Τη συζήτηση για τη διάσωση των κινηματογράφων Ιντεάλ, Άστορ και Ίριδα, που απειλούνται με αφανισμό, συντόνισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας Λουκάς Κατσίκας. Μεταξύ άλλων, τοποθετήθηκαν οι ιδιοκτήτες των σινεμά Άστορ Μπάμπης και Ανδρέας Κονταράκης και Ιντεάλ Σπύρος και Γιώργος Σπέντζος, ο Θεόδωρος Κουτσάφτης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, ο Ζαχαρίας Μαυρουδής εκ μέρους της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, ο Κώστας Κεχαγιόγλου από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος και Ακροάματος, ο Γιώργος Φουρτούνης της Ένωσης Σκηνοθετών Παραγωγών (ΕΣΠΕΚ), ο Σπύρος Μπιμπίλας από το Σωματείο Ηθοποιών, η Ίλια Παπασπύρου από την Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (ΕΕΝ), ο Κώστας Σταματόπουλος της Ένωσης Σκηνοθετών Δημιουργών και εκπρόσωποι των φοιτητών από την Ίριδα.
Μέσα από βίντεο έκανε την παρέμβασή του ο διεθνούς φήμης σκηνοθέτης Φατίχ Ακίν, αναφέροντας: «Άκουσα τα δυσάρεστα νέα για τους κινηματογράφους. Όμως αυτοί είναι η κληρονομιά μας. Μέσα από τις ιστορίες ο άνθρωπος κατανοεί τον κόσμο και τον εαυτό του καλύτερα. Σώστε την πολιτιστική μας κληρονομιά». Με τον ίδιο τρόπο παρενέβη και ο Κώστας Γαβράς, που είπε χαρακτηριστικά: «Είμαι μαζί σας στον αγώνα διάσωσης των κινηματογράφων, που είναι ο ιδανικός τρόπος να βλέπει κανείς ταινίες με κόσμο, σε σχέση με το να βλέπουμε ταινίες σε μικρή οθόνη ή στα κινητά μας, που είναι μια βαρβαρότητα. Θέλω να απευθυνθώ στην υπουργό Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, που ελπίζω να έχει πολιτιστικό και κινηματογραφικό πατριωτισμό, ώστε να σώσει αυτές τις αίθουσες».
Οι διανομείς δεν χαρίστηκαν και συγκίνησαν
Τον λόγο πήραν οι αιθουσάρχες, ξεκινώντας από τον Μπάμπη Κονταράκη του Άστορ, που με έναν φλογερό λόγο επισήμανε ότι ο ΕΦΚΑ σχεδιάζει τον αφανισμό των κινηματογράφων αφού εμποδίζει να χαρακτηριστούν διατηρητέοι. Επίσης, καυτηρίασε την κωλυσιεργία του υπουργείου Περιβάλλοντος, ενώ είπε αφοπλιστικά ότι έχουν μαζευτεί 10.000 ψηφιακές και χειρόγραφες υπογραφές και πως λείπει μόνο μία υπογραφή: αυτή του υπουργού. Και πρόσθεσε: «Ζητάμε να καταδείξουμε την αναξιοπιστία του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται τη δημόσια περιουσία με όρους real estate. Υπάρχει τεκμηριωμένη έκθεση-γνωμοδότηση που προκηρύσσει διατηρητέα χρήση των κινηματογράφων και βρίσκεται στο τραπέζι του υπουργού. Ζητάμε να μπει στην ημερήσια διάταξη και να εγκριθεί». Αναφέρθηκε εκτενώς στη μεγάλη συγκέντρωση της περασμένης Κυριακής, λέγοντας πως «ο κόσμος απέδειξε ότι τα θέλει τα σινεμά και έδειξε την αγάπη του», ενώ στάθηκε και στα προκλητικά δημοσιεύματα των ημερών, λέγοντας: «Οι κινηματογράφοι δεν είναι μαυσωλεία ούτε μουσεία, η επίδρασή τους είναι αστείρευτη, με φεστιβάλ, εκδηλώσεις, masterclass και χιλιάδες προβολές. Οι κινηματογράφοι μόλις φέτος βγήκαν από το ειδικό καθεστώς της Covid. Παρά τις καλλιεργημένες εντυπώσεις, η ανάκαμψή τους είναι εντυπωσιακή, τα sold out επανήλθαν, οι ταινίες πυροδότησαν συζητήσεις, το σινεμά επανέρχεται, με αιχμή τις νεότερες ηλικίες. Ακόμα και αν εξακολουθεί να χρειάζεται στήριξη, το σινεμά είναι ακόμα εδώ. Οπότε πού αποσκοπεί αυτή η παραφιλολογία ότι οι κινηματογράφοι δεν έχουν πια θεατές; Οι κινηματογράφοι στηρίζουν όλο το κινηματογραφικό οικοσύστημα της χώρας. Πού αποσκοπεί, λοιπόν, αυτό το ιδιότυπο “cinema-assasination”; Όταν κανείς στο παρελθόν δεν μπέρδευε την τηλεόραση με το σινεμά.
Για την Ε.Ε. οι κινηματογραφικές αίθουσες αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο και προτεραιότητα. Έχουμε μια Πολιτεία που αυτοθαυμάζεται ως υπέρμαχη της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας, την ώρα που μας βυθίζει αυταρχικά σε πραγματικότητες τρίτου κόσμου».
Τέλος, σημείωσε: «Ο τριετής αποκλεισμός των κινηματογράφων έγινε παράλληλα με τον αποκλεισμό του κέντρου της Αθήνας με αστυνομικά μπλόκα, κλούβες, περιπάτους, σκάμματα, τρύπες στην Πανεπιστημίου, σκοτάδι, τα Απόλλων και Αττικόν αφημένα σαν σκιάχτρα. Όσο η πρόσβαση στο κέντρο ήταν αποτρεπτική, οι αίθουσες το κράτησαν όρθιο μέσα στην καλά σχεδιασμένη ερημοποίησή του».
Με τη σειρά του, ο Ανδρέας Κονταράκης της Weirdwave είπε ότι πολύ σύντομα «το Σύνταγμα θα διαβαίνουν μόνο τα τουριστικά λεωφορεία και όχι οι κάτοικοι, καθώς ο μεθοδευμένος εκφασισμός της κοινωνίας θα αυξάνεται». Ενώ δήλωσε με καυστικό τρόπο ότι «σε λίγο θα πουληθεί και ο Εθνικός Κήπος». Στη συνέχεια έκανε την πολύ σημαντική παρατήρηση πως «τα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο των blockbuster κυριαρχούν έχοντας το 80% της διανομής. Επομένως, αν χαθούν οι μονές αίθουσες που στηρίζουν τα έργα τέχνης και όχι μόνο το θέαμα, τότε θα κυριαρχήσει ολοκληρωτικά ένα μόνο είδος μαζικής ψυχαγωγίας». Στο τέλος της τοποθέτησής του μίλησε για την υπεκφυγή της Λ. Μενδώνη, η οποία επικαλέστηκε αδυναμία να παρέμβει εξαιτίας ενός νόμου που προέρχεται από το ίδιο το υπουργείο της.
Στη συνέχεια, ο Γ. Σπέντζος του Ιντεάλ, εμφανώς συγκινημένος και πικραμένος, μας θύμισε την πλήρη απαξίωση των συστημικών μέσων στη μεγαλειώδη συγκέντρωση της Κυριακής, όπου κανένα κανάλι δεν παρευρέθηκε, ενώ χιλιάδες νέοι άνθρωποι περνούσαν το κατώφλι του ιστορικού Ιντεάλ και με θρησκευτική ευλάβεια και υπομονή έβαζαν χειρόγραφη υπογραφή για τη διάσωση του ιστορικού κινηματογράφου, που μετράει πάνω από 100 χρόνια ζωής. Εξέφρασε, μάλιστα, την απορία πώς γίνεται να έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα το REX, το Ωδείο, το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και το εστιατόριο Ideal, και ανάμεσα σε τέσσερα διατηρητέα κτήρια ο κινηματογράφος Ιντεάλ να μην είναι διατηρητέος. Επιπλέον, αναφέρθηκε υποτιμητικά στο υπουργείο Πολιτισμού και στον εμπαιγμό από την ηγεσία του. Τέλος, ο έμπειρος αιθουσάρχης και διανομέας δήλωσε ότι δεν τον ενδιαφέρει να έχει ο ίδιος το Ιντεάλ, αρκεί να επιβιώσει η αίθουσα.
Ο Σ. Σπέντζος συμπλήρωσε πως χωρίς αίθουσες δεν υπάρχει ελληνική παραγωγή ταινιών.
Οι καλλιτεχνικοί φορείς και τα σωματεία
Ο Κώστας Σταματόπουλος δεν άφησε ασχολίαστη την προκλητική δήλωση του Ν. Γιατρομανωλάκη στο περασμένο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, πως έχουν σπάσει τα στεγανά ανάμεσα στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση. Δήλωσε, λοιπόν, ότι «οι ταινίες είναι προορισμένες για τη μεγάλη οθόνη και προκρίνουν τη συνάθροιση».
Από την πλευρά των δημιουργών, ο Ζ. Μαυροειδής μίλησε με αριθμούς, λέγοντας ότι η Ελλάδα είναι στον πάτο ως προς την επένδυση στην κινηματογραφία, καθώς τα 2,6 εκατομμύρια που δίνονται είναι μόλις το 1/3 του ποσού που δίνει η Σερβία, επομένως για τους Έλληνες σκηνοθέτες, μετά τον αγώνα δρόμου της παραγωγής, ακολουθεί η ακόμη πιο σκληρή μάχη της διανομής, καθώς δεν υπάρχουν αίθουσες.
Ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης διάβασε τη γραπτή παρέμβαση του Βρετανού σκηνοθέτη Κεν Λόουτς. Παρέμβαση έκαναν σπουδαστές του Πανεπιστημίου Αθηνών, που ανέφεραν ότι η καλλιτεχνική τους παιδεία ξεκινά από τις προβολές της κινηματογραφικής τους λέσχης στην Ίριδα, όπως και φοιτητές της Σχολής Σταυράκου, που μίλησαν για την αξία της κινηματογραφικής αίθουσας, πριν χαρακτηρίσουν ανεπιθύμητο τον δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη, ο οποίος τους απείλησε γραπτώς για τις καταλήψεις τους.
Η αμήχανη τοποθέτηση Μπακογιάννη και οι πολιτικές θέσεις
Αμήχανη και μάλλον αποπροσανατολιστική ήταν η τοποθέτηση του δημάρχου Κ. Μπακογιάννης, ο οποίος, προσπαθώντας να φανεί καθησυχαστικός, δήλωσε: «Θέλουμε να ενώσουμε τις φωνές μας με τις δικές σας και να υπογραμμίσουμε την ανάγκη να κηρυχθούν διατηρητέοι οι δύο αυτοί ιστορικοί κινηματογράφοι. Θέλω να θυμίσω ότι κάτι αντίστοιχο είχε γίνει το 1997 για τους 47 θερινούς, επομένως υπάρχει προηγούμενο και μάλιστα υπάρχει διαπαραταξιακή συναίνεση».
Τέλος, ο Νάσος Ηλιόπουλος δήλωσε ότι «(δεν) υπάρχει ξεκάθαρη πολιτική βούληση της κυβέρνησης και πως δεν είναι ζήτημα ενός υπουργείου, είτε είναι το Πολιτισμού είτε το Ενέργειας είτε το Εργασίας, καθώς ο ΕΦΚΑ ταυτίζεται με το υπουργείο Εργασίας και δεν είναι αυτόνομη υπηρεσία». Παρατήρησε, επίσης, πως υπάρχει «συντονισμένη ενέργεια να φύγουν τα υπουργεία από το κέντρο και μαζί 14.000 εργαζόμενοι», και θα μαραζώσουν το λιανεμπόριο και μια σειρά από ουσιαστικές δραστηριότητες. Επομένως, «υπερασπιζόμαστε το κέντρο και τον πλούτο του, που οι κινηματογράφοι προστατεύουν».
Ο Κλέων Γρηγοριάδης του ΜέΡΑ25 επισήμανε πως «ο αγώνας είναι και ατομικός και πως χρειάζονται αγώνες».
Η Σία Αναγνωστοπούλου από τον ΣΥΡΙΖΑ πήρε το μικρόφωνο και δήλωσε πως «η UNESCO θέτει ως μείζον ζήτημα αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης τον Πολιτισμό και πως δεν είναι θέμα υπεράσπισης ενός νοσταλγικού παρελθόντος, αλλά είναι θέμα διεκδίκησης ενός ανθρώπινου μέλλοντος».
Επίσης, η Ράνια Σβίγκου, γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ, δήλωσε μετά τη συνέντευξη Τύπου: «Το Ιντεάλ, το Άστορ, η Ίριδα είναι νησίδες Πολιτισμού, αναπόσπαστο κομμάτι της συλλογικής μνήμης των κατοίκων της Αθήνας, τοπόσημα της πόλης μας. Θα πρέπει να προστατευθούν και να χαρακτηριστούν διατηρητέοι. Η Αθήνα ανήκει στους κατοίκους της. Στους ανθρώπους που ζουν, περπατούν, εργάζονται, διασκεδάζουν, ονειρεύονται σε αυτήν εδώ την πόλη. Δεν μπορούμε και δεν θα επιτρέψουμε να γίνει ένα σκηνικό για διερχόμενους τουρίστες ούτε μια λεία για το real estate».
