Μετά από δύο δίσκους, τα «Της ημέρας τα σκοτάδια» και «Στα λόγια η ψυχή», τα τραγούδια των οποίων ερμήνευαν αντίστοιχα ο Βασίλης Γισδάκης και η Ερωφίλη, ο ευαίσθητος και ιδιαίτερα προσωπικός στη γραφή του συνθέτης Δαμιανός Πάντας ολοκλήρωσε πριν από λίγο καιρό μια τριλογία με το «Ζωές χωριστές», όπου την ερμηνεία μοιράζονται ο πρώτος και η δεύτερη. Εχει έρθει λοιπόν πια η στιγμή για τον δημιουργό να πει τι σημαίνει αλλά και τι εκφράζει καθένα από τα μέρη αυτής της τριλογίας, η οποία -εκ φύσεως και θέσεως- στέκει απέναντι στην επικρατούσα εδώ και χρόνια νοοτροπία της μεμονωμένης επιτυχίας, λαϊκιστί «σουξέ».
Δεδομένου ότι οι στιχουργοί είναι διαφορετικοί/ές, υπό ποιαν έννοια αυτός ο δίσκος συνιστά μια τριλογία με τους δύο προηγούμενους, ως προς τη θεματολογία, μουσικά ή με κάποιον άλλο τρόπο;
Τα δύο τρίτα της τριλογίας, η «μαγιά» των δίσκων, προέρχεται κυρίως από τρεις στιχουργούς, τον Αντώνη Παπακωνσταντινίδη, τον Δημήτρη Αναγνωστόπουλο και εμένα. Η τριλογία είναι κατά κύριο λόγο θεματική. Ο πρώτος δίσκος, το «Της ημέρας τα σκοτάδια», πραγματεύεται την αντρική ψυχοσύνθεση, ο δεύτερος, το «Στα λόγια η ψυχή», τη γυναικεία και τώρα, στο «Ζωές χωριστές», αναρωτιέμαι πόσο δύσκολο είναι να παραμείνουν ενωμένοι δύο άνθρωποι.
Συνολικά η τριλογία αυτή είναι η αφήγηση μιας ερωτικής ιστορίας, αληθινής, φανταστικής ή ακόμα και μεταφορικής ή όχι;
Θέλησα μέσα από τα τραγούδια του δίσκου να ανιχνεύσω τί έχει αλλάξει στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια. Με ποιους τρόπους η εποχή μας και η ίδια η κοινωνία μάς απομακρύνουν και μας αποξενώνουν. Έτσι κάθε τραγούδι προσπαθεί να φωτίσει και μια διαφορετική πλευρά αυτού του περίπλοκου ερωτήματος.
Οι δύο προηγούμενοι δίσκοι γράφτηκαν έχοντας κατά νου ότι αντίστοιχα θα τους ερμήνευαν ο Βασίλης Γισδάκης και η Ερωφίλη; Αν ναι, ήταν αυτονόητο, αν όχι νομοτελειακό, ότι αυτόν θα τον ερμήνευαν από κοινού, συμπληρώνοντας κατά κάποιο τρόπο ο ένας την άλλη;
Πολύ σωστά. Γνώριζαν από την αρχή της συνεργασίας μας για το πλαίσιο της τριλογίας. Ξεκάθαρα λοιπόν ήταν νομοτελειακό.
Καθώς πρόκειται για δύο όχι μόνο πολύ διαφορετικές φωνές αλλά και «σχολές ερμηνείας», ποια θεωρείς τα σημαντικότερα προτερήματα τόσο του πρώτου όσο και της δεύτερης και πού και πώς βλέπεις να συνδυάζονται σε τέτοιο βαθμό ώστε κυριολεκτικά να συνάδουν;
Για εμένα ήταν πρόκληση να δουλέψω με διαφορετικές σχολές ερμηνείας. Ο Γισδάκης που έχει γαλουχηθεί από τον μοναδικό Μάνο Χατζιδάκι έχει μια λυρική ευαισθησία ενώ η Ερωφίλη μια προσέγγιση πιο γήινη, ψυχικά ενστικτώδη και για εμένα γοητευτική. Μια αντίθεση που εξυπηρετεί ιδανικά τη θεματολογία της τριλογίας.
Δεν είναι λίγο παράδοξη, αλήθεια, η αντίφαση ότι συνυπάρχουν σε έναν δίσκο με τίτλο «Ζωές χωριστές»;
Αυτός ήταν εξαρχής ο λόγος ύπαρξης του δίσκου, η συνύπαρξη πάνω στη θεματικά ανθρώπινη αποξένωση. Αυτή είναι μια αντίφαση που ήθελα να καταδείξω. Άλλωστε ολόκληρη η ζωή μας είναι γεμάτη αντιφάσεις…
Διαπιστώνεις ο ίδιος ότι υπάρχουν διαφορές στη γραφή σου στο «Ζωές χωριστές» σε σχέση με αυτήν στους δύο προηγούμενους δίσκους;
Ηθελα να διαφέρει ο τρόπος γραφής μου σε κάθε δίσκο. Ο δημιουργός οφείλει να βρίσκεται συνεχώς σε κίνηση, να προχωρεί και να εξελίσσεται. Σχεδόν δέκα χρόνια μετά τον πρώτο δίσκο, θα θεωρούσα προσωπική αποτυχία να έχω εγκλωβιστεί σε έναν βολικό τρόπο γραφής και μανιέρας.
Θεωρείς ότι συνολικά εντάσσεσαι περισσότερο στο λόγιο, το λαϊκό τραγούδι ή κινείσαι διαρκώς στην περισσότερο ή λιγότερο λεπτή γραμμή ανάμεσα στα δύο;
Γράφω μουσική και μελοποιώ τραγούδια ανάλογα με την ωριμότητα της ηλικίας, των βιωμάτων και των προβληματισμών μου. Θεωρώ ότι υπηρετώ το λαϊκό τραγούδι αλλά με την έννοια της λαϊκής απήχησης και όχι της μορφολογίας, του ρυθμού και της ενορχήστρωσης. Ένα τραγούδι που μπορεί να αγγίξει τον κόσμο είναι ένα τραγούδι κατεξοχήν λαϊκό.
Γιατί δεν έκανες ο ίδιος τις ενορχηστρώσεις αλλά τις ανέθεσες στον Αντώνη και τον Δημήτρη Παπαβομβολάκη; Και είναι μόνον η ιδέα μου ή «υπονομεύουν» την πιο λαϊκή πλευρά των τραγουδιών σου με τη χρήση ορχηστρικών οργάνων;
Οταν ολοκληρώσω τη σύνθεση του τραγουδιού στο πιάνο και έρθει η ώρα του στούντιο, γράφω τις παρτιτούρες των τραγουδιών με τις ενορχηστρώσεις και τις παραδίδω στους ενορχηστρωτές, όπως τώρα στον Αντώνη και τον Δημήτρη Παπαβομβολάκη, με μια προτροπή, «ξαφνιάστε με ευχάριστα»! Πρόκειται για δύο εξαίρετους μουσικούς που αγκάλιασαν τα τραγούδια με πολλή αγάπη και ευαισθησία.
Το να συμμετέχεις στις ηχογραφήσεις παίζοντας πιάνο είναι πολύ σημαντικό για εσένα; Σε κάνει να αισθάνεσαι ότι έτσι το ηχογράφημα έχει και το δικό σου «αποτύπωμα»;
Ναι, είναι σημαντικό, γιατί έχω στο μυαλό μου όλη την αίσθηση του τραγουδιού, η οποία αποτυπώνεται ατόφια στο πιάνο και μεταφέρεται στους μουσικούς. Έτσι είναι ευκολότερο να μπουν στο ύφος των τραγουδιών και να οριοθετηθεί το παίξιμο και ο ήχος των υπόλοιπων οργάνων στο πλαίσιο της αισθητικής που «σχεδιάζεται» από το πιάνο.
Σκέφτεσαι ίσως να παρουσιάσεις ζωντανά ολόκληρη την τριλογία και όχι μόνο τον τελευταίο δίσκο;
Θα παρουσιάσουμε τον δίσκο στη μουσική σκηνή «Σφίγγα» στις 7 Απριλίου μαζί με τραγούδια από τους δύο προηγούμενους, ώστε ο ακροατής να έχει μια αρκετά πλήρη εικόνα της τριλογίας.
Και τα προσεχή σου σχέδια, τώρα που αυτό το project ολοκληρώθηκε;
Υπάρχουν πολλά σχέδια και καινούργια projects. Ανάμεσά τους ένα καινούριο βιβλίο, το δεύτερό μου, και ένα πολύ «ξεχωριστό» μουσικό έργο!
