται ιδιαίτερα αρνητικά περιστατικά, που δεν βοηθούν σε τίποτα την κοινωνία μας και τους ανθρώπους. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι στην Φινλανδία θα μπορούσαν να συμβούν αυτά τα πράγματα, αλλά ο πόλεμος φαίνεται ότι έβγαλε τα χειρότερα αισθήματα στους ανθρώπους.
Η Συμμαχία της Αριστεράς
Η Συμμαχία της Αριστεράς (Vasemmistoliitto στα φινλανδικά και Vänsterförbundet στα σουηδικά) δημιουργήθηκε το 1990 από την ένωση του Κομμουνιστικού Κόμματος Φινλανδία με τη Λαϊκή Δημοκρατική Λέγκα Φινλανδίας και τη Δημοκρατική Λέγκα Φιλανδών Γυναικών. Το κόμμα έχει 16 από τις 200 έδρες της Βουλής και έναν από τους 14 ευρωβουλευτές, που συμμετέχει στην ομάδα της GUE/NGL. Η Συμμαχία της Αριστεράς συμμετέχει και στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Το 1995 είχε φτάσει στο 11,08% και με 22 βουλευτές συμμετείχε στον Συνασπισμό Ουράνιο Τόξο σχηματίζοντας κυβέρνηση με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους. Μια κυβερνητική συμμαχία που συνεχίστηκε έως και το 2003, όταν το Κόμμα του Κέντρου σχημάτισε κυβέρνηση με τους Σοσιαλδημοκράτες και το Κόμμα Εθνικός Συνασπισμός, αποκλείοντας τη Συμμαχία της Αριστεράς από το κυβερνητικό σχήμα. Την περίοδο 2011 - 2014 η Συμμαχία της Αριστεράς συμμετείχε στην κυβέρνηση, από την οποία αποχώρησε για να μην ψηφίσει τον προϋπολογισμό της λιτότητας. Στις εκλογές του 2019 πήρε 8,2% ή 251.254 ψήφους και επέστρεψε στο κυβερνητικό σχήμα. Το κόμμα έχει 661 ανάμεσα στους 8.999 δημοτικούς συμβούλους της χώρας.
