Από τις 15 έως τις 30 Οκτωβρίου 2004 πραγματοποιήθηκε στην Κάλβια, στη νήσο Μαγιόρκα της Ισπανίας, η 36η Σκακιστική Ολυμπιάδα. Πήραν μέρος 129 ομάδες στους άνδρες (ανοιχτό τουρνουά) και 87 στις γυναίκες. Ανάμεσα στους 250 γκραν μετρ δεν βρισκόταν ορισμένοι από τους κορυφαίους της εποχής, όπως ο Γκάρι Κασπάροβ, ο Βλάντιμιρ Κράμνικ (αντιμετώπιζε εκείνες τις μέρες στον τελικό του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος τον Πήτερ Λέκο και κατόρθωσε να διατηρήσει τον τίτλο του), καθώς και η κορυφαία σκακίστρια Τζούντιθ Πόλγκαρ, η οποία μόλις είχε φέρει στο κόσμο το πρώτο της παιδί.
Είχε αρχικά προγραμματιστεί να διεξαχθεί στη Μενόρκα, τη μικρότερη από τις δύο Βαλεαρίδες Νήσους. Ωστόσο, 10 περίπου μήνες πριν από την έναρξη οι εκπρόσωποι της Μενόρκας αποσύρθηκαν λόγω οικονομικών προβλημάτων. Το 75ο συνέδριο της FIDE και ένα τεράστιο Φεστιβάλ Σκακιού πραγματοποιήθηκαν παράλληλα με την Ολυμπιάδα.
Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Σκακιστικού Ομίλου Ηλιούπολης Λουκάς Ζαχείλας, που επιμελείται του δεύτερου μέρους των αφιερωμάτων στις σκακιστικές Ολυμπιάδες επί πολλούς μήνες η σκακιστική κοινότητα περίμενε με μεγάλο ενδιαφέρον την Ολυμπιάδα της Κάλβιας, κάτι που προωθούσαν οι διαφημίσεις σε πολλά περιοδικά όπου περιέγραφαν γλαφυρά τις ομορφιές της Μαγιόρκας, του τουριστικού παραδείσου που θα υποδεχόταν τους σκακιστές. Η εντυπωσιακή τελετή έναρξης είχε θεωρηθεί από όλους τους συμμετέχοντες ως μια από τις καλύτερες στην ιστορία των Ολυμπιάδων.
Η Ρωσία, με επικεφαλής τον Μορόζεβιτς, ήταν και πάλι το μεγάλο φαβορί για το χρυσό, ενώ η Ουκρανία, με το υπέροχο δίδυμο Πονομαριόβ και Ίβαντσουκ και έναν 14χρονο πολλά υποσχόμενο Καριάκιν (σήμερα αγωνίζεται με τα χρώματα της Ρωσίας), μαζί με το Ισραήλ φάνταζαν σαν οι άλλοι κύριοι διεκδικητές. Η Ινδία είχε και πάλι τον Ανάντ, η Αρμενία την ίδια ομάδα με του Μπλεντ, όπου κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο ενώ οι ΗΠΑ είχαν μια ομάδα έξι τέως Σοβιετικών!
Στην πιο υψηλή θέση οι Έλληνες
Η Ουκρανία, νικώντας στην κρίσιμη συνάντηση του 4ου γύρου την Ρωσία με 2,5-1,5 τερμάτισε μόνη πρώτη και αήττητη με 39,5 πόντους. Η Ρωσία, χάνοντας και από την Βουλγαρία, ισοβάθμησε στη δεύτερη θέση με 36,5 και, μετά την άρση ισοβαθμίας, κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο. Η ισόβαθμη Αρμενία πήρε το χάλκινο. Ακολούθησαν οι ΗΠΑ (35), το Ισραήλ (34,5), η Ινδία (34), η Κούβα (33,5), η Ολλανδία (33) και στις θέσεις 9 έως 11 η Βουλγαρία, η Ισπανία και η Ελλάδα με 32,5.
Παρότι η χώρα μας υστέρησε σε συντελεστή άρσης ισοβαθμίας και δεν τερμάτισε στην πρώτη δεκάδα, η ενδέκατη θέση μεταξύ 129 εθνικών ομάδων αποτέλεσε εξαιρετική επιτυχία. Είναι η υψηλότερη θέση της Εθνικής Ελλάδας Ανδρών διαχρονικά σε δια ζώσης Σκακιστικές Ολυμπιάδες. Τερμάτισε πάνω από τα πανίσχυρα συγκροτήματα Γερμανίας, Λευκορωσίας, Γεωργίας, Αζερμπαϊτζάν (νίκη της Ελλάδας στον κρίσιμο τελευταίο γύρο), Γαλλίας, Κίνας και Ουγγαρίας.
Η σύνθεση της ομάδας μας: Κοτρωνιάς 8,5/14, Παπαϊωάννου 7,5/13, Χαλκιάς 4,5/9, Δ. Μαστροβασίλης 7,5/12, Ι. Νικολαϊδης 3/6 και Θ. Μαστροβασίλης 1,5/2. Ο Μπανίκας υπηρετούσε φαντάρος και δεν αγωνίστηκε. Προπονητής ήταν ο Σέρβος Μαριάνοβιτς.
Στην Ολυμπιάδα Γυναικών η Κίνα επικράτησε εύκολα (Ξιε Χουν 7/10, Χου Γιουχουά 6,5/10, Ζάο Ξουέ 10/12 και Χουάνγκ Κιαν 7,5/10), συγκεντρώνοντας 31 πόντους. Στη δεύτερη θέση οι ΗΠΑ με 28, κυρίως χάρη στην παρουσία της Ουγγαρέζας Σούζαν Πόλγκαρ στην πρώτη σκακιέρα (10,5/14). Τρίτη η Ρωσία με ισόβαθμη τέταρτη η Γεωργία (από 27,5). Η Εθνική Γυναικών Ελλάδας βρέθηκε στην 29η θέση σημειώνοντας τέσσερις νίκες πέντε ισοπαλίες και πέντε ήττες αφού είχε δύσκολο πρόγραμμα και αντιμετώπισε αρκετές ισχυρές ομάδες. Η σύνθεση: Ντέμπο 9/14, Μπότσαρη 2,5/9, Μακρόπουλου 7,5/12, Φαχιρίδου 3,5/7.
Μέσα και έξω από τη σκακιέρα
Έκπληξη προκάλεσε η ήττα του Κορτσνόι από τον Μορόζεβιτς σε μόλις 13 κινήσεις. Χαρακτηρίστηκε ως μία από τις πιο εφιαλτικές ημέρες του θρύλου. Ο Κορτσνόι έμεινε για περισσότερα από 20 λεπτά στο τραπέζι προσπαθώντας να καταλάβει τι του είχε συμβεί:
Μορόζεβιτς (Ρωσία, 2758) - Κορτσνόι (Ελβετία, 2601)
1.ε4 ε5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.Αβ5 α6 4.Αα4 Ιζ6 5.δ3 β5 6.Αβ3 Αγ5 7.Ιγ3 δ6 8.Ιδ5 Ιη4 9.0–0 Ια5 10.Αη5 ζ6 11.Αδ2 Ιxβ3 12.αxβ3 γ6 13.Αα5 1–0.
Στην καθοριστική συνάντηση του 4ου γύρου Ουκρανός Ίβαντσουκ στην πρώτη σκακιέρα νίκησε με εξαιρετικό παιχνίδι τον Ρώσο Μορόζεβιτς, αποτέλεσμα που έδωσε τη νίκη στην ομάδα του και την ανέβασε στην πρώτη θέση του βαθμολογικού πίνακα:
Μορόζεβιτς (Ρωσία, 2758) - Ίβαντσουκ (Ουκρανία, 2705)
1.ε4 γ6 2.δ4 δ5 3.ε5 Αζ5 4.ζ4 ε6 5.Ιζ3 γ5 6.Αε3 γxδ4 7.Ιxδ4 Ιε7 8.Αβ5+ Ιδ7 9.0–0 α6 10.Αε2 η5 11.η4 ηxζ4 12.ηxζ5
12…Ιxζ5 [12...ζxε3 13.ζxε6 ζxε6 14.Αθ5+] 13.Ιxζ5 ζxε3 14.Ιγ3 Πη8+ 15.Ρθ1 [15.Ιη3 Βθ4] 15...Βη5 16.Αζ3 Ιxε5 17.Βε2 Βxζ5 18.Αxδ5 Βθ3 19.Αxβ7 Πα7 20.Αζ3 Αθ6 21.Ιε4 Ρε7 22.Βε1 ζ5 23.Ββ4+ Ρζ7 24.Βδ4 Ιxζ3 25.Βζ6+ Ρε8 26.Βxε6+ Ρζ8 27.Βζ6+ Πζ7 28.Βδ6+ Ρη7 29.Πη1+ Ρθ8 30.Ιζ6 0–1
Επιστροφή του Βασίλη Κοτρωνιά στην Εθνική Ελλάδας (στις δύο προηγούμενες διοργανώσεις είχε αγωνιστεί με την Εθνική Κύπρου) και νίκη επί ενός πολύ έμπειρου γκραν μετρ:
Κοτρωνιάς (2599) – Μπαμπούριν (Ιρλανδία, 2527)
1.ε4 Ιζ6 2.ε5 Ιδ5 3.δ4 δ6 4.γ4 Ιβ6 5.ζ4 Αζ5 6.Ιγ3 ε6 7.Ιζ3 Αε7 8.Αε3 0–0 9.Αδ3 δ5 10.Αxζ5 εxζ5 11.γ5 Ιγ4 12.Αζ2 γ6 13.β3 Ια5 14.Βγ2 η6 15.θ3 β6 16.η4 ζxη4 17.θxη4 ζ5
18.Αθ4 βxγ5 19.Αxε7 Βxε7 20.Ιη5 γxδ4 21.Πxθ7 Ββ4 22.Ρε2 1–0.
Οι αγώνες σκιάστηκαν από ένα πολύ δυσάρεστο επεισόδιο που έγινε στη διάρκεια της τελετής λήξης όταν ο αντιπρόεδρος της FIDE και κορυφαίος γκραν μετρ Ζουράμπ Αζμαϊπαρασβίλι, επιχείρησε να ανέβει στη σκηνή και να υπενθυμίσει στους διοργανωτές ότι είχαν παραλείψει να απονείμουν ένα σημαντικό βραβείο. Οι Ισπανοί αστυνομικοί του επιτέθηκαν και τον ξυλοκόπησαν βάναυσα. Η υπερβολική αντίδραση των Ισπανών, καθώς και τα πολύ αυστηρά μέτρα ασφαλείας αποδόθηκαν στον φόβο που είχε προκαλέσει λίγους μήνες πριν η επίθεση στο σιδηροδρομικό σταθμό της Μαδρίτης.
Για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιάδων, κάποιοι παίκτες τιμωρήθηκαν επειδή αρνήθηκαν να υποβληθούν σε έλεγχο ντόπινγκ. Οι βαθμοί που κέρδισαν οι Σον Πρες από την Παπούα Νέα Γουινέα και ο Μπόμπι Μίλερ από τις Βερμούδες αφαιρέθηκαν από τη συνολική βαθμολογία των ομάδων τους με αποτέλεσμα η ομάδα της Παπούα να βρεθεί από την 117η στην 126η θέση και των Βερμούδων από την 123η στην 124η.
Χρυσές κινήσεις του Κάρλσεν στην οικονομική σκακιέρα
Ο Κάρλσεν έχει αξιοποιήσει τη φήμη του, περισσότερο από τον Κασπάροβ ή οποιονδήποτε άλλον σκακιστή διαχρονικά, για να γίνει ένας από τους κορυφαίους ιμπρεσάριους του σκακιστικού κόσμου και να συγκεντρώσει μια μικρή περιουσία.
Ο 31 ετών Νορβηγός παγκόσμιος πρωταθλητής Μάγνους Κάρλσεν βρίσκεται διαρκώς στο επίκεντρο του σκακιστικού ενδιαφέροντος ό,τι και αν κάνει. Γίνεται πρώτο θέμα στις σκακιστικές σελίδες μεγάλων εφημερίδων και σε διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης για σπουδαίες επιτυχίες (όπως η νίκη με το συντριπτικό 7,5-3,5 επί του Ρώσου Νεπομνιάτσι στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα τον περασμένο Δεκέμβρη) ή και για αποτυχίες (όπως η απώλεια των τίτλων του παγκόσμιου πρωταθλητή στο ράπιντ κι στο μπλιτς, λίγες μέρες αργότερα).
Κάθε αναφορά στο όνομά του προσθέτει νέες εγγραφές, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό καταναλωτών προϊόντων και χρηστών ιδιόκτητων προγραμμάτων εκμάθησης στα τέσσερα εκατομμύρια! Όχημα των επιχειρηματικών του ενεργειών είναι η Play Magnus, μια εταιρεία που συνίδρυσε το 2013, τη χρονιά που έγινε παγκόσμιος πρωταθλητής. Σταδιακά επεκτάθηκε, κυρίως μέσω εξαγορών, για να συμπεριλάβει δώδεκα θυγατρικές. Κατέχει πλέον έναν διαδικτυακό ιστότοπο παιχνιδιού, πολλαπλές πλατφόρμες διδασκαλίας και εκπαίδευσης, καθώς και ψηφιακές και εκδόσεις βιβλίων. Είναι η μοναδική εισηγμένη στο χρηματιστήριο σκακιστική εταιρεία στον κόσμο, με κεφαλαιοποίηση αγοράς 115 εκατομμυρίων δολαρίων.
Κατά τη διάρκεια του 2021, όταν ματαιώθηκαν λόγω της πανδημίας πολλές σκακιστικές εκδηλώσεις, η Play Magnus διοργάνωσε μια σειρά από 10 κυρίως διαδικτυακών τουρνουά με έπαθλα 1,6 εκατομμυρίων δολαρίων. Συμμετείχαν 44 από τους καλύτερους παίκτες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένου του Κάρλσεν, ο οποίος, ως νικητής, εισέπραξε χρηματικό βραβείο 315 χιλιάδες δολάρια. Στην έκθεση μετόχων του τρίτου τριμήνου, αναφέρθηκε ότι η διοργάνωση είχε 115 εκατομμύρια προβολές ζωντανής μετάδοσης και 29 εκατομμύρια ώρες βίντεο.
Ο πατέρας του παγκόσμιου πρωταθλητή, ο Χένρικ Κάρλσεν, ο οποίος δημιούργησε πριν από 15 χρόνια μια μικρή εταιρεία για να διαχειρίζεται τα κέρδη του Μάγκνους, υποστηρίζει ότι το να σκέφτεται ο γιος του τις εμπορικές συνέπειες όταν παίζει ένα τουρνουά ή ακόμα και για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα είναι παράλογο. Γι΄ αυτό έχει αναλάβει ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου την διαχείριση, ζητώντας την γνώμη του Μάγκνους σε σημαντικές αποφάσεις.
Ο στόχος του παγκόσμιου πρωταθλητή, να κάνει το παιχνίδι πιο προσιτό για περισσότερους θαυμαστές σε όλο τον κόσμο, εξακολουθεί να ισχύει.
Ο στόχος των γονιών του, να συγκεντρωθεί ένα ικανό ποσόν ώστε να μπορέσει στην ηλικία των 25 ετών να είναι οικονομικά ανεξάρτητος, εφόσον θα ήθελε να αποσυρθεί από το σκάκι, έχει ξεπεραστεί!
Σήμερα ολοκληρώνεται στο Βάικ άαν Ζέε της Ολλανδίας το 84o «Tata Steel Masters». Ο παγκόσμιος πρωταθλητής νίκησε στον 8ο γύρο τον ισόβαθμο του στην κορυφή Μαμεντιάροβ και πέρασε μόνος πρώτος:
Κάρλσεν (Νορβηγία, 2856) - Μαμεντιάροβ (Αζερμπαϊτζάν, 2767)
1.δ4 Ιζ6 2.Ιζ3 δ5 3.γ4 ε6 4.η3 δxγ4 5.Αη2 Αβ4+ 6.Αδ2 α5 7.0–0 0–0 8.ε3 Πα6 9.Βγ2 β5 10.α4 γ6! 11.Ιγ3 Πβ6 12.ε4 Αε7 13.ε5 Ιδ5 14.αxβ5 γxβ5? [14...Ιβ4 15.Βε4 γxβ5] 15.Ιxδ5 15...εxδ5 [όχι 15…Βxδ5 16.Ιη5!) 16.Αxα5 Ιγ6 17.Αxβ6 Βxβ6 18.Πα8 θ6 19.Πζα1 Αε6 20.Βδ1 β4 21.β3 γ3 22.Π8α6 Βγ7 23.Ιε1 ζ6? [ανοίγει τη θέση, αφήνοντας και τον Αε6 απροστάτευτο. Προτιμότερη η συνέχεια 23...Βδ7 24.Ιγ2 Πβ8]
24.Ιδ3! ζxε5 25.Ιxε5 Ιxε5 26.Πxε6 γ2 27.Βε1 1–0.
Έτος της Γυναίκας στο Σκάκι
Η Παγκόσμια Σκακιστική Ομοσπονδία ανακήρυξε το 2022 Έτος της Γυναίκας στο Σκάκι. Η Επιτροπή για το Σκάκι στις Γυναίκες αφού υλοποίησε μακροχρόνιους στόχους, όπως η ενθάρρυνση για συμμετοχή των σκακιστριών σε ποικίλες εκδηλώσεις, φιλοδοξεί να διαμορφώσει πολιτικές και πρακτικές για την ισότιμη θέση της γυναίκας σε σκακιστικούς αγώνες. Πέρυσι οργανώθηκε το «Queens' Festival 2021» με 460 συμμετοχές από 82 χώρες. Φέτος ο στόχος είναι να γίνουν περισσότερες εκδηλώσεις σε περισσότερες χώρες και να αυξηθεί η συμμετοχή. Ιδέες και προτάσεις γίνονται δεκτές στο [email protected].
Σκακιστικά πένθη
Απώλειες αγαπημένων προσώπων στο σκακιστικό χώρο. Σε ηλικία 64 ετών απεβίωσε ο μετρ του Πανελληνίου Γ.Σ. Νικηφόρος Σιδερής. Δικαστικός με ευδόκιμη θητεία στα Διοικητικά Δικαστήρια, εύρισκε χρόνο να ασχολείται με το αγαπημένο του πνευματικό άθλημα σε ατομικούς και διασυλλογικούς αγώνες, καθώς και, τα τελευταία χρόνια, σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα Βετεράνων.
Σε ηλικία μόλις 35 ετών έφυγε από τη ζωή ο Δημήτρης Νταντσένκο. Μαθητής ακόμα του Λυκείου Αχαρνών δραστηριοποιήθηκε στον Σκακιστικό Όμιλο Ικαρίας και είχε ενεργή συμμετοχή στις εκδηλώσεις «Ίκαρος» που οργανώνονταν στην Αττική. Τα τελευταία χρόνια είχε επιστρέψει στο Κίεβο, την πρωτεύουσα της χώρας όπου γεννήθηκε, αλλά δεν συμμετείχε σε επίσημα τουρνουά.
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Στον 18ο Διεθνή Παράλληλο Διαγωνισμό Λύσης Προβλημάτων διακρίθηκε στην α’ κατηγορία ο Δ. Σκυριανόγλου με 21,5 βαθμούς (διαγωνίστηκε στην Αθήνα) και στην β΄ κατηγορία ο Χ. Φουγιαξής με 40 (Αθήνα), ο Π. Χριστοδούλου με 39,5 (Πάτρα) και ο Κ. Αθανασόπουλος με 35,5 (Πάτρα). Νικητές στην α΄ κατηγορία αναδείχθηκαν ο 19χρονος Ρώσος Ντ. Παβλόβ και η 12χρονη (!) Ρωσίδα Α. Σούκμαν με 60 επί 60 δυνατών και στη β’΄ κατηγορία ο βετεράνος Ρώσος Μπ. Ζολότοβ επίσης με 60 (100%).
Τα τρία τουρνουά για το Γκραν-Πρι της Παγκόσμιας Σκακιστικής Ομοσπονδίας θα διεξαχθούν στο Βερολίνο (3-17/2 και 21/3-4/4) και στο Βελιγράδι (28/2-14/3). Συμμετέχουν 24 μεγάλοι μετρ, οι οποίοι θα αγωνιστούν σε δύο από τα τρία τουρνουά (ανά 16). Κάθε ένα θα έχει προκριματική φάση (σύστημα πουλ σε υποομίλους), ημιτελικό γύρο και τελικό. Πρώτοι σε βαθμό αξιολόγησης είναι ο Κινέζος Ντινγκ Λίρεν (2799), οι υπό σημαία ΗΠΑ Αρονιάν (2772) και Σο (2772), ο Ρώσος Γκριστσούκ (2764) και ο Ούγγρος Ραπόρτ (2763).
Το Παγκύπριο Ανοικτό Πρωτάθλημα θα διεξαχθεί στη Λευκωσία από 4 έως 27 Φεβρουαρίου και θα είναι αφιερωμένο στη μνήμη του σκακιστή Αντώνη Αντωνίου.
Το Ατομικό Πρωτάθλημα Ευρώπης θα πραγματοποιηθεί από 26 Μαρτίου έως 7 Απριλίου στη Σλοβενία.
Η ΓΓΑ υπενθυμίζει ότι οι ομοσπονδίες, οι ενώσεις και τα αθλητικά σωματεία οφείλουν να τροποποιήσουν έως τις 30/6/2022 το καταστατικό τους με σκοπό την προσαρμογή του σε άρθρα του ν. 2725/1999.
