Δεν έτυχε τόσο καλής μεταχείρισης το ιστορικό έπος από τους Έλληνες σκηνοθέτες. Ίσως γιατί μια ταινία με εξεγερμένους και κατακτητές θα όφειλε να έχει εξωτερικά γυρίσματα, εκτεταμένα σκηνικά και πολλούς κομπάρσους προκειμένου να πετύχει την αληθοφάνεια, κάτι που θα εκτόξευε μοιραία τον προϋπολογισμό. Ίσως η πιο αξιοπρεπής απόπειρα ταινίας που συνδέεται με την Ελληνική Επανάσταση να ήταν το «Μπάιρον, η μπαλάντα ενός δαιμονισμένου», την οποία γύρισε το 1992 ο Νίκος Κούνδουρος. Η ταινία περιγράφει την άφιξη του φιλέλληνα διπλωμάτη στο Μεσολόγγι και με πομπώδες ύφος ερευνά όσα ταλάνιζαν τη φαντασία του καταραμένου ποιητή, με μια ενδιαφέρουσα μουσική επένδυση του Γιάννη Μαρκόπουλου. Επίσης, η πρόσφατη ταινία «Άνεμος ελευθερίας» (2021), που σκηνοθέτησε ο Στέλιος Χαραλαμπόπουλος, κατάφερε με ελάχιστα μέσα να ισορροπήσει ανάμεσα στη μυθοπλασία, στη λαϊκή αντίληψη και στην τεκμηριωμένη αναπαράσταση χωρίς να ξοδέψει ενέργεια σε τερτίπια περηφάνιας.
Πίσω στην εποχή του παλιού κινηματογράφου, η ηρωική βιογραφία της «Μπουμπουλίνας» (1959) διέθετε μια γοητεία, καθώς η Ειρήνη Παπά πήρε πάνω της το έργο και χάρισε πειθώ σε ένα μάλλον προχειρογραμμένο σενάριο, σε μια ταινία που θεωρούνταν για δεκαετίες χαμένη, μέχρι προσφάτως που αποκαταστάθηκε. Απ’ την άλλη, δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για τη «Μαντώ Μαυρογένους» (1971) με την Τζένη Καρέζη, καθώς ο χρόνος δεν φέρθηκε καλά σ’ αυτή τη ματαιόδοξη δημιουργία, που πνίγηκε στους εθνοτονωτικούς σκοπούς του σεναρίου (γυρίστηκε στην καρδιά της Χούντας) και στη μανία του σκηνοθέτη να βγάζει την πρωταγωνίστρια ατσαλάκωτη στην οθόνη. Τίποτα όμως δεν φτάνει σε επίπεδο κακογουστιάς τον «Παπαφλέσσα» του 1971, με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ να προσπαθεί υπέρ το δέον να φανεί παθιασμένος σε κάθε σκηνή. Ο Ερρίκος Ανδρέου σκηνοθετεί άψυχα (όπως έκανε πάντα) μια σειρά από σκηνές με τον μπουρλοτιέρη ρασοφόρο που προκαλούν μόνο καγχασμούς, ενώ αφήνει αναξιοποίητους ηθοποιούς όπως τον Αλεξανδράκη και τον Λογοθέτη. Τον τελευταίο τον συναντάμε και σε μια σχετικά αξιόλογη ηθογραφία της ίδιας περιόδου, την υποτιμημένη «Βαβυλωνία» (1970), που διαδραματίζεται σε ένα ουζερί στο Ναύπλιο το 1825, με το ενδιαφέρον να έγκειται στο ότι οι συζητήσεις των ανθρώπων με διαφορετική διάλεκτο προκαλούν παρανοήσεις.
Υπάρχει ακόμα και η στεγνή δερματουργικά «Λίμνη των στεναγμών» (1959) με θέμα τον Αλί Πασά, η καλλιτεχνικά αποτυχημένη -παρά την παρουσία του Μάνου Κατράκη- «Έξοδος του Μεσολογγίου» (1965), αλλά και οι «Σουλιώτες» (1972), ένα πατριωτικό δράμα που χάνεται μέσα στην τραγική κακοτεχνία των σκηνών δράσης (ειδικά στις εκρήξεις στο Κούγκι). Από αυτή τη σοδειά ταινιών, αν υπάρχει κάποια που διαθέτει ένα ιστορικό ενδιαφέρον, αυτή είναι ο «Αστραπόγιαννος» (1970), που, χωρίς τις αχρείαστες δραματικές εξάρσεις του αρματωλού στις στιγμές που μάχεται τους τσιφλικάδες του χωριού, θα μπορούσε να αποτελεί ένα αξιοπρεπές υβριδικό γουέστερν.
