Κυριακή 28 Ιανουαρίου 98 μ.Χ.
Ο γεννημένος στην Ιτάλικα, μετέπειτα Σαντιπόνθε της Σεβίλλης, Τραϊανός διαδέχεται τον Νέρβα. Η περίοδος του 13ου Ρωμαίου αυτοκράτορα θα συνοδευτεί από εκτεταμένο πρόγραμμα ανέγερσης δημόσιων κτηρίων και στη Ρώμη, όπως το επιβλητικό φόρουμ του 112 που θα φέρει το όνομά του, η διαστάσεων 117 x 55 μέτρων Ουλπία Βασιλική, η μεγαλύτερη της πόλης, ή οι περίφημες αγορές οι οποίες επίσης θα γίνουν γνωστές με το όνομά του, αλλά και σε μακρινές επαρχίες, από Ιβηρική μέχρι τη Βαλκανική και από την Αφρική μέχρι την Ασία, όπου θα κατασκευάσει δρόμους, λιμάνια, γέφυρα και υδραγωγεία.
Από τα λαμπρότερα κτήρια της περιόδου του δεύτερου από τους πέντε καλύτερους αυτοκράτορες που θα αναγνωρίσει μαζί με Νέρβα, Αδριανό, Αντωνίνο Πίο και Μάρκο Αυρήλιο ο Μακιαβέλι στις «Διατριβές για τα πρώτα δέκα βιβλία της Ιστορίας του Τίτου Λίβιου», η οποία θα διαρκέσει έως τον θάνατό του το 117, προτού κλείσει τα 64, είναι το θέατρο στη Φιλιππούπολη.
Το θέατρο θα χτιστεί ανάμεσα σε δύο από τους τρεις λόφους που έδωσαν το λατινικό όνομα της πόλης Τριμόντιουμ, που σημαίνει «Τρίλοφο». Από την επτάλοφη πόλη θα μείνουν αρχές του 20ού αιώνα οι έξι λόφοι, αφού ο Μάρκοβο Τεπέ θα σκεφτεί για να λιθοστρωθούν οι δρόμοι με τις πέτρες του, ενώ το 2016 θα ανεγερθεί στη θέση του ομώνυμο εμπορικό κέντρο.
441 μ.Χ.
Οι Ρωμαίοι αποσύρουν στρατεύματα από τη Βαλκανική στέλνοντάς τα στη Σικελία προκειμένου να επιδράμουν κατά των Βανδάλων στην Αφρική. Αυτό δίνει την ευκαιρία στον Αττίλα να εισβάλει στη Χερσόνησο του Αίμου. Λεηλατεί Μάγκνους και Βιμινάκιον, μετέπειτα Ποζάρεβατς και Κόστολατς της Σερβίας, καταλαμβάνει το Σιγκιντούνουμ, μετέπειτα Βελιγράδι και το Σίρνιουμ και διαβαίνοντας τον Νίσαβα κατευθύνεται ανατολικότερα, όπου καταλαμβάνει Σερντίτσα, μετέπειτα Σόφια, Φιλιππούπολη και Αρκαδιούπολη, μετέπειτα Λουλέ Μπουργκάς της Τουρκίας. Ανάμεσα στα κτήρια που καταστρέφουν οι Ούνοι στην πόλη που είχε επανοικοδομηθει έναν αιώνα νωρίτερα μετά την πυρπόλησή της τo καλοκαίρι του 251 από τους Γότθους του Κνίβα είναι και το ρωμαϊκό θέατρο.
1972
Οι πλημμύρες δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο στη Φιλιππούπολη, που από τον 14ο αιώνα ονομάζεται Πλόβντιβ. Την 1η Σεπτεμβρίου 1856 τα νερά του Έβρου είχαν φουσκώσει στα 4 μέτρα. Οι μεσογειακοί κυκλώνες προκαλούν καταστρεπτικές πλημμύρες. Το 1972 μια τρομακτική κατολίσθηση αποκαλύπτει το θέατρο. Οι ανασκαφές διαρκούν έως το 1979 και η αποκατάσταση του θεάτρου ολοκληρώνεται το 1981.
Σάββατο 31 Αυγούστου 2019
Στις τέσσερις δεκαετίες που μεσολάβησαν από την προηγούμενη επίσκεψή μου η Φιλιππούπολη έχει αλλάξει αρκετά - παραμένει πάντως ωραία. Ο Λουκιανός την είχε περιγράψει ως τη μεγαλύτερη και ωραιότερη πόλη. Όταν είχα ξανάρθει, μόλις είχε ολοκληρωθεί η ανασκαφή του θεάτρου, χωρίς όμως να έχει τελειώσει η αναστήλωση. Στις αρχές Αυγούστου ο Ούγγρος επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Πολυγλωσσίας και Νεολαίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τίμπορ Νάβρατσιτς απένειμε το βραβείο “Μελίνα Μερκούρη” στις δύο φετινές πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης: τη Ματέρα της Νότιας Ιταλίας με τα σπήλαια σάσι, Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και όπου γυρίστηκαν το 2004 "Τα πάθη του Χριστού" από τον Μελ Γκίμπσον, και τη Φιλιππούπολη.
Χάρη στην ανακήρυξή της σε πολιτιστική πρωτεύουσα, πέρα από τις εκατοντάδες εκδηλώσεις, πραγματοποιήθηκαν στην πόλη πάνω από 300 έργα και παρεμβάσεις. Έτσι αναδείχθηκε και η συνοικία Καπάνα, η οποία από κακόφημη γειτονιά απέκτησε ζωή και κίνηση.
Μετά την ακρόπολη και τα ελληνικά αρχοντικά επισκέπτομαι το ρωμαϊκό θέατρο. Το ημικυκλικό κοίλον με τις 28 ομόκεντρες σειρές μαρμάρινων καθισμάτων και τα 82 μέτρα μήκος κοιτάζει νότια, στην αρχαία πόλη και την οροσειρά της Ροδόπης. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα συντηρημένα αρχαία ρωμαϊκά θέατρα στον κόσμο και χρησιμοποιείται ακόμη. Βέβαια όχι για μονομαχίες σαν αυτές που παρακολουθούσαν ακόμη και 7.000 θεατές στον χώρο του, αλλά πολιτιστικά δρώμενα, όπως συναυλίες, και με μόλις 3.500 θέσεις.
Οι σειρές των καθισμάτων είναι χωρισμένες σε δύο διαζώματα και συγκλίνουν στη μήκους 26,64 μέτρων πεταλόσχημη ορχήστρα μπροστά στις στήλες του προσκηνίου και της διακοσμημένης με μαρμάρινη κιονοστοιχία με τριγωνικά αετώματα τριώροφης σκηνής, η οποία πλαισιώνεται από τριγωνικά αετώματα και παρόδους.
Όπως και σε άλλα ρωμαϊκά θέατρα, οι τιμητικές θέσεις είχαν επιγραφές για τους τοπικούς άρχοντες, ενώ κάθε τμήμα καθισμάτων είχε χαραγμένα τα ονόματα των συνοικιών στους πάγκους, για να γνωρίζουν οι πολίτες πού να καθίσουν.
Ως αρχαιότερη εκτός ελληνικών συνόρων ευρωπαϊκή πόλη, με ιστορία 6.000 χρόνων, και ως πολιτιστική πρωτεύουσα, η Φιλιππούπολη έχει να δείξει πολλά στον επισκέπτη, οπότε τελειώνοντας την περιήγηση στο θέατρο επιταχύνω τον βηματισμό για τα επόμενα αξιοθέατα. Σκέφτομαι να ψάξω και για το CD που κυκλοφόρησε χθες των "Sons of Apollo", του progressive metal γκρουπ που ηχογράφησε το καλοκαίρι εδώ στο θέατρο το "Live With The Plovdiv Psychotic Symphony".
