Ο εκ Βαρκελώνης συγγραφέας Ζάουμε Καμπρέ έχει στις καλλιτεχνικές αποσκευές του το σπουδαίο έργο-ποταμό «Confiteor» (Εκδ. Πόλις), με το οποίο απέσπασε πληθώρα βραβείων. Με σπουδές στην καταλανική φιλολογία, έχοντας διδάξει στο Πανεπιστήμιο της Λέριδα, συνταιριάζει το γράψιμο με την εκπαιδευτική διδασκαλία. Πέρα από μυθιστορήματα, διηγήματα και παιδικά βιβλία, παράγει θεατρικά έργα, κινηματογραφικά και τηλεοπτικά σενάρια, όντας επίσης δεινός δοκιμιογράφος. Από τους πιο δημοφιλείς λογοτέχνες στη χώρα του, τα βιβλία του γνώρισαν μεταφράσεις σε δεκάδες γλώσσες.
Το τελευταίο του, εν μέρει αυτοβιογραφικό, πόνημα «Μας καταβροχθίζει η φωτιά» (Εκδ. Πόλις), σε πολύ ωραία μετάφραση Ευριβιάδη Σοφού, ένα ολιγοσέλιδο ανάγνωσμα εντελώς διαφορετικό από τα μέχρι τώρα βιβλία του. Με αυτό υπεισέρχεται σε ένα ιδιότυπο είδος μπεκετικού νουάρ που ναι μεν έχει φόνους, πόρρω δε απέχει από τα στάνταρ του είδους. Και παρ’ όλη την ίσως απλή άμα και παράλογη ιστορία του, ο συγγραφέας δημιουργεί ένα κείμενο που βρίθει προσωπικών αναφορών. Ο Καμπρέ δανείζεται το όνομα του ήρωά του Ισμαήλ κατευθείαν από το «Μόμπι Ντικ» του Χέρμαν Μέλβιλ.
Με πατέρα μουσικό στη Φιλαρμονική του δήμου και αντιγραφέα που κατηγορεί τον 9χρονο Ισμαήλ για τον θάνατο της μάνας του λόγω πνευμονίας. Ο γονιός έχασε τα λογικά του και ο γιος κατέληξε σε οικοτροφείο, όπου αγάπησε το διάβασμα, σπούδασε γλώσσες και διορίστηκε σε Λύκειο. Η έλλειψη δύο κουμπιών στάθηκε η αφορμή να συναντήσει στο ραφτάδικο την παιδική του και αγαπημένη φίλη Λέο. Ξεκίνησαν μια τρυφερή φιλική σχέση που σταματούσε πάντοτε στην πόρτα του σπιτιού της. Καθώς ένα πρωί ο Ισμαήλ όδευε προς τον φούρνο, σταμάτησε δίπλα το αυτοκίνητο του θυρωρού Τομέου του σχολείου όπου δούλευε. Στανικά ο οδηγός τον μεταφέρει σε μια υποτιθέμενη συνάντηση πολυγλωσσίας και με την ανοχή του ο τύπος βασανίζει και τελικά στραγγαλίζει ηλικιωμένη αριστοκράτισσα προκειμένου να αποκαλύψει τον κωδικό του τραπεζικού λογαριασμού του άντρα της. Κατόπιν, στο αυτοκίνητο με πατημένο τέρμα το γκάζι, συγκρούονται στον δρόμο με οικογένεια πέντε αγριογούρουνων, ενώ επιζεί μόνο το μικρότερο ονόματι Καπρέτ, έλλογο ον, με σκέψη. Ο δολοφόνος πεθαίνει ακαριαία.
Ο Ισμαήλ περνά μέσα από το παρμπρίζ και τραυματίζεται βαριά. Ξυπνά σε κάποιο νοσοκομείο χωρίς μνήμη. Δραπετεύει τσίτσιδος, ενώ συναντά τυχαία τη Μάρλεν. Στο σπίτι της βρίσκει καταφύγιο. Αρχίζει να θυμάται τα προ του ατυχήματος γεγονότα και καταλήγει στο ρητό «In girum imus nocte et consumimur ign», «στριφογυρίζουμε μες στη νύχτα και μας καταβροχθίζει η φωτιά» που είναι καρκινικό, ήγουν διαβάζεται το ίδιο και από τις δύο πλευρές, στοιχείο που λύνει το ευφυώς διαρθρωμένο αφηγητικό αίνιγμα της νουάρ ιστορίας. Βέβαια, στο βάθος ο Καμπρέ παίζει με τις λογοτεχνικές εμμονές του - τον Χανς Κάστορπ στο «Μαγικό Βουνό» (Τόμας Μαν), «Δόκτωρ Ζιβάγκο» (Μπορίς Πάστερνακ), «Μαντάμ Μποβαρί» (Γκιστάβ Φλομπέρ) και φυσικά τον Χέρμαν Μέλβιλ.
Εν κατακλείδι ο Καμπρέ, παραθέτοντας το ερώτημα του Γερμανού ποιητή Γιόζεφ φον Άιχεντορφ «Είναι αυτό ο θάνατος;», θέτει διαρκώς την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξής μας, ήγουν τη θνητότητά μας.
INFO
Ζάουμε Καμπρέ
«Μας καταβροχθίζει η φωτιά»
Εκδόσεις Πόλις
Σελίδες: 176
Τιμή: 14,40 ευρώ
