Είκοσι δύο εκλεκτά μέλη της σκακιστικής οικογένειας, μεγάλοι μετρ, σημαντικοί παράγοντες, άνθρωποι που διαπρέπουν και σε άλλους χώρους, καθώς και αναγνώστες της «Αυγής» καταγράφουν και σχολιάζουν αυτό που βιώνουμε τώρα, επισημαίνουν μόνιμα λάθη που μπορούν να διορθωθούν, μιλάνε για ανθρώπινες σχέσεις, για διαδίκτυο και προβλέπουν τις επόμενες κινήσεις στην ελληνική και τη διεθνή σκακιέρα!
Οι περισσότεροι συγκλίνουν στο ότι είναι δύσκολη η πρόβλεψη για την επόμενη ημέρα, ενώ οι αισιόδοξες απόψεις υπερτερούν των απαισιόδοξων. Σχεδόν ταυτόσημες είναι οι γνώμες ότι το διαδίκτυο βοηθάει τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, αλλά και ότι παραμένει ως υψηλή προτεραιότητα η κοινωνικότητα (οι πλήρεις απαντήσεις όλων στον ιστότοπο avgi.gr).
Ο Χάρης Μαμουλάκης αισιοδοξεί ότι θα διατηρηθούν τα μεγάλα και εμβληματικά τουρνουά
ανά τον κόσμο και πιστεύει ότι οι σχέσεις της σκακιστικής μας κοινότητας είναι δομημένες σε γερές βάσεις.
Ο Χρήστος Πιλάλης επισημαίνει ότι πρέπει, βγαίνοντας από την πανδημία, να μην χάσουμε την κοινωνικότητα μας. Η αξία του δια ζώσης σκακιού, είναι αναντικατάστατη!
Ο Στέλιος Χαλκιάς συμβουλεύει: «Να προσφέρουμε όσο μπορούμε, σ΄ αυτές τις περίεργες εποχές, και μην κλειστούμε μέσα στη γυάλα μας και στον μικρόκοσμό μας».
Ο Τάκης Νικολόπουλος βαβαιώνει ότι επόμενη μέρα στο ελληνικό σκάκι θα είναι μια κανονική μέρα. «Δεν πιστεύω ότι εξαιτίας του Κορωνοϊού θα έρθει το τέλος του κόσμου ή έστω του σκακιού»!
Ο Χρήστος Γκορίτσας πιστεύει ότι αυτό που μπορεί να αλλάξει είναι η σημασία, την οποία αποδίδουμε στο διαδικτυακό σκάκι και ότι προβλέπει ότι θα συναντιόμαστε λιγότερο. «Αυτοί που μας αρέσουν θα μας λείψουν, σε αυτούς που δεν αρέσουμε δε θα λείψουμε».
Η Άννα – Μαρία Μπότσαρη θεωρεί ότι η κρίση στο σκάκι προϋπήρχε του κορονοϊού, ότι έχει χαθεί ο σωστός προσανατολισμός και μέμφεται τις διοικήσεις της παγκόσμιας και της ελληνικής ομοσπονδίας.
Ο Στέφανος Ληναίος προτείνει να γίνει το ευχάριστο μάθημα στα σχολεία, εκπομπή στην τηλεόραση και να αναβαθμιστούν οι διαδικτυακοί αγώνες.
Ο Σάκης Κουβάτσος υπενθυμίζει ότι μετά από σοβαρές πανδημίες η ανθρωπότητα αλλάζει και αν η αλλαγή προχωρήσει προς την κατεύθυνση της χειραγώγησης του πληθυσμού μέσω του φόβου και στον περιορισμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων, δεν υπάρχει περίπτωση να μιλάμε για το σκάκι όπως το ξέρουμε.
Ο Θεόδωρος Τσορμπατζόγλου ενημερώνει ότι η Ευρωπαϊκή Σκακιστική Ομοσπονδία ετοίμασε ένα διαδικτυακό πρόγραμμα αγώνων και σεμιναρίων για τους μήνες Απρίλιο και Μάϊο, με κύρια εκδήλωση το Ευρωπαϊκό Διαδικτυακό Πρωτάθλημα 2020.
Ο Τάκης Δρεπανιώτης προβλέπει ότι ο κόσμος μετά την κρίση θα είναι πιο πολύ εξαρτημένος από την ψηφιακή οικονομία και οι άνθρωποι θα αρχίσουν να αυτοκαλωδιώνονται. Κάθε άνθρωπος θα μπορεί να είναι μια κινούμενη database και chessbase!
Ο Λουκάς Ζαχείλας δηλώνει φανατικός υποστηρικτής της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, αλλά παραμένει και αθεράπευτα ρομαντικός: «Προτιμώ να απολαμβάνω δύο ‘μαζέτες’ σ΄ ένα σύλλογο, που πειράζουν ο ένας τον άλλον, συναγωνίζονται στις ανακρίβειες και τα λάθη, γελάνε και αστειεύονται».
Ο Δημήτρης Μαστροβασίλης αναφέρεται στα ισχυρά κλειστά τουρνουά που σταμάτησαν στη χώρα μας πριν από την πανδημία και γνωστοποιεί ότι είχε προγραμματίσει να παίξει στο Ντουμπάι και στη Βαρκελώνη.
Ο Πέτρος Κολυβάς συμβουλεύει τα σωματεία να δοκιμάσουν νέες ελκυστικές εκδηλώσεις και προτείνει αναδιάρθρωση κατηγοριών σε διασυλλογικούς αγώνες.
Ο Βαγγέλης Βιδάλης μιλάει επίσης για την ανάγκη αναδιάρθρωσης των κατηγοριών στους διασυλλογικούς και ίσως συγχωνεύσεις σωματείων.
Ο Θάνος Μαστροβασίλης προτείνει το άνοιγμα στο ευρύ κοινό των σχολικών αγώνων, των Ολυμπιάδων, καθώς και άλλων σημαντικών γεγονότων.
Η Μαριάννα Παγκαλή λέει ότι όσοι αγάπησαν το σκάκι θα συνεχίσουν, αλλά όσοι δεν το έχουν γνωρίσει ακόμα πιθανόν να μην του δώσουν καμία ευκαιρία.
Ο Μηνάς Βουλγαρίδης θεωρεί ότι αν υπάρχει κάτι που μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο είναι πως μπορεί το ερασιτεχνικό σκάκι να κερδίσει πόντους σε βάρος του αρρωστημένου επαγγελματικού πρωταθλητισμού.
Ο Σπύρος Ιλαντζής προσβλέπει σε ανάπτυξη «αντι-κλεπτικού λογισμικού» στο διαδικτυακό σκάκι και επισημαίνει την ανάγκη της ασφάλισης και της ιατρο-φαρμακευτικής περίθαλψης των κορυφαίων σκακιστών και σκακιστριών.
Ο Παναγής Σκλαβούνος διαβλέπει κίνδυνο να συνδυάσουν οι νέοι το σκάκι με τον τζόγο και προχωρά σε μια τολμηρή πρόταση, να αλλάξουν κάποιοι κανόνες στο σκάκι με την προσθήκη και άλλων κομματιών.
Απαισιόξος ο Βασίλης Κοτρωνιάς θεωρεί ότι ξημερώνει ένα μέλλον κουτσουρεμένο για το σκάκι και ότι η πανδημία είναι το άλλοθι της άρχουσας τάξης για να την φορτώσει στον κοσμάκη.
Απαισιόξος και ο Γιώργος Βλάσσης, αφού επισημαίνει ότι η σκακιστική κοινότητα ήταν πάντοτε κλειστή και σε μόνιμη καραντίνα, διαβλέπει τον κίνδυνο να μετατραπούν οι σύλλογοι σε πλατφόρμες online εκμάθησης.
Κόντρα στο ρεύμα ο Στράτος Γρίβας, πιστεύει ότι πρέπει να καταργηθούν τα ανοιχτά τουρνουά και διαβλέπει το τέλος του σκακιού από τις δυνατότητες απάτης στους διαδικτυακούς αγώνες.
Λάθη του χθες, προσδοκίες του αύριο
Το ερωτηματολόγιο, καθώς και οι απαντήσεις των 22, με αλφαβητική σειρά: 1) Πώς βλέπετε την επόμενη μέρα στο ελληνικό και στο παγκόσμιο σκάκι; 2) Τι μπορεί να διασωθεί, τι είναι ευκαιρία να αλλάξει; 3) Ποια κακώς κείμενα πρέπει να καταργηθούν και τι καινούργιο μπορεί να έλθει; 4) Οι σχέσεις μεταξύ σκακιστών, σκακιστριών, προπονητών, μαθητών, γονέων, παραγόντων κινδυνεύουν να διαρραγούν ή θα επέλθει σύσφιξη; 5) Πόσο βοηθάνε, τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, οι διαδικτυακοί αγώνες και τα διαδικτυακά μαθήματα;
Βαγγέλης Βιδάλης (πρ. έφορος Αγωνιστικού Προγράμματος της ΕΣΟ, εμπνευστής του προγράμματος «Κίνηση Σκακιού» στα σχολεία του Δήμου Θεσσαλονίκης 1984-1986):
Βραχυπρόθεσμα και ίσως μεσοπρόθεσμα τα διεθνή τουρνουά (σε όλο τον κόσμο) θα υποστούν πλήγματα. Έως τις αρχές του καλοκαιριού δεν πρόκειται να διεξαχθούν, αλλά και στη συνέχεια δεν θα είναι εύκολο να συγκεντρώσουν τους αριθμούς που συνήθως είχαν.
Θα δημιουργηθούν προβλήματα και στις μεγάλες διοργανώσεις (Ολυμπιάδες, Π.Π. ανδρών και γυναικών, κ.ά.).
Πιο «ευάλωτες» φαίνονται οι αγώνες που συγκεντρώνουν πολλές εκατοντάδες (ή χιλιάδες) σκακιστές και σκακίστριες απ' όλο τον κόσμο.
Οι χορηγίες θα μειωθούν -λόγω της παγκόσμιας ύφεσης, όσο αυτή κρατήσει- και αυτό θα πλήξει κυρίως το «επαγγελματικό» σκάκι και τις κορυφαίες διοργανώσεις.
Στη χώρα μας, η πανδημία θα πλήξει το σύνολο των διοργανώσεων (διασυλλογικά, μαθητικούς αγώνες, νεανικά πρωταθλήματα, κ.ά.).
Σίγουρα οι ομάδες θα αντιμετωπίσουν πολλά προβλήματα, οργανωτικά, οικονομικά, άρνηση ξένων παικτών να έλθουν να παίξουν, κ.ά.
Ίσως είναι η ευκαιρία την επόμενη ημέρα να υπάρξουν συγχωνεύσεις σωματείων που το μέγεθός τους θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά τους.
Αναγκαία (για προφανείς οικονομικούς και ποιοτικούς λόγους) και η αναδιάρθρωση των πρωταθλημάτων, με έμφαση στα περιφερειακά και δραστικό περιορισμό των ομάδων στην Α' Εθνική (όχι περισσότερες από 8-10). Ίσως και μία Β' Εθνική με 8 ομάδες. Με 6μελείς συνθέσεις οι ομάδες. Και φυσικά, κατάργηση των μικτών συνθέσεων και θεσμοθέτηση ξεχωριστών διασυλλογικών πρωταθλημάτων για τους νέους,-ες έως 18 ετών.
Το διαδίκτυο θα χρησιμοποιείται ευρύτατα για σημαντικές διοργανώσεις και προπονήσεις. Ελπίζω και η σκακιστική βιβλιογραφία να αναπτυχθεί περισσότερο.
Δε νομίζω ότι οι σχέσεις της σκακιστικής κοινωνίας θα δοκιμαστούν. Το αντίθετο. Οι σκακιστές έχουν και κριτική σκέψη και αυτογνωσία και γενικά μπορούν να εκτιμούν σωστά δύσκολες καταστάσεις. Ίσως παρουσιαστούν κάποια πρόσκαιρα προβλήματα μεταξύ παραγόντων και κορυφαίων σκακιστών και προπονητών που συσχετίζονται με τις αμοιβές τους.
Γιώργος Βλάσσης (εκπρόσωπος του Σ.Ο. ΣΑΧ Θεσσαλονίκης, προπονητής):
Η σκακιστική κοινότητα, πάντοτε ήταν κλειστή και σε μόνιμη καραντίνα. Δυστυχώς σήμερα το σκάκι κινδυνεύει με ακόμη μεγαλύτερη εσωστρέφεια, αν οι σύλλογοι με αφορμή την πανδημία, μετατραπούν σε πλατφόρμες online εκμάθησης.
Μπορούμε να διασώσουμε τις σκακιέρες και τα χρονόμετρα. Όλα τα υπόλοιπα ίσως θα πρέπει να τα φτιάξουμε από την αρχή!
Η πανδημία, σε συνάρτηση με τη παγκόσμια ύφεση που επέρχεται, θα οδηγήσει σε συρρίκνωση του αγωνιστικού προγράμματος, που επί σειρά ετών στηρίζονταν στις μεγάλες διοργανώσεις. Οφείλουμε όλοι να συμμετέχουμε στα κοινά και να ψάξουμε λύσεις. Η λογική της ανάθεσης δε μπορεί πλέον να λειτουργήσει.
Χωρίς αγώνες όλες οι σχέσεις κινδυνεύουν. Ας ελπίσουμε, το πρώτο θύμα αυτής της αλυσίδας να είναι οι παράγοντες (που ήταν επίσης και γονείς και manager) και που όλα αυτά τα χρόνια το μόνο που έκαναν είναι να νομιμοποιούν αποφάσεις με γνώμονα το καλό είτε του παιδιού τους είτε το δικό τους (διαιτησίες κλπ).
Η δυνατότητα διαδικτυακών αγώνων και μαθημάτων υπάρχει εδώ και χρόνια. Απευθύνεται όμως σε υψηλότερο επίπεδο. Η βάση, που αποτελεί την πλειοψηφία, χρειάζεται το σύλλογο, τους φίλους και τις πολλές παρτίδες…
Μηνάς Βουλγαρίδης (Πνευμονολόγος, πρ. διοικητής Γ. Νοσοκομείου Χανίων, πρ. μέλος Δ.Σ. της ΕΣΟ):
Ασφαλώς η επόμενη ημέρα στο σκάκι όπως και γενικότερα στον αθλητισμό θα είναι πιο δύσκολη αφού ο ομαδικό πνεύμα στους αγώνες θα πληγεί με ότι αυτό συνεπάγεται.
Αν υπάρχει κάτι που μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο είναι πως μπορεί το ερασιτεχνικό σκάκι να κερδίσει πόντους σε βάρος του αρρωστημένου επαγγελματικού πρωταθλητισμού.
Τα μαζικά τουρνουά και πρωταθλήματα που γίνονταν πολλές φορές σε απαράδεκτες συνθήκες για εμπορικούς και μόνο λόγους είναι παρελθόν. Οφείλουν οι Ομοσπονδίες να θεσπίσουν νέες προδιαγραφές για τις διοργανώσεις που σαφώς θα σεβαστούν και τις νέες συνθήκες αλλά και το ίδιο το άθλημα.
Για εκείνους που δεν βλέπουν το σκάκι σαν αυτοσκοπό, αλλά σαν μια χρήσιμη και ωφέλιμη για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα των νέων μας δραστηριότητα, οι σχέσεις αυτές μπορεί να δυσκολευτούν αλλά οπωσδήποτε δεν θα διαρραγούν.
Το διαδίκτυο σε αυτή τη φάση μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο, αν αξιοποιηθεί σωστά.
Χρήστος Γκορίτσας (Συμβολαιογράφος, FIDE Master, Γ.Γ. ΕΣΟ):
Νομίζω ότι η κανονικότητα θα επανέλθει και στο σκακιστικό γίγνεσθαι. Με τον ίδιο τρόπο που θα επανέλθει και σε παρόμοιες εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής.
Εύχομαι να διασωθούν οι άνθρωποι του σκακιού. Αυτό που μπορεί να αλλάξει είναι η σημασία, την οποία αποδίδουμε στο διαδικτυακό σκάκι ως εργαλείο διάδοσης και ανάπτυξης.
Τα κακώς κείμενα προέρχονται από τους ανθρώπους. Αν οι άνθρωποι βγουν σοφότεροι από αυτή τη δοκιμασία, αν μάθουν να ξεχωρίζουν το πολύτιμο από το ευτελές, θα φέρουν άλλο ήθος (και) στο σκάκι, που, ίσως, γίνει πιο ανθρωποκεντρικό.
Θα συναντιόμαστε λιγότερο. Αυτοί που μας αρέσουν θα μας λείψουν, σε αυτούς που δεν αρέσουμε δε θα λείψουμε.
Οι διαδικτυακοί αγώνες και τα διαδικτυακά μαθήματα αποτελούν τη μόνη εναλλακτική. Με τα μειονεκτήματά τους (πχ, ευκολότερη ηλεκτρονική υποβοήθηση, αδυναμία διδασκαλίας σε ομάδες μικρών αρχάριων παιδιών, δυσκολότερη κοινωνικοποίηση, έλλειψη τυπική «νομιμοποίησης») και τα πλεονεκτήματά τους (πχ, ανετότερη συμμετοχή, μικρότερο κόστος, περισσότερος ωφέλιμος χρόνος).
Στράτος Γρίβας (γκραν μετρ, πρ. πρωταθλητής Ελλάδας, συγγραφέας):
Όταν λήξει η παρούσα κατάσταση, όλα θα επανέλθουν σε κανονικούς ρυθμούς, όπως η υπόλοιπη ζωή μας και αθλητική κίνηση.
Πρωτεύων είναι να διασωθούν οι ζωές μας και όχι κατ’ ανάγκη το σκάκι. Δε βλέπω να αλλάζει κάτι σημαντικό - ίσως και να μη χρειάζεται.
Να καταργηθούν τα όπεν τουρνουά, που είναι ότι χειρότερο έχει εφευρεθεί! Πουλ ή νοκ-άουτ από εδώ και πέρα!
Οι σχέσεις μεταξύ σκακιστών, σκακιστριών, προπονητών, μαθητών, γονέων, παραγόντων κινδυνεύουν να διαρραγούν ή θα επέλθει σύσφιξη;
όσον αφορά τις σχέσεις, είναι περισσότερο προσωπικό το θέμα και όχι γενικό. Περισσότερο προς το αρνητικό κινείται.
Οι διαδικτυακοί αγώνες και τα διαδικτυακά μαθήματα είναι αναγκαία στην παρούσα κατάσταση. Όμως το διαδικτυακό σκάκι θα σημάνει το τέλος του σκακιού, αφού θα είναι αδύνατο να σταματήσεις την απατεωνιά!
Τάκης Δρεπανιώτης (μετρ, διεθνής διαιτητής, οργανωτής FIDE, μεταφραστής επιστημονικών και σκακιστικών βιβλίων):
Θα ήταν παρακινδυνευμένο να κάνω πρόβλεψη για την επόμενη μέρα στο ελληνικό και το παγκόσμιο σκάκι - όπως είναι παρακινδυνευμένο να κάνουμε σήμερα πρόβλεψη για το οτιδήποτε. Πιστεύω ότι ακόμη κι αν ελεγχθεί η υγειονομική κρίση (καθόλου προφανές), η παγκόσμια οικονομική κρίση θα είναι χωρίς προηγούμενο. Όμως, καθώς δεν θα έχουν καταστραφεί υποδομές, τα πράγματα θα μπορούν να επιστρέψουν σχετικά γρήγορα. Πάντως, λεφτά για το σκάκι θα αργήσουν να υπάρξουν ξανά.
Ο κόσμος μετά την κρίση θα είναι πιο πολύ εξαρτημένος από την ψηφιακή οικονομία και οι άνθρωποι θα αρχίσουν να αυτοκαλωδιώνονται για να έχουν γρήγορες ενδείξεις της υγείας τους. Σύντομα αυτές οι καλωδιώσεις θα ενωθούν με το διαδίκτυο και κάθε άνθρωπος θα μπορεί να είναι πια μια κινούμενη database. Και chessbase, φυσικά. Αν βρεθεί λύση σε αυτό το θέμα, το σκάκι θα μπορούσε να συνεχίσει με την τωρινή φυσική μορφή του. Διαφορετικά, ποιος ξέρει.
Γενικά μιλώντας πάντως, δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος για το σκάκι - όπως το γνωρίζουμε σήμερα. Είναι αρκετά περίπλοκο να εξηγήσω το γιατί, αλλά πολύ λακωνικά νομίζω ότι πολύ λίγοι θα ενδιαφερθούν στο μέλλον να κάνουν την προσπάθεια που απαιτείται για να είναι σκακιστές κορυφής. Από εκεί και πέρα, σαν παιχνίδι χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις, σε επίπεδο γρήγορης και χαμηλής εκμάθησης για παιδιά, σαν καφενειακό υπερτάβλι, δεν βλέπω τον λόγο γιατί να μην παραμείνει. Όσο για τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων που κινούνται γύρω από το σκάκι, κι αυτό είναι πολύ νωρίς για να δούμε και να πούμε πώς θα εξελιχτούν.
Ελπίζω για το καλύτερο αλλά φοβάμαι ότι δεν θα επιστρέψουμε (όπως πολλά πράγματα) στο status quo ante. Από αυτή την άποψη, η διαδικτυακή δραστηριότητα (που θεωρώ πολύ θετική σήμερα) ίσως αποδειχτεί εμβρυουλκός κάποιου απροσδιόριστου ακόμη μέλλοντος.
Κάποιοι θυμούνται ότι έλεγα πριν από είκοσι χρόνια για πανελλήνια διασυλλογικά από την έδρα κάθε σωματείου, με μετακίνηση μόνο των διαιτητών κλπ. Ουσιαστικά έγινε πραγματικότητα από ένα καπρίτσιο της ζωής (αν και δεν μπορούμε να μαζευόμαστε στην ίδια αίθουσα - ακόμη). Θυμάμαι ακόμη την αντίδραση που υπήρχε σε τέτοιες ιδέες. Δυστυχώς, σήμερα δεν βλέπω πολλές θετικές διεξόδους. Ίσως μόνο στη μοναδική ιδέα μου που ακόμη δεν έχει επικρατήσει: στη ραγδαία συντόμευση του χρόνου σκέψης και του χρόνου διεξαγωγής. Θα ρίξει το κόστος των αγώνων, θα δυσκολέψει την αθέμιτη χρήση τεχνικών μέσων και θα εισαγάγει έναν «αθλητικό» παράγοντα από τις πατατιές των ισχυρών που ίσως δώσει ενδιαφέρον. Αλλά όπως είπα ξεκινώντας, είναι πολύ νωρίς για το οτιδήποτε.
Λουκάς Ζαχείλας (μετρ, επικεφαλής Τομέα Συστημάτων στο Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της επαγγελματικής κατάρτισης, πρ. πρόεδρος ΕΣΣΝΑ):
Το τοπίο σήμερα είναι τόσο θολό σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, που το σκάκι αποτελεί μια απλή υποβαριάντα. Έχω την εντύπωση, ότι θα υπάρξουν βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες στη ζωή μας και στο σκάκι. Στο άμεσο μέλλον, τόσο στο ελληνικό όσο και στο παγκόσμιο σκάκι, θα έχουμε πολλές ακυρώσεις τουρνουά, όχι μόνο λόγω της αποφυγής συνωστισμού αλλά και γιατί οι σπόνσορες θα αποχωρήσουν σε μεγάλο βαθμό. Σε βάθος χρόνου θα υπάρξει στροφή σε περισσότερο «απρόσωπα» τουρνουά, είτε διαδικτυακά είτε με αποφυγή του παραδοσιακού τρόπου διοργάνωσης αγώνων.
Μικρά τουρνουά θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν και μάλιστα θα τα έχουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα. Μαζικότερες διοργανώσεις θα περιοριστούν σημαντικά αν ο ιός έχει έρθει για να μείνει. Η αποφυγή των πολλών μετακινήσεων, θα ευνοήσει τους ντόπιους παίκτες σε σχέση με τους αλλοδαπούς και τα μεγάλα ονόματα θα περιοριστούν. Το σκάκι θα αρχίσει να επιστρέφει σε μορφές διοργανώσεων του παρελθόντος, λιγότερο επαγγελματικές, περισσότερο ερασιτεχνικές.
Δεν ξέρω αν τα κακώς κείμενα θα βελτιωθούν με την απειλή του ιού. Σίγουρα όμως θα έχουμε νέες μορφές αγώνων, μαθημάτων, προπονήσεων. Η δύναμη του διαδικτύου θα αναδειχθεί αλλά παράλληλα θα χαθεί η προσωπική επαφή που είναι τόσο απαραίτητη σε ένα σκακιστικό αγώνα.
Πολύ φοβάμαι ότι οδηγούμαστε σε ένα στείρο περιβάλλον αποξένωσης, αδιαφορίας και έλλειψης ουσιαστικής επαφής. Τα βλέμματα, οι κινήσεις, η χειραψία στην αρχή και στο τέλος, μια κουβέντα παρηγοριάς, ένα φιλικό άγγιγμα, είναι στοιχεία μιας κουλούρας που συνήθως φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά και λυπάμαι αλλά θεωρώ ότι θα αρχίσουν να εκλείπουν.
Παρότι φανατικός υποστηρικτής της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, στη συγκεκριμένη περίπτωση βλέπω ότι το διαδίκτυο είναι ένα σωσίβιο προκειμένου να αποφύγουμε το πλήρες ναυάγιο. Το στοιχείο της προσωπικής σχέσης έχει δυστυχώς μεγάλη ανάγκη τη φυσική παρουσία. Τα υποκατάστατα απλά κερδίζουν χρόνο μέχρι να ξεπεράσουμε το μεγάλο πρόβλημα.
Το προσωπικό στοιχείο στο σκάκι είναι θεμελιώδες και καθοριστικό. Σκεφτείτε την περίπτωση που παρακολουθείτε αγώνες μεταξύ δύο υπολογιστών ή την αναμετάδοση κάποιων αγώνων από το διαδίκτυο. Εξαιρετικά ενδιαφέρον σκάκι, όμορφα παρουσιασμένο, κινήσεις που κόβουν τη (διαδικτυακή) ανάσα και συνδυασμοί μετρημένοι με ακρίβεια που εντυπωσιάζει. Κι από την άλλη, σε ένα σύλλογο της Αθήνας, δύο «μαζέτες» που πειράζουν ο ένας τον άλλο, συναγωνίζονται στις ανακρίβειες και τα λάθη, γελάνε και αστειεύονται με τον τρόπο που πιάνουν τα κομμάτια και πατούν το ρολόι. Ίσως να γερνάω αλλά προσωπικά εγώ θα ήθελα να είμαι και να απολαμβάνω τους «μαζέτες».
Σπύρος Ιλαντζής (μετρ, σκακιστικός δημοσιογράφος):
Το σκάκι την επόμενη μέρα το βλέπω πολύ διαφορετικό, με έμφαση στο διαδικτυακό σκάκι. Αναμένω πως θα αναπτυχθεί περισσότερο το «αντι-κλεπτικό λογισμικό», ενώ θα αυξηθούν και οι αγώνες μέσω Internet, που θα υπολογίζονται πάντως στα ratings της FIDE. Επίσης, θα καθιερωθούν και αρκετές ιδιωτικές πλατφόρμες που θα διοργανώνουν αγώνες μέσω Διαδικτύου και θα έχουν τη δικιά τους αξιολόγηση.
Πρέπει να διασωθεί η αλληλεγγύη μεταξύ σκακιστών, πρέπει να αλλάξει η προσέγγιση της FIDE και των εθνικών ομοσπονδιών.
Αναγκαίο το να υποχωρήσουν η προχειρότητα και ο κακός προγραμματισμός. Πρέπει να ενισχυθεί η προβλεπτική ικανότητα των ιθυνόντων. Στην Ελλάδα, η κρίση του κορονοϊού είναι ευκαιρία να ξανασκεφτούμε το θέμα των κορυφαίων σκακιστών και σκακιστριών – απαραίτητη η ασφάλισή τους, με ευθύνη της ΓΓΑ και της ΕΣΟ, ώστε να καλύπτεται η απώλεια εισοδήματος και η ιατρο-φαρμακευτική τους περίθαλψη.
Θέλω να πιστεύω ότι όλοι θα βελτιώσουμε την κατανόησή μας προς «την άλλη πλευρά» (οι διοργανωτές θα ακούνε περισσότερο τους παίκτες, οι γονείς θα εμπιστεύονται περισσότερο τους προπονητές, οι διοικούντες θα προγραμματίζουν με σύνεση τους μελλοντικούς αγώνες)
Ευτυχώς που υπάρχουν οι διαδικτυακοί αγώνες και τα διαδικτυακά μαθήματα, άλλως θα είχε νεκρώσει απολύτως η σκακιστική κίνηση! Το σκάκι αποτελεί το κατ’ εξοχήν άθλημα / απασχόληση που μπορεί να επεκταθεί μέσω Internet σε πολλά εκατομμύρια παικτών και θεατών, σε ολόκληρο τον κόσμο!
Πέτρος Κολυβάς (πρ. πρόεδρος της ΕΣΣΝΑ, έφορος επί 40 χρόνια του Σκακιστικού Τμήματος του Πανελλήνιου Γ.Σ.):
Δύσκολη η πρόβλεψη για την επόμενη μέρα. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο δεν είχαμε αντίστοιχη περίοδο με τόσα προβλήματα. Αλλά πιστεύω ότι, μόλις αρχίζουν να χαλαρώνουν οι περιορισμοί, οι σκακιστές θα αρχίζουν να επιστρέφουν σιγά – σιγά στις διοργανώσεις που μας λείψανε. Πιστεύω ότι θα διασωθούν οι καθιερωμένες και πετυχημένες διοργανώσεις.
Είναι φανερή πλέον η ανάγκη ορισμένων αλλαγών. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν οι κατηγορίες των Ομαδικών Πρωταθλημάτων Αττικής να περιοριστούν το πολύ σε τρεις: ΠΟΑ, Β’ Εθνική και Τοπική.
Θα έπρεπε η αγωνιστική περίοδος να είναι από 1/9 έως 31/8 του επόμενου έτους. Με αυτόν τον τρόπο θα αξιοποιούσαμε όλες τις διαθέσιμες ημερομηνίες ( πχ 1/9 - 15/12 κλπ) για τις κορυφαίες διοργανώσεις και δεν θα τις στριμώχναμε (π.χ. 10/1 – 15/3).
Θα πρέπει να δοκιμαστούν (κυρίως από τα σωματεία) καινούργιες διοργανώσεις. Ίσως πιο ελκυστικές και κυρίως με μη καθιερωμένες ημερομηνίες / ώρες διοργανώσεων και χρόνους παρτίδων
Οι σχέσεις μεταξύ των παραγόντων, σκακιστών, γονέων κλπ δεν κινδυνεύουν. Ο κοινός κίνδυνος θα βοηθήσει τη συνεργασία και θα μας φέρει πιο κοντά όλους.
Τέλος, οι διαδικτυακοί αγώνες και τα διαδικτυακά μαθήματα βοήθησαν σημαντικά και πιστεύω ότι θα παραμείνουν στο σκάκι και μάλιστα η παρουσία τους θα είναι σημαντική
Βασίλης Κοτρωνιάς (γκραν μετρ, πρ. πρωταθλητής Ελλάδας, συγγραφέας):
Πιστεύω ότι θα πάνε όλα προς το χειρότερο. Η οικονομική κρίση υπήρχε ήδη, η πανδημία είναι το άλλοθι της άρχουσας τάξης για να την φορτώσει στον κοσμάκη. Το σκάκι δεν θα γλυτώσει από την κρίση, σαν μικρό άθλημα στην Ελλάδα. Αλλά και παγκοσμίως.
Δεν βλέπω να μπορεί να διασωθεί κάτι. Όλα είναι θέμα ανάπτυξης. Με τον Μητσοτάκη τι να διασωθεί; Εδώ ισχύει το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω».
Φυσικά και κινδυνεύουν να διαρραγούν οι σχέσεις μεταξύ σκακιστών, σκακιστριών, προπονητών, μαθητών, γονέων, παραγόντων. Όπως και τα πάντα.
Διαδικτυακά μαθήματα προς τι; Για ένα μέλλον που θα είναι κουτσουρεμένο; Οι περισσότεροι τα έχουν κόψει και παίζουν απλά γρήγορο σκάκι για να αποσπώνται από την κατήφεια τους. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι έρχεται καταστροφή στον τουρισμό, κατά συνέπεια και τα τουρνουά στην Ελλάδα θα υποβαθμιστούν τόσο από πλευράς συνθηκών όσο και επάθλων.
Σάκης Κουβάτσος (Οδοντίατρος, πρόεδρος Α.Ο. Κύδων Χανίων, αντιπρόεδρος ΕΣΟ):
Για να απαντηθεί το πρώτο ερώτημα θα έπρεπε να ξέρει κανείς πως θα είναι η χώρα και ο κόσμος την επόμενη μέρα από αυτή την πανδημία. Η ιστορία έχει δείξει ότι μετά από σοβαρές πανδημίες η ανθρωπότητα αλλάζει.
Αν η αλλαγή προχωρήσει προς την κατεύθυνση της χειραγώγησης του πληθυσμού μέσω του φόβου και στον περιορισμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων, δεν υπάρχει περίπτωση να μιλάμε για επόμενη μέρα για το σκάκι όπως το ξέρουμε. Αν η οικονομική κρίση που διαφαίνεται να έρχεται, οδηγήσει στην εξαθλίωση των εργαζομένων, στην αύξηση της ανεργίας και στην μείωση κάθε κοινωνικής παροχής, ο αθλητισμός θα είναι ένα από τα πρώτα θύματα της επόμενης ημέρας.
Στην περίπτωση όμως που η πανδημία αντιμετωπιστεί με μία ειλικρινή παγκόσμια συνεργασία και η οικονομική κρίση αντιμετωπιστεί με γνώμονα την διατήρηση των ανθρώπινων αξιών και την στήριξη των εργαζομένων τότε πράγματι υπάρχει ελπίδα να αλλάξει κάτι προς το καλύτερο.
Αν η σημερινή κρίση αντιμετωπιστεί με το πρώτο σενάριο αυτό που θα διασωθεί είναι ίσως το σκάκι μέσω διαδικτύου. Αυτό όμως δεν έχει σχέση με το σκάκι όπως το ξέρουμε σήμερα. Αν αντιμετωπιστεί με το δεύτερο σενάριο υπάρχει η δυνατότητα οι συνθήκες που θα διαμορφωθούν να βελτιώσουν τα πράγματα σε όλο τον αθλητισμό.
Τα κακώς κείμενα στο ελληνικό σκάκι είναι συνυφασμένα με την οκταετία των μνημονίων και την υποβάθμιση του αθλητισμού συνολικά στη χώρα μας. Η μείωση των επιχορηγήσεων στην ΕΣΟ και η κατάργηση της επιχορήγησης των σωματείων, μας οδήγησε στην ανάγκη να καλύπτονται οι αγωνιστικές υποχρεώσεις ουσιαστικά από τις οικογένειες των αθλουμένων. Πριν ανακαλύψουμε ποιο θα είναι το καινούργιο, πρέπει να επανακατακτήσουμε αυτό που υπήρχε πριν το 2008. Δηλαδή καλύτερη χρηματοδότηση από την πολιτεία προς την Ομοσπονδία, για να υλοποιείται το αγωνιστικό πρόγραμμα χωρίς επιβάρυνση των σωματείων και στήριξη των αθλητικών σωματείων από την πολιτεία για την βελτίωση της λειτουργίας τους.
Η αντίδραση της κοινωνίας στην πανδημία είναι καθοριστική. Αν η κοινωνία αντιδράσει διεκδικώντας αυτά που δικαιούται θα υπάρξει σύσφιξη. Αν όμως παρασυρθούμε από τον φόβο και την αβεβαιότητα θα συμβεί το αντίθετο. Αυτό ισχύει και στον μικρόκοσμο του σκακιού.
Πόσο βοηθάνε, τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, οι διαδικτυακοί αγώνες και τα διαδικτυακά μαθήματα;
Νομίζω ότι οι διαδικτυακοί αγώνες και τα διαδικτυακά μαθήματα αυτή την στιγμή είναι το μόνο που μπορεί να γίνει.
Στέφανος Ληναίος (Ηθοποιός):
Νομίζω ότι αυτή η «αναγκαστική» απομόνωση, θα πολλαπλασιάσει τα μέλη της παγκόσμιας σκακιστικής κοινότητας. Πιστεύω όμως ότι, τουλάχιστον, θα συνειδητοποιήσουν την ιδιαίτερη αξία του: Να σκεπτόμαστε πολύ πριν από κάθε απόφαση.
Είναι μια μεγάλη ευκαιρία να γίνει ευχάριστο μάθημα στα σχολεία μας... Και μόνιμη, ολοκληρωμένη εκπομπή στην T.V.
Να «καταργηθεί» η αντίληψη ότι το σκάκι είναι για «ολίγους» και να πείσουμε τον κόσμο ότι είναι ένα λαϊκό άθλημα...
Όσον αφορά τις σχέσεις, είμαι αισιόδοξος. Όλα θα πάνε καλύτερα. Αρκεί οι δυνατοί να βοηθούν τους αδύνατους.
Στο χέρι όλων μας είναι και ιδιαίτερα της Ομοσπονδίας, να αναβαθμίσει τους διαδικτυακούς αγώνες αμέσως, σήμερα.
Χάρης Μαμουλάκης (Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ν. Ηρακλείου, Πολιτικός Μηχανικός, αντιπρόεδρος του Σκακιστικού Ομίλου Ηρακλείου):
Πάντα μετά από μια μεγάλη κρίση και δη παγκόσμια, επέρχονται αλλαγές που δεν μπορεί εύκολα να υπολογίσει κάποιος, τα νερά είναι αχαρτογράφητα. Προσωπικά, ελπίζω κι εύχομαι να βγούμε όλοι υγιείς, δυνατοί και με ακόμα μεγαλύτερη όρεξη για την μεγάλη μας αγάπη, το σκάκι. Άλλωστε, όπως και η Παγκόσμια Σκακιστική Ομοσπονδία FIDE μας θυμίζει: Gens una sumus (είμαστε μια οικογένεια). Σαν οικογένεια λοιπόν, με πνεύμα αλληλεγγύης, θα προχωρήσουμε.
Μπορεί και πρέπει να διασωθεί η διατήρηση των μεγάλων και εμβληματικών τουρνουά ανά τον κόσμο με ταυτόχρονη προσπάθεια τήρησης των στοιχειωδών υγειονομικών κανόνων. Και δίδεται συγχρόνως η ευκαιρία να βελτιστοποιηθούν οι δυνατότητες ηλεκτρονικής - ψηφιακής σκακιστικής αλληλεπίδρασης με ότι αυτό συνεπάγεται (κανονική παρτίδα, rapid, blitz, προβλήματα-γρίφοι, διδασκαλία κλπ).
Κρίνεται αναγκαία η παύση χρησιμοποίησης αναλωσίμων (παρτιδόφυλλα, στυλό, κλπ) και η ταυτόχρονη δημιουργία αναλωσίμων μιας χρήσης ή προσωπικών αντικειμένων, προς χάρη της θωράκισης της ατομικής υγιεινής ενός σκακιστή.
Σε κάθε κρίση οι σχέσεις δοκιμάζονται. Αυτές όμως που έχουν σφυρηλατηθεί σύμφωνα με σωστές αρχές και ιδανικά, που έχουν γερές βάσεις, κρατάνε. Και νομίζω ότι σε αυτές τις βάσεις είναι δομημένες και οι σχέσεις της σκακιστικής μας κοινότητας.
Οι διαδικτυακοί αγώνες και τα διαδικτυακά μαθήματα μας βοηθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό να διατηρούμε την επαφή μεταξύ μας, έστω και διαδικτυακά και συμβάλουν στην προσπάθεια που όλοι καταβάλλουμε στο να μην ξεφύγουμε κατά πολύ, από τις συνήθειες της καθημερινότητας. Υπό αυτό το πρίσμα το διαδίκτυο αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο. Αξίζει να το αξιοποιήσουμε στο μέγιστο βαθμό.
Δημήτρης Μαστροβασίλης (γκραν μετρ, μέλος Εθνικής Ελλάδας):
Η κατάσταση ήταν δύσκολη και πριν την πανδημία. Παλαιότερα οργάνωναν κλειστά διεθνή τουρνουά για τους κορυφαίους σκακιστές. Προσωπικά με έπληξαν οι περιορισμοί για τον κορονοϊό αφού είχα προγραμματίσει να αγωνιστώ στο Ντουμπάι και στην Βαρκελώνη.
Μέχρις ενός σημείου το σκάκι είναι τυχερό επειδή μπορεί να παιχτεί στο διαδίκτυο.
Γενικά, πρέπει να κάνουμε υπομονή. Ελπίζουμε ότι το καλοκαίρι τα πράματα θα βελτιωθούν και θα επανέλθουν όλες οι υποχρεώσεις, αγωνιστικές και μη. Μέχρι τότε, μένουμε σπίτι, παίζουμε από το ίντερνετ και κάνουμε μαθήματα (αν κι αυτά θα μειωθούν, αφού ο περισσότερος κόσμος δε μπορεί να δουλέψει και να ανταποκριθεί οικονομικά).
Γενικά, εδώ και χρόνια θεωρώ το διαδικτυακό σκάκι χάσιμο χρόνου για έναν επαγγελματία παίχτη, αλλά είναι καλό για ψυχαγωγία. Νομίζω ότι πολύς κόσμος θα παίξει περισσότερο σκάκι τώρα, επειδή αφθονεί ο χρόνος.
Θα πρέπει μελλοντικά να προγραμματιστούν περισσότερα τουρνουά με υψηλότερα έπαθλα για τους κορυφαίους.
Το μεγάλο ζήτημα στο παγκόσμιο σκάκι είναι τώρα το Τουρνουά των Διεκδικητών. Ήταν λάθος ότι ξεκίνησε και είναι σκέτη καταστροφή ότι αναγκάστηκαν να το διακόψουν στην μέση. Έχει κάθε δίκιο να αισθάνεται αδικημένος ο Ρατζάμποβ. Δεν ξέρω τι συμβόλαια και ασφαλιστικές δικλίδες έχουν. Ίσως μπορεί να κινηθεί και νομικά. Θα το δούμε στην πορεία.
Θάνος Μαστροβασίλης (γκραν μετρ, μέλος Εθνικής Ελλάδας, προπονητής):
Με το lock down σε παγκόσμια σχεδόν κλίμακα όλες οι μεγάλες και μικρές διοργανώσεις εκδηλώσεις αλλά και η συνολική λειτουργία των φορέων έχουν παγώσει (για άγνωστο χρονικό διάστημα).
Να ανοίξουν στο ευρύ κοινό το σχολικό σκάκι, οι Ολυμπιάδες, καθώς και τα μεγάλα project. Να προχωρήσει η ένταξη στη ΔΟΕ και να αναπτυχθεί συνεργασία μεταξύ όλων των παραγωγικών δυνάμεων.
Θα πρέπει να βρεθούν τρόποι ώστε να συγκρατήσουμε τις απώλειες, αλλά και να αυξήσουμε τον αριθμό των σκακιστών και των σκακιστριών στις μικρές ειδικά ηλικίες, Άλλωστε το σκάκι αποτελεί ιδανική διέξοδο αλλά και ισχυρό παιδαγωγικό εργαλείο, αναγνωρισμένο και εφαρμόσιμο σε πολλές χώρες με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Είναι μια «ευκαιρία» να αυξήσουμε τα προπονητικά προγράμματα online.
Το διαδίκτυο αντιμετωπίζει τον κίνδυνο απομόνωσης, διατηρεί επαφή, προσφέρει ευκαιρία για δουλειά και ανάπτυξη νέων δρόμων. Μπορούμε πλέον να πάμε στο επόμενο στάδιο λειτουργικά και αγωνιστικά εφόσον καταφέρουμε να λύσουμε όλα τα σύνθετα τεχνικά προβλήματα που προκύπτουν (cheating).
Άννα - Μαρία Μπότσαρη (γκραν μετρ γυναικών, πρ. πρωταθλήτρια Ελλάδας, μέλος και προπονήτρια Εθνικής Γυναικών):
Θεωρώ ότι το σκάκι περνούσε και περνάει κρίση και πριν τον κορονοϊό. Φυσικά η απομόνωση έχει αφήσει σημάδια στην ήδη προβληματική ελληνική και ξένη σκακιστική ζωή: αναβλήθηκαν τουρνουά, ματς, μαθήματα, κλείσανε σύλλογοι, και είναι τεράστιος και ο οικονομικός αντίκτυπος σε όσους εξαρτώνται οικονομικά από το σκάκι.
Θεωρώ ότι έχει χαθεί προ πολλού ο σωστός προσανατολισμός όσον αφορά στην διάδοση, την θεσμική κατοχύρωση, την αθλητική ιδιότητα και την παιδαγωγική αναγνώριση του σκακιού ως μια αξία πολύτιμη στην διαπαιδαγώγηση των μελλοντικών κοινωνιών.
Δυστυχώς και η FIDE, με πολύ κακές συγκυρίες άθλιας ηγεσίας επί σειρά ετών, άφησε να φθίνει σταδιακά η εικόνα του αθλήματος, ακόμα και σε χώρες που παραδοσιακά το είχαν στην κορυφή. Δεν έχει πια την λάμψη και την αίγλη που είχε παγκοσμίως ούτε όταν πρόκειται για τα ματς διεκδικητών είτε οι ολυμπιάδες και τα πανευρωπαϊκά εθνικών ομάδων, που θα έπρεπε να προβάλλονται παγκοσμίως και να έχουν τεράστια προβολή και απήχηση.
Κατά την άποψη μου, και μετά τα διαγγέλματα τόσο του Πούτιν όσο και του Ομπάμα, θα έπρεπε να υπάρχει θεσμοθετημένο πια πρόγραμμα σχολικού σκακιού σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Δυστυχώς και η ελληνική ομοσπονδία για πάνω από 15 χρόνια έχει αφήσει να μαραζώσει τόσο το σκάκι κορυφής όσο και η εξάπλωση στην βάση. Καμιά προσπάθεια θεσμοθέτησης του αθλήματος, με όποια πολιτική η εθνική ηγεσία, οικονομική μιζέρια σε όλους τους τομείς, είτε πρόκειται για εθνικές ομάδες, είτε για ταλέντα και φερέλπιδες εθνικούς πρωταθλητές και με όλο το βάρος της ανάπτυξης να έχει πέσει στους ώμους όποιου παράγοντά η συλλόγου έχει κάποιο όραμα, συνήθως για τον δικό του τόπο, με αποτέλεσμα να ανθούν συγκεκριμένες περιοχές και να γίνονται τουρνουά ακόμη παντού. Ευτυχώς που υπάρχουν πολλοί που ατομικά αναπτύσσουν διαδίδουν και αγαπούν αυτό που το σκάκι προσφέρει στην κοινωνία.
Ο τρόπος απονομής των πτυχίων προπονητών είναι απαράδεκτος. Ο καθένας είτε μπορεί να δράσει παιδαγωγικά -για να μην μιλήσω σκακιστικά- είτε όχι, παίρνει ένα πτυχίο FIDE χωρίς καμιά ουσία σε κανένα επίπεδο. Δημιουργείται μια πλαστή εικόνα εξάπλωσης του αθλήματος η οποία όχι μόνο δεν ισχύει, αλλά στο μέλλον θα γυρίσει μπούμερανγκ, γιατί το σκάκι είναι επιστήμη, αγωγή και παιδεία και θα έπρεπε, όποιος έχει άδεια να το διδάξει, να έχει περάσει διάφορα επίπεδα παιδαγωγικής και προπονητικής.
Ίσως λοιπόν τελικά, ο ιός εξαγνίσει κάποιες σχέσεις, ποιος ξέρει, ίσως ο καθένας από μας επικεντρωθεί στα πιο άξια και σημαντικά ίσως δούμε μια φορά το δάσος και όχι το δέντρο, αλλά αν δεν ενδιαφερθούν οι υπεύθυνοι για τη θεσμικότητα του αθλήματος, να αποκτήσουν και πάλι όραμα για το άθλημα, πέρα από την τσέπη τους και τον σύλλογο τους, η επόμενη μέρα για το ελληνικό σκάκι δεν θα ‘ρθει ποτέ.
Όσο για το διαδίκτυο, ναι, παίξτε, κάνετε μαθήματα, βρεθείτε διαδικτυακά σκακιστικά, μην χάνετε την επαφή σας, την διασκέδαση σας και το ενδιαφέρον σας, αφήστε το σκάκι να σας συντροφεύσει και σε αυτή την απαίσια συγκυρία. Συνεχίζει να είναι πολύτιμη η προσφορά του και στην κοινωνικότητα αλλά και στην εγκεφαλική δραστηριότητα, είναι ό,τι καλύτερο μπορείτε να κάνετε στον εαυτό και στα παιδιά σας, μπας και βγει η επόμενη γενιά πιο σκεπτόμενη πιο υποψιασμένη και πιο δυνατή.
Τάκης Νικολόπουλος (μέλος Δ.Σ. ΕΣΟ, επίτιμος πρόεδρος Επιτροπής Διαιτησίας FIDE, αντιπρόεδρος ΕΕΣ Κορυδαλλού):
Δεν πιστεύω ότι εξαιτίας του Κορωνοϊού θα έρθει το τέλος του κόσμου ή έστω του σκακιού !
Η επόμενη μέρα στο Ελληνικό σκάκι θα είναι μια κανονική μέρα. Κάποιες διοργανώσεις του 2020 θα ακυρωθούν, άλλες θα πραγματοποιηθούν αργότερα, σε κάθε περίπτωση ένα νέο αγωνιστικό πρόγραμμα θα φτιαχτεί από την Ομοσπονδία και θα συνεχίσουμε. Το ίδιο και με τη Παγκόσμια Ομοσπονδία που θα έχει το αγκάθι του τουρνουά των διεκδικητών να αποφασίσει. Στο μεταξύ οι σκακιστικές δραστηριότητες στο διαδίκτυο πολλαπλασιάζονται συνεχώς. Ιδιαίτερα στον ελληνικό χώρο πολλά σωματεία και η ίδια η Ομοσπονδία διοργανώνουν τουρνουά online με μεγάλη συμμετοχή! Αυτό είναι ένα εξαιρετικό προνόμιο του σκακιού που μπορούμε να το εκμεταλλευτούμε σε τέτοιους καιρούς «καραντίνας»! Και όχι μόνο για αγώνες αλλά και για προπονήσεις, σεμινάρια παντός είδους κλπ. Η Ελληνική Ομοσπονδία έχει το how now και μπορεί να το αξιοποιήσει.
Όσο για τις σχέσεις μεταξύ παικτών, προπονητών, παραγόντων, γονέων κλπ., δεν βλέπω να δημιουργούνται ιδιαίτερα προβλήματα!
Υπομονή χρειάζεται και αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία από όλους !
Μαριάννα Παγκαλή (Αρχιτέκτων, προπονήτρια σκακιού, εκπρόσωπος ομάδας ΑΠΟ Κότινος):
Η «επόμενη μέρα» μετά τον ιό αναμφισβήτητα θα μας βρει σε μια διαφορετική κατάσταση παγκοσμίως. Ο δικός μας μικρόκοσμος, η ελληνική σκακιστική κοινότητα, θα επηρεαστεί σαφώς από την οικονομική αλλά και κοινωνική κρίση που θα ακολουθήσει. Το σχολικό σκάκι θα χτυπηθεί περισσότερο μιας και ήδη αυτή τη χρονιά έχει τελειώσει πρόωρα με μόνο λίγους μήνες λειτουργίας.
Η επόμενη μέρα, για διάστημα που αδυνατώ να προσδιορίσω, θα είναι δύσκολη για σκακιστές και συλλόγους. Πολλοί σύλλογοι με μεγάλα πάγια έξοδα ίσως αναγκαστούν να αλλάξουν έδρα, να συγχωνευτούν ή και να κλείσουν. Θα έχουν χάσει πολύτιμα έσοδα αλλά και πιθανώς άτομα που τους στήριζαν. Όλο αυτό θα αλλάξει και τον τρόπο λειτουργίας τους αλλά και θα χαμηλώσει το μπατζετ τους το οποίο θα διέθεταν για πρωταθλητισμό, ανάπτυξη ή κοινωνικές παροχές.
Τα μεγάλα διεθνή τουρνουά θα πληγούν όπως και ο σκακιστικός τουρισμός. Από την άλλη μεριά είμαι αισιόδοξη για τη συνέχιση της λειτουργίας των τουρνουά των συλλόγων.
Όσον αφορά τα ομαδικά μαθήματα σκάκι στους συλλόγους πιστεύω πως η μείωση των παιδιών για οικονομικούς λόγους θα είναι υπαρκτή.
Όσοι αγάπησαν το σκάκι θα συνεχίσουν, αλλά όσοι δεν το έχουν γνωρίσει ακόμα πιθανόν να μην του δώσουν καμία ευκαιρία. Οι γονείς λόγω οικονομικών προβλημάτων θα μειώσουν τις δραστηριότητες και θα δώσουν προτεραιότητα σε ξένες γλώσσες και πιο δημοφιλή αθλήματα.
Αυτή την περίοδο το ίντερνετ βοηθάει πάρα πού στην επικοινωνία και στην καλύτερη ψυχολογία των ανθρώπων. Έτσι και στους σκακιστές έχει θετική επίδραση. Καθημερινά δημιουργούνται πάμπολλα τουρνουά κυρίως μειωμένου χρόνου σε διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες.
Για όλο αυτό το διάστημα του εγκλεισμού όσοι ασχολούμαστε με παιδιά και συλλόγους θα ήταν καλό να προσπαθήσουμε να βρούμε τρόπους επικοινωνίας με τους μαθητές και αθλητές μας, ώστε να τους στηρίξουμε ψυχολογικά αλλά και να συμβάλουμε στην σκακιστική τους βελτίωση.
Η επόμενη μέρα ας μας βρει ωριμότερους και ας προσπαθήσουμε να αδράξουμε ό,τι θετικό έχει να μας δώσει όλη αυτή η ιστορία. Ελπίζω και στη σκακιστική μας καθημερινότητα να μπορέσουμε να εντάξουμε συμπληρωματικά τις διαδικτυακές δυνατότητες που εφαρμόζουμε αυτή την περίοδο και είναι ιδιαιτέρα σημαντικές για σκακιστές σε απομακρυσμένες περιοχές.
Χρήστος Πιλάλης (μέλος ΔΣ της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας, μέλος της Επιτροπής για την Εκπαίδευση στην Ευρωπαϊκή Σκακιστική Ένωση):
Το σκάκι έχει ένα πλεονέκτημα σε σχέση με άλλα αθλήματα, ότι μπορεί υπό προϋποθέσεις (πρόσβαση στο διαδίκτυο και ύπαρξη υπολογιστή για τον αγωνιζόμενο -η, διαδικτυακές μηχανές anticheating για το διοργανωτή αγώνων, κλπ), να ασκείται και μέσω διαδικτύου. Να σας θυμίσω πως πριν την ύπαρξη του διαδικτύου, παιζόταν πολύ σκάκι και με αλληλογραφία. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Σκακιού δι΄ αλληλογραφίας αναφέρει πως αυτό συνέβαινε από τον 12ο αιώνα! Και εγώ έπαιζα και έτσι σκάκι για μια δεκαετία περίπου τη δεκαετία του ΄90, περιμένοντας με λαχτάρα τον φάκελο με την κίνηση - απάντηση από κάθε γωνιά του πλανήτη!
Για το σκάκι μέσω διαδικτύου υπάρχουν τόσο η διεθνής όσο και ελληνική σχετική εμπειρία, όμως δεν διαθέτουν όλες και όλοι οι πολίτες που θα μπορούσαν να παίξουν σκάκι μια σύνδεση διαδικτύου και ένα υπολογιστή. Έχουν ίσως αρκετοί, αλλά όχι όλοι. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα λοιπόν, το πνευματικό άθλημα μας μπορεί να «συντηρηθεί» με εξ αποστάσεως αγώνες, όχι όμως για πάρα πολύ. Στην κατεύθυνση αυτή η FIDE (Διεθνής Σκακιστική Ομοσπονδία) και η ΕΣΟ (Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία), πρέπει να δημιουργήσουν κύκλους δωρεάν διαδικτυακών μαθημάτων, φιλικών και επίσημων τουρνουά. H υποβαθμισμένη διαδικτυακή πλατφόρμα της FIDE (Arena) πρέπει να αξιοποιηθεί. Η επόμενη μέρα στο σκάκι θα είναι ανάλογη της επόμενης ημέρας σε όλες μας τις δραστηριότητες. Νομίζω πως πρέπει να έχουμε κάποια ακόμη δεδομένα για τον Sars - Cov- 2, ο οποίος τώρα χαρτογραφείται από την επιστημονική κοινότητα, για να σχεδιάσουμε ως κοινωνία την επόμενη ημέρα.
Πολλά πρέπει να διασωθούν, όχι για το σκάκι, αλλά για εμάς όλες και όλους. Πρέπει βγαίνοντας από την πανδημία, να μην χάσουμε την κοινωνικότητα μας. Αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τα παιδιά, που χρησιμοποιούν οθόνες κάθε είδους σε μεγάλο βαθμό κάθε μέρα. Η αξία του δια ζώσης σκακιού, είναι αναντικατάστατη, όπως είναι αναντικατάστατη η αξία της σχολικής τάξης, η αξία της φυσικής μας παρουσίας σε μια συναυλία, σε ένα οποιοδήποτε αθλητικό ή άλλο μαζικής συμμετοχής γεγονός. Αυτό που επίσης πρέπει να προσέξουμε για το σκάκι, είναι αυτό που επιχειρείται σήμερα και συνολικότερα στην κοινωνία, η μετακύλιση του οικονομικού κόστους της κρίσης, στον κάθε πολίτη. Θα πρέπει να διαφυλάξουμε ότι όπως κάθε κοινωνικό αγαθό, έτσι και το αγαπημένο μας πνευματικό άθλημα δεν θα γίνει πιο ακριβό! Το σκάκι που είναι ένα λαϊκό πνευματικό άθλημα με απεριόριστες παιδαγωγικές αρετές, που θα έπρεπε ήδη να έχει μπει για τα καλά στο σχολικό πρόγραμμα, δεν πρέπει να έχει τείχη (πχ υψηλότερα παράβολα συμμετοχής), αλλά περαιτέρω υποστήριξη από την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και το Υπουργείο Παιδείας, ώστε να είναι προσιτό σε όλες και όλους.
Παναγής Σκλαβούνος (Πολιτικός Μηχανικός με εξειδίκευση στην τεχνητή νοημοσύνη, υπεύθυνος του σκακιστικού τμήματος «Ζήνων» Γλυφάδας):
Η δική μου παλαιότερη άποψη είναι ότι θα αλλάξουν κάποιοι κανόνες στο σκάκι, θα προστεθούν άλλα κομμάτια κλπ, γιατί έχει «επέλθει κορεσμός» λόγω μακρόχρονης χρήσης του αθλήματος και πρόσφατης «κατάχρησής» του μέσω των Η/Υ. Ίσως στην παλαιότερη μου άποψη συντείνει και το πολύ παίξιμο σκακιού στο ίντερνετ την εποχή του κορονοϊού.
Πάντως, δεν έχει περάσει αρκετός χρόνος «εγκλεισμού λόγω κορονοϊού» για να διαμορφώσουμε σαφείς απόψεις. Ειδικά η παρακάτω άποψη βλέπω ότι αποκρυσταλλώνεται: Το πολύ παίξιμο στο ίντερνετ θα φέρει πολλούς νέους σκακιστές οι οποίοι, όμως θα συνδυάσουν το σκάκι με τον τζόγο γιατί οι ιντερνετικές παρτίδες είναι μειωμένου χρόνου (για να μην προλαβαίνουν οι αντίπαλοι να συμβουλεύονται ηλεκτρονικούς υπολογιστές, καθόσον παίζουν ανεπιτήρητα από το σπίτι τους) και λόγω του «πονταρίσματος», που έχουν καθιερώσει οι ιστοσελίδες παιξίματος σκακιού, που επιτρέπουν να μειώνει κάποιος περισσότερο τον χρόνο σκέψης του και να διπλασιάζει τους πόντους νίκης».
Τσορμπατζόγλου Θεόδωρος (Γ.Γ. Ευρωπαϊκής Σκακιστικής Ομοσπονδίας, αντιπρόεδρος Α.Μ.Ο. Γαλαξίας Θεσσαλονίκης):
Θα χρειαστεί κάποιο χρόνο, αφού η επιδημία κλείσει τον κύκλο της για να επανέλθουμε στα φυσιολογικά αγωνιστικά επίπεδα. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη διάθεση του κόσμου να συμμετέχει αλλά και τα νέα οικονομικά δεδομένα μετά την κρίση, που θα επηρεάσουν, ομοσπονδίες, σωματεία και τον κάθε σκακιστή.
Δε νομίζω ότι θα χαθεί τίποτα οριστικά, παρά μόνο μια αγωνιστική χρονιά και κάποιοι χορηγοί που θα θέλουν το χρόνο τους να ανακάμψουν οικονομικά. Από την άλλη το συγκριτικό πλεονέκτημα του σκακιού να διδάσκεται και να παίζεται διαδικτυακά του δίνει τη δυνατότητα να διατηρεί το κοινό του και να το διευρύνει. Σε ένα-δύο χρόνια μπορεί το σκάκι να έχει πολλούς περισσότερους φίλους και φίλες παγκοσμίως.
Δε βλέπω συσχέτιση των επιμέρους αλλαγών στο άθλημα με την επιδημία καθώς η κρίση είναι οριζόντια και δεν οφείλεται ή αφορά μόνο το σκάκι. Αντίθετα πιστεύω ότι το «μένουμε σπίτι» έχει γεμίσει με νέες ιδέες και δημιουργικότητα, σωματεία, προπονητές, σκακιστές και αναπτύσσουν νέα προγράμματα διαδικτυακά που θα διατηρηθούν κι μετά την ομαλοποίηση της κατάστασης.
Σίγουρα δε διαρρηγνύονται οι σχέσεις γιατί είναι από τις λίγες ασχολίες των παιδιών που συνεχίζονται σε αυτήν την κατάσταση. Και για τους γονείς είναι δύσκολο να βρουν άλλη τόση ωφέλιμη και εκπαιδευτική δραστηριότητα για τα παιδιά στο σπίτι. Το θέμα της σύσφιξης εξαρτάται πως το βλέπουμε, ως προς επικοινωνία ναι επεκτείνεται, ως κοινωνικότητα όμως η προσωπική επαφή είναι αναντικατάστατη.
Όπως προανέφερα, το διαδίκτυο βοηθάει πολύ. Οι προπονητές συνεχίζουν να μαθαίνουν στα παιδιά σκάκι, που έχουν και περισσότερο χρόνο να μελετήσουν. Οι σκακιστές συναντιούνται στο διαδίκτυο παίζοντας, συνομιλώντας και γνωρίζουν και ανθρώπους που δε γνώριζαν πριν. Άτομα που δεν έτυχε να έχουν επαφή με το άθλημα ή δεν είχαν το χρόνο πριν, γνωρίζουν για πρώτη φορά το σκάκι. Είμαστε αισιόδοξοί καθώς η κρίση στρέφει τους ανθρώπους σε πιο ποιοτικές και πνευματικές ασχολίες και το σκάκι σίγουρα συμπεριλαμβάνεται σε αυτές.
Είναι αυτονόητο ότι ως Ευρωπαϊκή Σκακιστική Ομοσπονδία έχουμε αναβάλει το αγωνιστικό μας πρόγραμμα μέχρι τα μέσα Ιουνίου. Αλλά παράλληλα ετοιμάσαμε και ανακοινώνουμε ένα διαδικτυακό πρόγραμμα, αγώνων και σεμιναρίων για τους μήνες Απρίλιο και Μάϊο. Κύρια εκδήλωση το Ευρωπαϊκό Διαδικτυακό Πρωτάθλημα 2020 που θα διοργανωθεί από τις 16 έως τις 30 Μάϊου σε διάφορες κατηγορίες δυναμικότητας. Επίσης σεμινάρια και παρουσιάσεις που έχουν σα στόχο τη διάδοση τους σκακιού στον ευρύτερη κοινότητα.
Στέλιος Χαλκιάς (γκραν μετρ, μέλος Εθνικής Ελλάδα, προπονητής):
Είμαστε αρκετά αναστατωμένοι, όπως όλοι οι αθλητές. Σίγουρα το πλήγμα για εμάς είναι μικρότερο, σε σχέση με το μεγάλο πλήγμα της αναβολής των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο. Αλλά και εμάς μας πάνε δύσκολα τα πράγματα γιατί η Ολυμπιάδα αναβλήθηκε για το 2021.
Και στη ζωή, αλλά και στον αθλητισμό, αυτό που ενοχλεί περισσότερο είναι η αβεβαιότητα. Όχι η δυσκολία, αλλά το ότι δεν γνωρίζεις. Έτσι, δεν υπάρχει πλάνο.
Για τον σκακιστικό κόσμο είμαι αισιόδοξος, γιατί θα οργανωθεί πραγματικά μέσω ίντερνετ, που για εμάς είναι σπουδαίο εργαλείο και γενικά τα περισσότερα events, μαθήματα, διαλέξεις, τουρνουά γίνονται εκεί μέσα.
Οι διαδικτυακοί αγώνες αυτές τις ημέρες βοηθούν πολύ για να μην… σκουριάζουμε εμείς οι επαγγελματίες. Επίσης βοηθούν πολύ και τα διαδικτυακά μαθήματα.
Ο σκακιστικός κόσμος θα βγει από αυτή την περιπέτεια πιο ενωμένος και πιο δεμένος.
Αλλά δεν μπορεί να υπάρχει σκάκι και καλό σκάκι όταν υπάρχει οικονομικό πρόβλημα. Κάτι παρόμοιο είχε πει ο Κράμνικ, όταν τον ρώτησαν αν είναι αισιόδοξος για το μέλλον του σκακιού: «Δεν ξέρω αν είμαι καν αισιόδοξος για το μέλλον του κόσμου».
Βλέπω πως ζούμε σε περίεργες εποχές και προσωπική μου άποψη είναι πως πρέπει να είμαστε συνολικά πιο ενωμένοι και όχι ειδικά εμείς οι σκακιστές (πράγμα που το συνηθίζουμε), να κλειστούμε μέσα στη γυάλα μας και στον μικρόκοσμό μας. Να βρούμε και εμείς, με τις λίγες δυνάμεις που έχουμε, έναν τρόπο να προσφέρουμε.
Κρατάτε τις αποστάσεις
Φρεσκότατο Σκακιστικό Πρόβλημα (συνήθως δημοσιεύονται του περασμένου αιώνα), με χιουμοριστική διάθεση, από τον διεθνώς καταξιωμένο στο καλλιτεχνικό σκάκι Νίκο Μενδρινό. Παίζουν πρώτα τα λευκά και κάνουν ματ στη 2η κίνησή τους, όσο καλά και αν αμυνθούν τα μαύρα.
Προσοχή στους περιορισμούς: Λόγω του… κορωνοϊού απαγορεύεται σε οποιοδήποτε κομμάτι να πλησιάσει ένα άλλο! Για παράδειγμα, οι κινήσεις 1.Ρα4-β3 ή 1.Βζ3-α8 ή 1…Αα7-β6 είναι αντικανονικές, απαγορεύονται [Condition: Anti-Contact Chess (Anti-koko)].
Το πάρσιμο κομματιού (για παράδειγμα 1.Βζ3xθ5) επιτρέπεται.
Θέσεις κομματιών. Λευκά: Ρα4, Βζ3, Πβ1, Ιε6 (4 κομμάτια). Μαύρα: Ρε8, Βγ5, Αε7, Ιθ5, Σγ3 (5).
1.Βε4! (κίνηση αναμονής) και τώρα:
1…Βγ8 ή Βγ7 2.Ιη7#, 1…Βγ6 2.Βxγ6#, 1…Ιη7 2.Ιγ7#, 1…Ιη3 2.Βη6#, 1…Βη1 ή Βζ2 2. Βγ6#, 1…Αβ8 2.Πxβ8#.
Το «έτοιμο ματ» 1…Βγ8 (ή Βγ7) 2.Bxθ5# αντικαθίσταται, μετά από το «κλειδί» 1.Βε4, από το 1…Βγ8 (ή Βγ7) 2.Ιη7#.
Αν 1. Πε1? (απειλεί 2.Ιγ7#) τότε στο 1…Βγ6? 2.Βxγ6# αλλά 1…Aβ8! και ο λευκός Ίππος δεν επιτρέπεται να πατήσει στο γ7.
Στιγμιότυπο από το σιμουλτανέ του Χάρη Μαμουλάκη στο Φεστιβάλ «Σπούτνικ 2019», όπου αντιμετωπίζει τον Σωτήρη Μπούζα. Μεταξύ των θεατών οι βουλευτές Σωκράτης Φάμελος και Νεκτάριος Σαντορινιός
Η απουσία αντιπάλου κοντά μας συμβάλει στη διατήρησή της ψυχραιμίας μας…
Ορθολογισμός και φλερτ
