Ένα σιωπηλό πλήθος με λουλούδια στα χέρια συγκεντρώθηκε χθες το πρωί έξω από το σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη μόλις έγινε γνωστός ο θάνατός του, ξεσπώντας σε χειροκροτήματα και φωνάζοντας «αθάνατος» την ώρα που το φέρετρο απομακρυνόταν. «Ήταν σπουδαίος άνθρωπος. Ήμουν εδώ, υπέφερε πολύ. Ξεκουράζεται τώρα. Να τον αγαπάτε» δήλωσε αμέσως μετά η κόρη του Μαργαρίτα.
Για τον θάνατό του κηρύχθηκε τριήμερο πένθος και έως και το Σάββατο αναβάλλονται όλες οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις του θεσμού του ΥΠΠΟΑ «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός».
Σύμφωνα με ανακοίνωση της οικογένειας, η σορός θα εκτεθεί σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα στη Μητρόπολη Αθηνών από την Τρίτη 7 μέχρι και την Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου, στις τρεις το μεσημέρι της οποίας θα ψαλεί και η εξόδιος ακολουθία.
«Ο Μίκης ζει»
Η είδηση του θανάτου του Μίκη Θεοδωράκη προκάλεσε βαθιά θλίψη και πλήθος καλλιτεχνών, διανοουμένων, πολιτικών και φορέων τον αποχαιρέτησαν με συγκινητικά λόγια.
Ο Βασίλης Βασιλικός δήλωσε στην ΑΥΓΗ πως «ο Μίκης ζει και θα ζει για πάντα στις καρδιές μας και στις καρδιές όλης της Οικουμένης. Υποκλινόμαστε στο μεγαλείο της τέχνης του και των αγώνων του».
Στο συλλυπητήριο μήνυμά της η τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Σία Αναγνωστοπούλου αναφέρθηκε «στον άνθρωπο που υπηρέτησε και νοηματοδότησε βαθιά τις λέξεις με τη μουσική του, που άνοιξε τα παράθυρα της ποίησης στον λαό, στον Μίκη των σκληρών αγώνων αυτής της χώρας», σημειώνοντας πως «φεύγει από την επίγεια ορατότητα και στο φευγιό του οριοθετείται ο σύντομος 20ός αιώνας και η πολιτική ιστορία της Αριστεράς που κουβαλά εντός του. Μαζί του 'φεύγουν' και οι μουσικές, τα τραγούδια, ως πολύτιμα αντικείμενα μεταμόρφωσης αυτού του κόσμου. Τραγούδια που γεννήθηκαν με ωδίνες στους τόπους εξορίας, που βάδισαν τον Ωρωπό, τη Μακρόνησο, τη Ζάτουνα, που χρησίμευσαν στην ανασυγκρότηση της ελληνικής συλλογικής μνήμης, που έχτισαν την πολιτική συνείδηση, που ανανέωσαν την ταυτότητα ενός λαού βασανισμένου».
Από την πλευρά του, ο αν. τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρολιάκος υπογράμμισε πως «ο Μίκης θα είναι πάντα εδώ. Δεν θα τον αποχαιρετήσουμε ποτέ, γιατί η δύναμη του τεράστιου και υπέροχου έργου του θα τον κρατά ζωντανό στις ζωές μας. Θα εμπνέει αυτούς που θα έρθουν μετά από εμάς και θα τους δείχνει τον δρόμο του αγώνα για μια καλύτερη ζωή».
Το Τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. αναφέρει, μεταξύ άλλων, για τον θάνατο του Μίκη πως «δεν τον αποχαιρετούμε, γιατί το έργο του τον κρατά ζωντανό. Δεν θρηνούμε, τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις».
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Λάρισας Άννα Βαγενά σημείωσε, μεταξύ άλλων: «Κρατάω για πάντα το φλογερό σου βλέμμα, που δεν θάμπωσε ποτέ, το βλέμμα που έκλεινε μέσα του την Ελλάδα ολόκληρη».
Η βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Κοζάνης Καλλιόπη Βέττα υπογράμμισε πως ο Μίκης «παράλληλα, με τη στάση του, δίδαξε έμπρακτα την ελευθερία, την επιμονή, την ακεραιότητα, την αλληλεγγύη και την ανεξαρτησία. Για εμένα, η πολύχρονη συνεργασία μαζί του ήταν ένα μάθημα ζωής: διδάχτηκα και αγάπησα τον ιδιοφυή καλλιτέχνη Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος μου άνοιξε δρόμους, με εμπιστεύτηκε και μου έδωσε την ευκαιρία να ερμηνεύσω τα έργα του σε όλο τον κόσμο».
Σύμβουλος του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης ο Πάνος Τριγάζης, στο αποχαιρετιστήριο μήνυμά του σημειώνει, μεταξύ άλλων, πως «ο πολιτικός Μίκης Θεοδωράκης είχε εξίσου έντονη και την κινηματική διάσταση. Πορείες ειρήνης σε όλο τον κόσμο γίνονταν με τους ήχους της μουσικής του. Ακόμα και στο Αφγανιστάν το 2001, όταν έπεσαν οι Ταλιμπάν, οι δυνάμεις της Βόρειας Συμμαχίας μπήκαν στην Καμπούλ υπό τους ήχους του πασίγνωστου τραγουδιού 'του Αντώνη'. Υπήρξε σταθερός φίλος του παλαιστινιακού λαού, έχοντας συνθέσει και τον ύμνο της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, που είναι ο ύμνος και του υπό ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Αρκετές φορές, ο πολιτικός Μίκης μας πίκρανε, αλλά ποτέ δεν έφυγε από την καρδιά μας και δεν έπαψε να αποτελεί πηγή έμπνευσης».
Η Μαρία Φαραντούρη αποχαιρετά τον Μίκη
«Ο Μίκης είναι παγκόσμιος, μα πάνω απ’ όλα είναι Έλληνας και αποτελεί την αντάξια συνέχεια των μεγάλων παραδόσεών μας" επεσήμανε η Μαρία Φαραντούρη. "Αγωνίστηκε και υπέφερε υπερασπιζόμενος την ελευθερία, τη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Είχα τη χαρά και την τιμή να υπηρετήσω το μεγάλο του έργο μια ολόκληρη ζωή, να μοιραστώ μαζί του συγκινητικές στιγμές, την επαφή με τόσους λαούς, τους αγώνες και την ιστορία τους, δίνοντας συναυλίες σε ελληνικά και παγκόσμια ακροατήρια. Με τη μουσική και τα τραγούδια του θα ενώνει τις καρδιές μας, θα μας ανοίγει καινούργιους κόσμους, όπως κάνει κάθε μεγάλη τέχνη που συνομιλεί με την εποχή της και την Ιστορία. Μίκη μου, με τα χέρια-φτερά σου, όσο ζω θα σε βλέπω πάντα να διευθύνεις τα τραγούδια μας και τα όνειρά μας» κατέληξε.
«Αντίο, δάσκαλε, πραγματικέ Έλληνα Ζορμπά»
Με λιτά αλλά ιδιαίτερα τρυφερά και συγκινητικά μηνύματα αποχαιρέτησαν τον Μίκη οι ομότεχνοι στην Ελλάδα και τον κόσμο.
«Ως μουσικός, προσκυνώ. Ως Έλλην, θρηνώ. Ως ιχθύς, σιωπώ» έγραψε στη προσωπική του σελίδα στο FB ο Σταύρος Ξαρχάκος.
Ο στενός του φίλος Ομέρ Ζουλφού Λιβανελί τον αποχαιρέτησε μέσα από τον λογαριασμό του στο Twitter σημειώνοντας «Έχασα έναν από τους καλύτερους φίλους μου στη ζωή και την τέχνη. Ο Μίκης Θεοδωράκης, που αντιπροσωπεύει την καθαρότητα του ανθρώπινου πνεύματος, περασμένη μέσα από πόνο, πολέμους, εξορία, αγάπη και προδοσία. Ο πόνος είναι τόσο βαθύς!».
Ο Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ επεσήμανε πως «είναι μια πολύ θλιβερή μέρα. Πέθανε ο διακεκριμένος συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, ο πραγματικός Έλληνας Ζορμπάς. Αντίο, δάσκαλε».
Ο Διονύσης Σαββόπουλος μίλησε για τον "παράφορο" Μίκη που "δεν τον χωρούσε ο τόπος. Ξεχείλιζε από μουσική, αιώνια νιάτα, πάθος και ρομαντισμό. Ήταν ένας μεγαλοφυής, ένας λεοντόκαρδος, ένας άνθρωπος αναγεννησιακός. Ένας οικουμενικός άνθρωπος».
"Δεν έχουμε δύναμη να γράψουμε τίποτα» σημείωσαν στο Facebook οι Φίλοι του Μίκη Θεοδωράκη και ο Γιώργος Νταλάρας έγραψε στην προσωπική του σελίδα «Για λίγο τώρα Σιγή».
Ο Κώστας Καλδάρας ανέφερε πως «κατέκτησε κάθε κορυφή με την τέχνη του, αλλά και τον πολιτικό του αγώνα. Όλοι έχουμε μια κορυφαία θέση στη μνήμη μας για τον Μίκη κι έναν κόμπο στη καρδιά μας, αφού τα τραγούδια του ήταν η φλόγα για τους αγώνες πολλών γενιών»
Ο Νότης Μαυρουδής υπογράμμισε πως «το σώμα έφυγε· το πνεύμα και το πολύπλευρο έργο του θα παραμείνει ως αέναο λίπασμα για να γονιμοποιήσει τις γενιές. Είναι ο πνευματικός πατέρας όλων μας»
«Ο μόνος άνθρωπος που είδα να πετάει» τιτλοφορεί ο Φοίβος Δεληβοριάς τον δικό του αποχαιρετισμό και θυμάται τη συναυλία του" Άξιον Εστί" στο Ηρώδειο. "Πρώτη και τελευταία φορά τη μέρα εκείνη είδα άνθρωπο να πετάει. Δεν ήταν διεύθυνση αυτό, ήταν το πρώτο πέταγμα του ανθρώπου. Ο Μίκης μπορούσε να το κάνει. Και ήθελε να πάρει κι εμάς μαζί. Το ότι άλλες φορές το ελληνικό σώμα τον αντιμετώπιζε σαν Θεό και άλλες φορές ομοθυμαδόν ήθελε να τον εξευτελίσει, δεν οφειλόταν στην όποια ανθρώπινη ανισότητά του, αλλά στη δική μας σχέση με την πτήση".
Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη έγραψε: «Μίκη, ήσουν ανεκτίμητος και σπάνιος άνθρωπος, με ψυχή λιονταριού και καρδιά μοναδικής ευαισθησίας».
Ο Θόδωρος Τερζόπουλος παρομοίασε τον Μίκη Θεοδωράκη με«Τιτάνα» και «έπος της συνοχής και της συνέχειας του ελληνικού γένους, που δεν κατάφερε να γίνει ποτέ κράτος και έθνος. Πενθούμε για το ελληνικό τραύμα».
Η συγγραφέας Μάρω Δούκα σημείωσε: «Πόσο τον αγάπησα, πόσο κατά καιρούς μ' εκνεύριζε, πόσο τον λάτρεψα για πάντα. Μίκης Θεοδωράκης, ο θεόρατος».
Φορείς και οργανώσεις
Τον Μίκη αποχαιρέτησαν με συλλυπητήρια μηνύματα το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ο Σύλλογος Μουσικών Βορείου Ελλάδος, το Εθνικό Θέατρο, το ΚΘΒΕ, το Φεστιβάλ Αθηνών, το Γαλλικό Ινστιτούτο, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος, ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων & Εξορισθέντων Αντιστασιακών, ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟ, τα ραδιόφωνα της ΕΡΤ κ.ά.
Ο αθλητικός κόσμος αποχαιρετάει τον Μίκη
Σύσσωμος ο αθλητικός κόσμος της χώρας αποχαιρέτησε με συλλυπητήριες ανακοινώσεις του τον Μίκη Θεοδωράκη, εκφράζοντας τη λύπη του για τον θάνατο του κορυφαίου μουσικοσυνθέτη. Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία έκανε λόγο για «έναν σπουδαίο Έλληνα, πυλώνα του πολιτισμού μας στη σύγχρονη εποχή, την οποία σημάδεψε με τη μουσική του», ενώ ο ΣΕΓΑΣ ανέφερε: «Ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε εμβληματική μορφή, πολυδιάστατη προσωπικότητα, που πρόσφερε στη χώρα σε κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Η απώλειά του μεγάλη. Καλό ταξίδι!».
Για τον «συνθέτη - ‘γέφυρα’ των ποιητών με την κοινωνία» έκανε λόγω στο μήνυμά του ο υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης, ενώ ανακοινώσεις εξέδωσαν οι ΠΑΕ Ολυμπιακός, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ, Παναθηναϊκός, Αρης, Ατρόμητος, όπως και η «πράσινη» ΚΑΕ. «Η Ελλάδα θρηνεί την απώλεια ενός από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της» αναφέρει, μεταξύ άλλων, σε συλλυπητήρια ανακοίνωσή της η ομοσπονδία βόλεϊ.
