Οι ιταλικές δημοτικές εκλογές δεν ολοκληρώθηκαν. Στις 3 και 4 Οκτωβρίου ψηφίσαμε σε 1.154 δήμους, όπου ζουν 11.772.063 ψηφοφόροι, και στην Περιφέρεια της Καλαβρίας, όπου ζουν 1.890.732 ψηφοφόροι.
Στις 17 και 18 Οκτωβρίου θα διεξαχθεί ο δεύτερος γύρος των δημοτικών εκλογών για να εκλεγούν οι δήμαρχοι σε διάφορες πόλεις, από τις οποίες οι σημαντικότερες είναι σίγουρα η Ρώμη και το Τορίνο. Ο νόμος για τις εκλογές σε δήμους άνω των 15.000 κατοίκων προβλέπει ότι, εάν κανένας από τους υποψήφιους δημάρχους στον πρώτο γύρο δεν υπερβεί το 50% των ψήφων, μια νέα εκλογική αντιπαράθεση μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους διεξάγεται δύο εβδομάδες μετά. Ωστόσο ορισμένες πολιτικές εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν από τώρα.
Η αύξηση της αποχής
Το πρώτο στοιχείο είναι η αύξηση της αποχής. Αυτό δεν είναι κάτι νέο, αλλά αυτή τη φορά επιταχύνθηκε απότομα.
Εάν συνολικά, σε εθνική κλίμακα, η συμμετοχή στις εκλογές διαμορφώθηκε περίπου στο 54%, σε 17 πρωτεύουσες επαρχιών η μείωση των έγκυρων ψήφων έφθασε στο 4%, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα λευκά ή τα άκυρα ψηφοδέλτια, με τη συμμετοχή να υποχωρεί από το 51,63% των προηγούμενων αυτοδιοικητικών εκλογών στο 47,9%, κάτω από το όριο του 50%.
Με άλλα λόγια οι τοπικοί θεσμοί έχουν εκλεγεί από μια μειοψηφία πολιτών, στοιχείο που αναδεικνύει μια βαθιά πληγή στο δημοκρατικό σύστημα.
Τα ιταλικά και διεθνή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τόνισαν κυρίως την ήττα της ομάδας του Σαλβίνι και την καταστροφή του Κινήματος Πέντε Αστέρων, καθώς και το γεγονός ότι η Κεντροαριστερά κατάφερε να κερδίσει στον πρώτο γύρο σε τρεις σημαντικές πόλεις, όπως το Μιλάνο, η Μπολόνια και η Νάπολη, υποστηρίζοντας ότι το Δημοκρατικό Κόμμα βγαίνει νικητής.
Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι, αν εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας, όπως πάντα, στις απόλυτες ψήφους και όχι στα ποσοστά. Το Δημοκρατικό Κόμμα στις εννέα μεγαλύτερες ιταλικές πόλεις μεταξύ του 2016 -των προηγούμενων αυτοδιοικητικών εκλογών- και του 2021 έχασε πάνω από 123.000 ψήφους, σχεδόν το 20%.
Άνοδος του φασισμού
Αντίθετα, οι Αδελφοί της Ιταλίας, ο νεοφασιστικός και κυρίαρχος σχηματισμός με επικεφαλής την Τζιόρτζια Μελόνι, είδαν τις ψήφους τους να αυξάνονται κατά 147.000 ψήφους, σχεδόν κατά 82%. Αλλά ακόμη και η Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, που θεωρείται από τον ίδιο τον γραμματέα της ο μεγάλος ηττημένος, είδε τις ψήφους της να αυξάνονται σχεδόν κατά 22.000 ή 14,8%.
Στην κεντροδεξιά παράταξη ο πραγματικός χαμένος είναι η Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος έχασε πάνω από 106.000 ψήφους, παρότι είχε εκλέξει τον πρόεδρο της Περιφέρειας της Καλαβρίας. Το Κίνημα Πέντε Αστέρων έχασε περίπου το 73% των ψήφων του, καθώς από 698.000 έλαβε μόλις 187.000 ψήφους.
Το να θυμόμαστε αυτά τα στοιχεία είναι σημαντικό όχι μόνο για να αποφευχθούν οι στρεβλές αναγνώσεις των εκλογών, αλλά για να υπογραμμιστεί πως το παιχνίδι στον δεύτερο γύρο είναι ακόμη ανοιχτό.
Η ροή των ψήφων θα πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά. Αλλά είναι ήδη σαφές ότι η άνοδος της Κεντροαριστεράς ως προς τους δημάρχους και τους συμβούλους δεν εγγυάται καθόλου τη νίκη επί της Κεντροδεξιάς στις επερχόμενες κάλπες και ιδιαίτερα στις επόμενες πολιτικές εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν το αργότερο το 2023. Στη χώρα μας θα πρέπει να οικοδομήσουμε και να διαμορφώσουμε ακόμη περισσότερο την ήττα της Δεξιάς.
Μια πολύ γρήγορη ματιά στα αποτελέσματα των σχηματισμών στα αριστερά του Δημοκρατικού Κόμματος προκαλεί πραγματική απόγνωση. Η αδυναμία ενότητας, η δημιουργία αξιόπιστων ψηφοδελτίων, με γνωστούς και έγκυρους υποψηφίους, οδήγησε την εναλλακτική Αριστερά να ηττηθεί σχεδόν παντού, με τα ποσοστά ψήφου σε πολλές περιπτώσεις κάτω από το 1%.
Τα κατάφερε καλύτερα σε εκείνες τις λίγες καταστάσεις, όπως στην Τεργέστη ή τη Σαβόνα, όπου ήταν δυνατόν να δημιουργηθούν ενιαία ψηφοδέλτια και με ένα κοινό πρόγραμμα, το οποίο συζήτησαν με την κοινωνία. Ένα σκληρό μάθημα, από το οποίο πρέπει να αντληθούν καινοτόμες συνέπειες, εάν δεν θέλουμε να συμβάλουμε στην εξαφάνισή της.
Το μέλλον της κυβέρνησης
Οι δημοτικές εκλογές ενίσχυσαν την κυβέρνηση Ντράγκι; Η απάντηση ήρθε αμέσως. Στο υπουργικό συμβούλιο, που έπρεπε να συζητήσει τη φορολογική μεταρρύθμιση, η Λέγκα του Σαλβίνι δεν συμμετείχε. Προς το παρόν οι δημοτικές εκλογές έφεραν μια αστάθεια, διότι όσοι έχασαν, στα δεξιά, έριξαν τις αιτίες της ήττας τους στην υποταγή στον Ντράγκι. Επιπλέον το ζήτημα της φορολογικής μεταρρύθμισης είναι το κλασικό πεδίο μάχης των αντίθετων κοινωνικών και ταξικών συμφερόντων.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην εκλογή του επόμενου Προέδρου της Δημοκρατίας που έχει προγραμματιστεί για τους πρώτους μήνες του 2022; Όσοι θέλουν πρόωρες εκλογές, όπως η Μελόνι, ενδιαφέρονται να ανέβει ο Ντράγκι στην Προεδρία της Δημοκρατίας και να διαλυθεί πρόωρα το Κοινοβούλιο λόγω έλλειψης εναλλακτικής κυβέρνησης.
Όμως, οι εν ενεργεία βουλευτές, των οποίων ο αριθμός θα μειωθεί κατά το ένα τρίτο λόγω του νέου νόμου, έχουν φυσικά την αντίθετη γνώμη. Το Δημοκρατικό Κόμμα ταυτίζεται με τον Ντράγκι και ως εκ τούτου θέλει η κυβέρνηση και το νομοθετικό σώμα να συνεχίσουν.
Επιπλέον πολλά εξαρτώνται από το τι θα συμβεί στην Ευρώπη μετά τις γερμανικές εκλογές. Ας μην ξεχνάμε ότι τον θέλησε η Ε.Ε., την οποία εκπροσωπεί από τη θέση του Ιταλού πρωθυπουργού. Οι δυνάμεις και οι παράγοντες που βρίσκονται σε αντιπαράθεση είναι πολλοί και, για να μπορέσουμε να είμαστε περισσότερο ακριβείς, κάνουμε προβλέψεις.
Το τοπίο ίσως αρχίσει να ξεκαθαρίζει τις επόμενες εβδομάδες, διότι διαφορετικά θα είναι δύσκολη και η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας το επόμενο έτος.
Μετάφραση - απόδοση: Αργύρης Παναγόπουλος
