Με τίτλο «Ξηρόμερο/Dryland», το διαμεσικό συλλογικό έργο σε σύλληψη των Θανάση Δεληγιάννη και Γιάννη Μιχαλόπουλου, με συνδημιουργούς την Έλια Καλογιάννη, τον Γιώργο Κυβερνήτη, τον Κώστα Χαϊκάλη και τον Φώτη Σαγώνα, θα εκπροσωπήσει τη χώρα μας φέτος στην 60ή Διεθνή Έκθεση Τέχνης της Μπιενάλε της Βενετίας, όπως έγινε γνωστό σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε χθες το μεσημέρι στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, παρουσία των δημιουργών και του υφυπουργού Πολιτισμού Χρίστου Δήμα.
Ενα αγροτικό μηχάνημα άρδευσης που συντονίζει σε πραγματικό χρόνο τον ήχο και την κινούμενη εικόνα θα είναι η ελληνική εκπροσώπηση. Εξετάζει την εμπειρία ενός πανηγυριού, παρακολουθώντας μια διαδρομή από την πλατεία του χωριού ως τις παρυφές του γεωργικού τοπίου που το περιβάλλει.
Συγκεκριμένα, αντλεί έμπνευση από τα πανηγύρια της ηπειρωτικής Ελλάδας, της Θεσσαλίας και της περιοχής του Ξηρομέρου στη Δυτική Ελλάδα, που δανείζει τον τίτλο στο έργο. Ο εορτασμός του πανηγυριού μεταφέρει πληροφορίες και νόημα ως τελετουργία και ψυχαγωγία. Συνδέεται με τις γεωργικές εργασίες, παράγεται από -αλλά και παράγει- την εσωτερική χρονικότητα της κοινότητας με το πότισμα και τις αγροτικές ευθύνες. Βοηθά την κάθε κοινότητα να δημιουργήσει την εικόνα του εαυτού της. Ταυτόχρονα όμως αντίθετες έννοιες συνυφαίνονται. Οι θεατές μετατρέπονται σε συμμετέχοντες: Από τη σκηνή βρισκόμαστε εκτός σκηνής, από την επιτελεστική δράση στην καθημερινή δραστηριότητα.
Οπως σημείωσε η καλλιτεχνική διευθύντρια του ΕΜΣΤ Κατερίνα Γρέγου, «στο “Ξηρόμερο/Dryland” κυριαρχεί το στοιχείο της εντοπιότητας που συνδυάζει τη σύγχρονη αντιφατική φυσιογνωμία της Ελλάδας». Κάτι που, όπως εξήγησε η Κ. Γρέγου, η οποία είναι επίσης μέλος της κριτικής επιτροπής που το εξέλεξε, καθιστά το έργο αυτό ξεχωριστό λόγω του συλλογικού, πειραματικού, ερευνητικού και διεπιστημονικού του χαρακτήρα και πρόσθεσε ότι παρουσιάζει ενδιαφέρον για το κοινό για κοινωνικούς και ανθρωπολογικούς λόγους.
Παράδοση, τέχνη και τεχνολογία
Η υλοποίηση του έργου και η έκθεσή του στη Βενετία έχει ως κύριο χρηματοδότη το υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο εκπροσωπήθηκε στη συνέντευξη Τύπου από τον υφυπουργό Πολιτισμού Χρίστο Δήμα, ο οποίος εξέφρασε τον ενθουσιασμό του για το «Ξηρόμερο/Dryland», καθώς, όπως είπε, «συνδυάζει την παράδοση με την τέχνη, την τεχνολογία με την καινοτομία. Πρόσθεσε επίσης ότι το ΥΠΠΟ προτίθεται να στηρίξει κάθε πρωτοβουλία που θα αναδείξει την ελληνική κληρονομιά εκτός συνόρων.
Οι δημιουργοί του έργου αναφέρθηκαν στο νερό ως πρίσμα -ένα μέσο να βλέπουμε και να σκεφτόμαστε-, εστιάζοντας στην έλλειψή ή στο πλεόνασμα, στην ανάγκη ή στη σπατάλη του, καθώς και στις κοινωνικές συνδηλώσεις του. Αυτή η αδιάκοπη αλληλεπίδραση μεταξύ «παράστασης» και πραγματικότητας μεταφέρεται στο έργο. Το «Ξηρόμερο/Dryland» αξιοποιεί αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του ελληνικού περιπτέρου για να αναδείξει συσχετίσεις με τις γεωργικές αποθήκες και τη θρησκευτική αρχιτεκτονική που αποτελούν συνήθως το φόντο των πανηγυριών. Επιπλέον, το ποτιστικό που βρίσκεται στο κέντρο του περιπτέρου ορίζει κυκλικά το περιβάλλον της εγκατάστασης. Το έργο μεταφέρει επίσης τον χώρο συνάντησης της κοινότητας -την πλατεία, τη δημόσια συγκέντρωση- από το εξωτερικό στο εσωτερικό. Καθώς το σύστημα ποτίσματος τίθεται σε κίνηση, δημιουργεί έναν ρυθμό, οριοθετεί τον χρόνο όπως ένα ρολόι ή μια κασέτα που ξετυλίγεται, παρακινώντας τα σώματα των επισκεπτών να ακολουθήσουν διαδρομές και να αλλάξουν τρόπους θέασης. Το «Ξηρόμερο/Dryland» αποφεύγει μια αισθητική προσέγγιση και τονίζει τη συναισθηματική αμεσότητα της επαφής με αντικείμενα, ήχους και εικόνες.
Να σημειώσουμε ότι ο τίτλος της φετινής κεντρικής έκθεσης της Μπιενάλε «Ξένοι παντού» είναι εμπνευσμένος από μια ιταλική αντιρατσιστική κολεκτίβα και στο ιστορικό μέρος θα περιλαμβάνει καλλιτέχνες του 20ού αιώνα από τη Λατινική Αμερική, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ασία, με έμφαση στον μοντερνισμό του παγκόσμιου Νότου, ενώ το σύγχρονο θα επικεντρωθεί σε queer θέματα και καλλιτέχνες outsiders, αυτοδίδακτους ή λαϊκούς.
Τέλος, η χρηματοδότηση του έργου που θα εκπροσωπήσει τη χώρα μας από τις 20 Απριλίου ως τις 24 Νοεμβρίου 2024 ανέρχεται στα 508.000 ευρώ, η υψηλότερη που έχει σημειωθεί ποτέ. Κύριος χρηματοδότης είναι το υπουργείο Πολιτισμού με 375.000 ευρώ, ενώ ανάμεσα στους χορηγούς, βασικός υποστηρικτής είναι το Onassis Culture και ακολουθούν το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, το artworks του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», το NEON και το Outset.
