Τη στιγμή που η Ελλάδα θρηνεί τον χαμό του 19χρονου Άλκη Καμπανού από τους μαχαιροβγάλτες χούλιγκαν, η Ιταλία θρηνεί τον χαμό του 18χρονου Λορέντζο Παρέλι, που εξαιτίας της ασυδοσίας της εργοδοσίας έπεσε νεκρός στις 21 Ιανουαρίου σε ένα σιδηρουργείο όταν καταπλακώθηκε από ένα ατσάλινο δοκάρι την τελευταία ημέρα της δωρεάν πρακτικής άσκησής του, μιας πρακτικής που εισήγαγε η κυβέρνηση του Ματέο Ρέντσι, προσφέροντας δωρεάν εργατικό δυναμικό στις επιχειρήσεις, ενώ τα σχεδόν 18 δισ. από το ταμείο ανάκαμψης που θα δαπανηθούν για την ψηφιοποίηση και την Παιδεία μοιάζουν με ανέκδοτο μπροστά στις τεράστιες ανάγκες υλικοτεχνικών υποδομών και έμψυχου προσωπικού που έχουν ανάγκη τα ιταλικά σχολεία.
Τις ημέρες που ξεκινούσαν οι εξευτελιστικές διαδικασίες για την ανάδειξη του «νέου» Προέδρου της Δημοκρατίας, οι μαθητές έβγαιναν στους δρόμους φωνάζοντας «Ο Λορέντσο ζει». Η κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι απάντησε με ένα βίαιο κύμα καταστολής, με το σπασμένο κεφάλι της 16χρονης Σάρα Μουνάρι από το Τορίνο να μετατρέπεται σε σύμβολο οργής κατά της αστυνομικής βίας. Από την πλευρά του, το υπουργείο Παιδείας προχωρούσε στην επιστροφή του «παλιού» συστήματος απολυτηρίων εξετάσεων, αγνοώντας τις αλλαγές που έφερε στην εκπαίδευση η πανδημία και αυξάνοντας την οργή των μαθητών, όπως περιγράφουν σήμερα στην ΑΥΓΗ δύο πρωταγωνιστές των τελευταίων κινητοποιήσεων, η Σύρια Καρμπόνε και ο Λούκα Κούρτι.
Επιμέλεια - Συνεντεύξεις: Αργύρης Παναγόπουλος
Σύρια Καρμπόνε*: Θέλουν το σχολείο φάμπρικα του πρεκαριάτου
Από τις αρχές του φθινόπωρου μέχρι σήμερα μόνο στη Ρώμη έγιναν 60 με 70 καταλήψεις λυκείων, που εναλλάσσονται διαρκώς, ενώ έχουν κατεβεί μαζικά και κατά χιλιάδες μαθητές στους δρόμους πάρα πολλές φορές. Οι κινητοποιήσεις ξεκίνησαν γιατί δεν υπάρχουν χώροι μέσα στα σχολεία, τα οποία έχουν αφήσει στη μοίρα τους εδώ και δεκαετίες. Στο σχολείο μου, που είναι αρκετά μεγάλο, δεν έχουμε γυμναστήριο, δύο όροφοι είναι κλειστοί, βρέχει μέσα στις τάξεις, κάνουμε μαθήματα μέσα στη μούχλα και στο νερό που μπαίνει από τα παράθυρα, ενώ δεν μπορούν να τηρηθούν οι αποστάσεις παρ' όλο που πηγαίνουμε στο σχολείο με διαφορετικά ωράρια, με ορισμένες τάξεις να μπαίνουν στις 8.00 το πρωί και άλλες στις 9.40 π.μ. Αλλάζουν τα ωράρια αλλά ο αριθμός των μαθητών είναι ο ίδιος και δεν τηρούνται οι απαραίτητες αποστάσεις.
Μέσα στην πανδημία και μετά από τη διδασκαλία από απόσταση, η κυβέρνηση σκέφτηκε να επαναφέρει το «παλιό» σύστημα των εξετάσεων για το απολυτήριο, αυξάνοντας το ψυχολογικό στρες όλων μας, γιατί θέλουν να μας αξιολογήσουν με έναν βαθμό με βάση ένα σχολικό σύστημα που δεν υπάρχει εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια εξαιτίας της πανδημίας, χωρίς την ελάχιστη προσωπική αξιολόγηση της πορείας του κάθε μαθητή και μαθήτριας.
Όταν ζητήσαμε περισσότερους πόρους για τα σχολεία, μας απάντησαν ότι από τους πόρους για το ταμείο ανάκαμψης θα επενδύσουν στην κατάρτιση και την ψηφιοποίηση για να αναπτύξουν τις δεξιότητές μας ώστε να μπορούν να αξιοποιηθούν στο μέγιστο δυνατόν στην ανταγωνιστική αγορά εργασίας. Εμείς απαντήσαμε στην κυβέρνηση ότι πρέπει να υπάρξει ένας διάλογος για τη χρήση των πόρων και ότι θέλουμε και εμείς να έχουμε λόγο στις αποφάσεις.
Από την περίοδο του Ρέντσι κάνουν τα πάντα για να συνδέσουν το σχολείο με τις επιχειρήσεις και την αγορά εργασίας, δρομολογώντας την εναλλακτική υποχρεωτική πρακτική εξάσκηση, προσφέροντας στις επιχειρήσεις δωρεάν εργατικό δυναμικό από δεκάδες χιλιάδες ανήλικους, ενώ τις περισσότερες φορές ο τύπος της εργασίας δεν έχει σχέση με την κατάρτισή μας στο σχολείο.
Ο θάνατος του 18χρονου Λορέντζο Παρέλι στο Ούντινε, όταν την τελευταία ημέρα της πρακτικής του εξάσκησης τον πλάκωσε μια κολώνα από ατσάλι σε ένα εργοστάσιο, προκάλεσε την έκρηξη της οργής μας σε όλη την Ιταλία, γιατί κανένας μαθητής δεν μπορούσε να αποδεχθεί ότι ένας από εμάς σκοτώθηκε, θυσιάστηκε για το κέρδος μιας επιχείρησης, δουλεύοντας δωρεάν και χωρίς προστασία. Αυτό βέβαια δεν αφορά μόνο τους μαθητές που κάνουν πρακτική, αλλά όλους τους εργαζόμενους.
Βγήκαμε ξανά στους δρόμους σε όλη την Ιταλία αμέσως μετά τον θάνατο του Λορέντζο, ζητώντας να καταργηθεί η εναλλαγή σχολείου - εργασίας, γιατί ο Λορέντζο θα ζούσε εάν δεν υπήρχε αυτός ο άδικος κανονισμός. Εμείς θέλουμε να πηγαίνουμε σχολείο για να μάθουμε να σκεφτόμαστε, όχι για να μας πλακώνουν τα ατσάλινα δοκάρια και να μας μαθαίνουν να εργαζόμαστε δωρεάν και να μας προετοιμάζουν για επισφαλείς και κακοπληρωμένες εργασίες. Αυτοί βλέπουν το σχολείο σαν φάμπρικα του πρεκαριάτου, της εκμετάλλευσης και κάθε είδους σκατοδουλειάς.
H απάντηση που μας έδωσαν στη Ρώμη, το Μιλάνο, το Τορίνο, τη Νάπολη και σε άλλες πόλεις ήταν πολύ απλή, έφεραν τα ΜΑΤ να σπάσουν τα κεφάλια μας, έστειλαν τα ΜΑΤ να στείλουν στο νοσοκομείο για ράμματα 14χρονα παιδιά που δεν έκαναν τίποτα. Αυτή ήταν μια πολιτική απόφαση. Μας επιτέθηκαν έξω από το Πάνθεον στη Ρώμη χωρίς κανένα λόγο. Ακόμη και τα φιλοκυβερνητικά Μέσα Ενημέρωσης τα έβαλαν με την κυβέρνηση και την υπουργό Εσωτερικών Λουτσιάνα Λαμοργκέζε, που δικαιολόγησε τις «δυσανάλογες» επιθέσεις της αστυνομίας υποστηρίζοντας ότι ανάμεσα στους μαθητές είχαν μπει ταραχοποιοί. Η κυβέρνηση του Ντράγκι μάς απάντησε με το ξύλο και τα ψέματα. Όταν φωνάζαμε «Ο Λορέντζο ζει», μας έσπασαν τα κεφάλια και συμπλήρωσαν το κύμα της αστυνομικής βίας με την ψυχολογική τρομοκρατία εναντίον μας και εναντίον των γονέων μας, μηνύοντας χωρίς λόγο μαθητές σε αρκετές πόλεις γιατί συμμετείχαν στις συλλογικές μας κινητοποιήσεις. Μέχρι σήμερα ούτε η κυβέρνηση, ούτε το υπουργείο Παιδείας, ούτε κανένας άλλος θεσμός δεν μπήκε στον κόπο να απαντήσει έστω και σε μία από τις προσκλήσεις μας για διάλογο. Μετά το ξύλο, τα ψέματα, η σιωπή. Τι είδος πολίτες νομίζουν ότι θα μας κάνουν;
* Η Σύρια Καρμπόνε είναι μαθήτρια στο Επιστημονικό Τεχνικό Λύκειο Πατσινότι - Αρχιμήδη, στο βόρειο τμήμα της περιφέρειας της Ρώμης, κοντά στην αρχαία οδό Σαλάρια και τον Τίβερη, και συμμετέχει στο μαθητικό κίνημα «Λύκαινα», όπως ονομάστηκε από τα ΜΜΕ η μεγάλη μαθητική κινητοποίηση, που αναβίωσε τα χρόνια του κινήματος του «Πάνθηρα» της δεκαετίας του ’90.
Λούκα Κούρτι*: Η κυβέρνηση θέλει με τη βία να επιβάλει την πολιτική της
Toν Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο είχαμε περίπου 60 με 70 καταλήψεις σχολείων στη Ρώμη, ενώ σήμερα υπάρχουν ορισμένες καταλήψεις σχολείων στο Μιλάνο και το Τορίνο. Με τον θάνατο του 18χρονου μαθητή Λορέντζο Παρέλι στο Ούντινε και την επαναφορά του «παλιού» προ πανδημίας συστήματος εξετάσεων, έχουμε μια αναζωπύρωση του κινήματος διαμαρτυρίας σχεδόν σε όλη τη χώρα. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μεγάλη οργή ανάμεσα στους μαθητές από το γεγονός ότι έναν συνομήλικό τους τον συνέθλιψε ένα ατσάλινο δοκάρι γιατί έπρεπε να κάνει δωρεάν πρακτική άσκηση σε ένα εργοστάσιο σιδηρουργίας. Τη στιγμή μάλιστα που οι μαθητές ήταν στους δρόμους, φωνάζοντας «Ο Λορέντζο ζει», η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι επαναφέρει το «παλιό» σύστημα εξετάσεων για τα απολυτήρια Λυκείου, αδιαφορώντας για την κατάσταση που διαμορφώθηκε στα σχολεία τα τρία σχολικά έτη πανδημίας, με τη διδασκαλία από απόσταση, τις τάξεις - κοτέτσια, χωρίς αποστάσεις, τη δωρεάν πρακτική άσκηση που θα πρέπει να προσφέρουν δωρεάν στις επιχειρήσεις.
Σε ό,τι αφορά τις υποδομές, έχουν παραμεληθεί, εδώ και δέκα με δεκαπέντε χρόνια δεν έχουν επενδύσει τίποτα για να βελτιώσουν τις υποδομές στα κτήρια και στο σχολείο γενικότερα. Τη στιγμή που με την πανδημία αλλάζουν τα πάντα, το σχολείο φαίνεται να έχει μείνει στάσιμο και αυτό ενοχλεί τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, που το καταλαβαίνουν και αυτοί.
Με τον θάνατο το Λορέντζο οι μαθητές ξεσηκώθηκαν σε όλη την Ιταλία, με αποτέλεσμα ακόμη και σε πολλά μικρά μέρη να έχουμε αποχές και διαμαρτυρίες, ενώ στις μεγάλες πόλεις είχαμε μαζικές συγκεντρώσεις και πορείες. Στο Ούντινε, τη μικρή και ήσυχη πόλη που ζούσε ο Λορέντζο, οι μαθητές βγήκαν όλοι στους δρόμους. Το σχολείο του Λορέντζο βρέθηκε όλο στους δρόμους, γιατί δεν μπορούσε να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι ο συμμαθητής τους σκοτώθηκε στα 18 του χρόνια σε έναν χώρο εργασίας.
Η αντίδραση της αστυνομίας στο Τορίνο, τη Ρώμη, το Μιλάνο και τη Νάπολη μπροστά στις ειρηνικές διαμαρτυρίες ανήλικων παιδιών ήταν απαράδεκτη. Το υπουργείο Εσωτερικών και η υπουργός πιθανώς δεν καταλάβαιναν τι έκαναν διατάσσοντας να χτυπήσουν με εξαιρετική βία και να στείλουν στα νοσοκομεία ακόμη και 14χρονους μαθητές και μαθήτριες.
Η κυβέρνηση Ντράγκι δεν φαίνεται διατεθειμένη να συζητήσει το θέμα της δωρεάν πρακτικής άσκησης των μαθητών στις επιχειρήσεις και μου φαίνεται ότι κοιτάζει πώς να κουκουλώσει το ταχύτερο δυνατόν τον θάνατο του Λορέντζο, ενώ στα θέματα που αφορούν τις απολυτήριες εξετάσεις ίσως υπάρξει κάποιος διάλογος, αλλά γενικά η κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας είναι πολύ αρνητικοί να συζητήσουν τα αιτήματα των μαθητών.
Τα συνδικάτα των εργαζομένων στην εκπαίδευση στηρίζουν τις διαμαρτυρίες των μαθητών, κατανοούν και συμμερίζονται πολλά από τα αιτήματά τους, παρ' όλο που δεν βιώνουν από κοντά τη δωρεάν πρακτική άσκηση στις επιχειρήσεις ή τις απολυτήριες εξετάσεις ή τα βιώνουν με διαφορετικό τρόπο. Οι γονείς στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό τους μαθητές, παρ' όλο που δεν είναι καλά οργανωμένοι και δεν υπάρχουν συλλογικότητες που να τους εκφράζουν. Ο κόσμος του σχολείου είναι αρκετά ενωμένος και συμπαγής, αλλά η κυβέρνηση δεν φαίνεται διατεθειμένη να συζητήσει μαζί του. Η κυβέρνηση θα αποφασίσει από μόνη της, χωρίς τον παραμικρό διάλογο, ακόμη και τους πόρους που θα δοθούν από το ταμείο ανάκαμψης και που θα είναι πάρα πολύ λίγοι σε σχέση με τις τεράστιες ανάγκες που έχουν τα σχολεία μας και η εκπαίδευση γενικότερα εξαιτίας της χρόνιας εγκατάλειψής της.
* Ο Λούκα Κούρτι είναι συντονιστής του «Δικτύου Μαθητών Μέσης Εκπαίδευσης» (Rete degli Studenti Medi)
