Ας μην συγχέεται «Η νεκρή πόλη» («Die Tote Stadt», 1920) του Erich Wolfgang Korngold, νοσταλγικό υστερόγραφο ενός κόσμου, με εκείνη που αξιοποίησε ως βάση την πεντάπρακτη τραγωδία «La città morta» (1896) του όχι λιγότερο «διαβόητου» από τον Μαρκήσιο ντε Σαντ Gabriele D’Annunzio (1863-1938). Ο ποιητής την προόρισε για τη μεγάλη ηθοποιό της εποχής -σύζυγο Έλληνα- Sarah Bernhardt, που επωμίσθηκε τον ρόλο της Άννας στην παρισινή πρεμιέρα (1898) σε γαλλική μετάφραση, ενώ η ιταλική πρώτη καθυστέρησε ως το 1902, με πρωταγωνίστρια την επίσης σταρ της Belle Époque και σύντροφο του Ιταλού Eleonora Duse. Μαζί επισκέφθηκαν την Αθήνα και εμφανίσθηκαν σε ειδική βραδιά στην αίθουσα του Φ.Σ. «Παρνασσός» στις 24 Ιανουαρίου 1899!
Ονομαστός για την αλληλεπίδρασή του με τον ευρωπαϊκό μουσικό κόσμο της εποχής του, ο Ντ’ Ανούντσιο όχι μόνον υπέγραψε τη θεατρική εκδοχή για το «Μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού» που μελοποίησε ο Claude Debussy, αλλά και ανέπτυξε μεγάλη επιρροή στη Νεανική Σχολή, την Giovane Scuola, της χώρας του. Αν και, λόγω τεταμένων σχέσεων, η συνεργασία του με τον Giacomo Puccini δεν καρποφόρησε, ο Ντ’ Ανούντσιο βρίσκεται μολαταύτα πίσω από τίτλους μελοδραμάτων, όπως, πρωτίστως, η έξοχη «Francesca da Rimini» του Riccardo Zandonai, η «Parisina» του Pietro Mascagni, η «Fedra» του Ildebrando Pizzetti, «La figlia di Iorio» του ιδίου αλλά και του πρεσβύτερού του Alberto Franchetti και «La nave» του Italo Montemezzi, για να μην παραλείψουμε τη μελοποίηση του τραγικού ποιήματός του «Όνειρο φθινοπωρινού ηλιοβασιλέματος» από τον Francesco Malipiero. Και ο κατάλογος δεν εξαντλείται.
Οσο για τη μουσική αυτής της «Ville morte», που υπογράφουν με θαυμαστά δυσδιάκριτη συνεισφορά ο γνωστότερος ως πιανίστας Raoul Pugno και η εξέχουσα και ως παιδαγωγός και μαέστρος Nadia Boulanger, ανακεφαλαιώνει με ομοιογενή τρόπο τις επίκαιρες κυρίαρχες επιρροές της γαλλικής μουσικής, από την «Πηνελόπη» του Gabriel Fauré ως -και κυρίως- τον «Πελλέα και Μελισάνθη» του Ντεμπυσύ. Έστω και χωρίς τα μύρια χρώματα της όχι πλέον «κακόφημης» ιμπρεσσιονιστικής γραφής του, το έργο των τριών (ο Ντ’ Ανούντσιο συνεργάσθηκε κατά τη σύνθεση) παρουσιάζει ενδιαφέρουσα ροή, ονειρώδεις λυρικές στιγμές, αλλά και ενδιαφέρουσες δραματικές εξάρσεις.
Με χαμένη την αρχική ενορχήστρωση (πλην εκείνης της α΄ πράξης), τη νέα συνολική, για 11 όργανα, επιμελήθηκαν οι συνθέτες Joseph Stilwell και Stefan Cwik (μαθητής και του John Corigliano), με μέντορα τον καθηγητή τους στο Ωδείο του Σαν Φρανσίσκο David Conte, έναν εκ των τελευταίων μαθητών της Μπουλανζέ στο Παρίσι (1975-1978). Tην ανέδειξε, ως αρχιμουσικός, ο παραγγελεύς της Neal Goren, «ψυχή» της νεοϋορκέζικης συμπαραγωγού Catapult Opera.
Η ολόδροση Ήβη της υψιφώνου Melissa Harvey, η παθιασμένη, μουσικά ακριβής Άννα της -τυφλής (!) όπως και η ηρωίδα- πολυσχιδούς μεσοφώνου Laurie Rubin, ο Αλέξανδρος του δυναμικού βαρύτονου Jorell Williams και ο -φευ κρυολογημένος- Λεονάρδος του τενόρου Joshua Dennis υπερασπίσθηκαν χωρίς υποψία ανασφάλειας μια όπερα που αξίζει να επανέρχεται τακτικότερα στο ρεπερτόριο…
