Νωρίς το απόγευμα της περασμένης Κυριακής, με τις κάλπες ακόμα ανοιχτές σε ολόκληρη τη μητροπολιτική Γαλλία, η διαρροή του αποτελέσματος από τις υπερπόντιες γαλλικές κτήσεις στον Ειρηνικό Ωκεανό δημιούργησε έναν προσωρινό τρόμο. H Μαρτινίκα, η Γουαδελούπη και η Γουιάνα είχαν δώσει μια σοκαριστική πλειοψηφία στην ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν, η οποία ξεκινούσε από το 60% και έφτανε έως το 70%. Στις ίδιες περιοχές, πέντε χρόνια πριν, ο Εμανουέλ Μακρόν είχε συντρίψει την ακροδεξιά αντίπαλό του με ποσοστά 65%-78%. Η μεταστροφή των ψηφοφόρων έφτανε -στη Γουαδελούπη- ακόμα και τις 45 μονάδες. Βέβαια, όλη η Γαλλία γνωρίζει ότι οι υπερπόντιες κτήσεις ψηφίζουν πάντα με κάποια δικά τους κριτήρια, λίγο-πολύ ανεξάρτητα από αυτά της μητρόπολης. Αλλά και πάλι, ένα τρομακτικό «κι αν…» άρχισε να πλανιέται πάνω από τη χώρα.
Ο φόβος κράτησε για λίγη ώρα. Σύντομα, όταν οι κάλπες έκλεισαν στη γαλλική επαρχία, μαθεύτηκε ότι ο απερχόμενος Πρόεδρος και εκπρόσωπος του πάλαι ποτέ «ρεπουμπλικανικού μετώπου» στον δεύτερο γύρο των εκλογών εξασφάλιζε την επανεκλογή του με διαφορά ασφαλείας, μεγαλύτερη από εκείνη που του έδιναν οι δημοσκοπήσεις - ακόμα και οι τελευταίες, που ήταν και οι πιο θετικές. Έτσι, το τελικό 58,5% που συγκέντρωσε ο Μακρόν μπορούσε να παρουσιαστεί σαν ένας μικρός θρίαμβος. Δημοσκοπήσεις που τον έδειχναν να προηγείται βραχεία κεφαλή της υποψήφιας του Εθνικού Μετώπου και οδυνηρές προγνώσεις αναλυτών που πάντα προβλέπουν το χειρότερο, αποφεύγοντας έτσι τον κόπο να αναλύσουν το κακό, πετάγονταν στον κάλαθο των αχρήστων. Με διαφορά 17 μονάδων, ο Μακρόν μπορούσε να οργανώσει έναν κακόγουστο ρωμαϊκό θρίαμβο, με τον ίδιο να κατευθύνεται μαζί με τη σύζυγό του, υπό τους ήχους της «Συμφωνίας της Χαράς» του Μπετόβεν, στο επιβλητικό βήμα που είχε στηθεί για λογαριασμό του μπροστά από τον Πύργο του Άιφελ, όπου θα εκφωνούσε την επινίκια ομιλία του. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, λίγοι θυμήθηκαν ότι η Ακροδεξιά είχε ξεπεράσει το 40% για πρώτη φορά σε μια χώρα της ιστορικής Ευρώπης από το 1936, όταν ο φιλοφασιστικός συνασπισμός του Χιλ Ρόμπλες ηττήθηκε από το Λαϊκό Μέτωπο στην Ισπανία πέντε μήνες πριν το ξεκίνημα του εμφυλίου.
Πέντε χρόνια πριν...
Ο ίδιος ο Μακρόν, βέβαια, έμοιαζε να κατανοεί τη δυσκολία της θέσης του. Πέντε χρόνια πριν το αποτέλεσμα των εκλογών έμοιαζε να τον χρίζει σε έναν «δημοκρατικό μονάρχη», από αυτούς που οι Γάλλοι έχουν την τάση να ενθρονίζουν κατά καιρούς. Η Αριστερά -σε όλες τις εκφάνσεις της- είχε περιοριστεί σε ένα πρωτοφανές και καταστροφικό 27,5%, με τον ίδιο τον Μακρόν να της έχει αποσπάσει ένα σημαντικό τμήμα ψηφοφόρων. Η Ακροδεξιά προσέγγιζε το 22%, αφήνοντας την πολυδιασπασμένη Δεξιά εκτός δεύτερου γύρου. Και ο ίδιος, με ένα κρεσέντο μερικών εβδομάδων, καταλάμβανε την πρώτη θέση με 24%, χωρίς κόμμα και χωρίς έναν ευκρινή πολιτικό χώρο. Ο συνδυασμός τού επέτρεπε να είναι απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού. Οι ηττημένοι του πρώτου γύρου αναγκάστηκαν να τον προικίσουν με ένα 66% στον δεύτερο, η Γαλλία του επέτρεψε να φτιάξει από το μηδέν ένα δικό του κόμμα και να κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές που ακολούθησαν και μέσα σε λίγους μήνες ένα φιλόδοξο αν και ομιχλώδες σχέδιο αναμόρφωσης της Ευρώπης είχε παρουσιαστεί βασισμένο στην ανεξαρτητοποίηση από το ΝΑΤΟ και την επιστροφή της Γαλλίας σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Μετά τον αυθεντικό δεξιό Ντε Γκολ και την αριστερή του εκδοχή -τον Μιττεράν-, η Γαλλία έμοιαζε έτοιμη να υποδεχθεί και έναν κεντρώο ή ίσως μεταπολιτικό Ντε Γκολ χωρίς αντίπαλο στην πολιτική σκηνή.
Το 2022 δεν είναι 2017
Το 2022 δεν μοιάζει καθόλου με το 2017. Η διασπορά δυνάμεων της περασμένης πενταετίας αντικαταστάθηκε από ένα σκληρό τριχοτομημένο εκλογικό σώμα, στο οποίο η Αριστερά επανήλθε σε ένα σφιχτό 33% -εκ του οποίου τα δύο τρίτα ανήκουν στον Μελανσόν- και την Ακροδεξιά να συγκεντρώνει άλλο τόσο στον πρώτο γύρο, σμπαραλιάζοντας την υπόσχεση του Μακρόν ότι μετά την πρώτη θητεία του οι Γάλλοι δεν θα αναζητούν καταφύγιο στον φασισμό. Ενόψει των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου, η αυτοδυναμία του κόμματος του Μακρόν LREM μοιάζει με όνειρο θερινής νύχτας. Κι αν ο στόχος που έβαλε ο Μελανσόν να εκλεγεί ο ίδιος πρωθυπουργός μέσω μιας νίκης της Αριστεράς μοιάζει για την ώρα υπερβολικά φιλόδοξος, η συγκρότηση μιας κυβέρνησης μειοψηφίας ή συνεργασίας, είτε με την παραδοσιακή Δεξιά είτε με τους Πράσινους, θα αποτελέσει την ταφόπλακα των φιλοδοξιών τού Μακρόν να μεταφερθεί από τη βασιλεία της Γαλλίας στην κυβέρνηση της Ευρώπης.
Η επιστροφή της Αριστεράς;
Χωρίς λαϊκή αποδοχή, έχοντας κάψει τα «κανονάκια» της καταστολής και της επίκλησης των άκρων, σε ευθεία ρήξη με τις κοινωνικές οργανώσεις που στη Γαλλία είναι παραδοσιακά ισχυρές, ο Μακρόν ετοιμάζεται απλά για μια δεύτερη θητεία στην οποία θα κληθεί να περάσει κάτω από τα καυδιανά δίκρανα της κοινωνικής αναταραχής.
Μπορεί η Αριστερά να ολοκληρώσει την επιστροφή της μέσα σ’ αυτό το διάστημα; Η απάντηση είναι καταφατική. Θα χρειαστεί ο εκ των νικητών των προεδρικών Ζαν-Λικ Μελανσόν, που έπαιξε επιτυχημένα το παιχνίδι της αλαζονείας απέναντι στην υπόλοιπη Αριστερά μέχρι τώρα, να μεταμορφωθεί στον ηγέτη του συνόλου της. Και οι επερχόμενες βουλευτικές εκλογές, στις οποίες ο αποδεδειγμένα ευφυής πολιτικός θέτει ξανά έναν στόχο μεγαλύτερο από τα πόδια του, θα είναι η πρώτη δοκιμή γι’ αυτό.
